Smog – definicja, rodzaje, skład, przyczyny, wpływ na zdrowie, dzieci, jak zapobiegać
Jeszcze do niedawna smog kojarzył nam się z dużymi miastami lub z obszarami górniczymi. Niestety coraz częściej słyszymy o smogu w mniejszych miastach. Czym jest smog? Czy jest dla nas groźny? Jak możemy sobie z nim radzić?
1. Co to jest smog?
Smog jest nienaturalnym zjawiskiem związanym z zanieczyszczeniem powietrza powstałym wskutek działania człowieka. Na jego intensywność wpływają także zjawiska atmosferyczne takie jak bezwietrzna pogoda oraz zamglenia. Słowo „smog” powstało ze zbitki dwóch angielskich słów: smoke (dym) oraz fog (mgła).
Zanieczyszczenia w wyniku, których powstaje smog to spaliny samochodów, pyły i gazy pochodzące ze spalania węgla w piecach opałowych, a także gazy pochodzące z zakładów przemysłowych.
2. Rodzaje smogu
Możemy wyróżnić dwa typy smogu: smog klasyczny (londyński) i smog fotochemiczny (typu Los Angeles).
Smog klasyczny jest smogiem kwaśnym. Jest to smog typowy dla klimatu umiarkowanego. Występuje głównie od listopada do lutego na terenach, gdzie domy są ogrzewane za pomocą spalania węgla lub innych paliw stałych.
Smog fotochemiczny tworzy się w miesiącach letnich. Pojawia się on w słoneczne dni gdy temperatura powietrza osiąga powyżej 25 stopni Celsjusza i gdy na ulicach panuje duży ruch. Smog fotochemiczny jest obserwowany w różnych zakątkach świata (np. Los Angeles, Rzym, Ateny, Pekin, Kraków).
3. Pył PM10
Skład smogu może być różny, ale największą ilość zanieczyszczeń stanowią pyły PM10 i PM2,5. Są to drobiny kurzu, popiołu, sadzy, piasku, pyłki roślin, a także starte ogumienie i klocki hamulcowe samochodów.
Wspomniane pyłki bez problemu przenikają do dróg oddechowych i płuc. Mniejsze pyłki (PM2,5) mogą wnikać nawet do pęcherzyków płucnych i krwi. Jest to o tyle niebezpieczne, że w smogu znajdują się metale ciężkie (rtęć, ołów, kadm).
Inne składniki, które występują w smogu to: tlenki azotu, tlenki siarki, tlenek węgla, ozon, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne. Te ostatnie składniki powstają w wyniku spalania drewna, śmieci, tworzyw sztucznych czy spalin samochodowych. Są to składniki rakotwórcze.
4. Przyczyny powstawania smogu
Przyczyny powstawania smogu to: ogrzewanie z wykorzystaneim kotłów i pieców na paliwa stałe, instalacje starego typu, w których można spalić wszystko co się tylko wrzuci od papieru i drewna, a kończąc na przysłowiowych kaloszach i śmieciach.
Przyczyną powstawania smogu są także paliwa niskiej jakości. Tyczy się to zarówno słabego węgla jak i benzyny czy ropy.
5. Wpływ smogu na zdrowie
Smog ma niestety bardzo negatywne działanie na nasze zdrowie - na płuca działa, jak palenie papierosów. Wpływa na rozwój takich nowotworów jak rak płuc, rak zatok, rak nerek oraz nowotwory jamy ustnej, krtani, gardła i przełyku.
Ponadto smog powoduje stany zapalne, podrażnienia spojówek, zapalenie płuc, zmęczenie, słabszą kondycję. Smog jest bardzo niebezpieczny dla osób chorych na astmę i POCHP ponieważ może doprowadzić do zaostrzenia objawów, a nawet zgonu.
Pyły zawarte w smogu mogą wpłynąć na choroby układu krwionośnego i doprowadzić do choroby niedokrwiennej serca, nadciśnienia tętniczego, zaburzeń rytmu serca. Smog może prowadzić do zawału serca. Pyły są niebezpieczne dla osób otyłych oraz chorujących na cukrzycę, palące papierosy, chorujące na choroby układu oddechowego.
Smog wpływa na to, ze nasz organizm szybciej się starzeje. Dotyczy to gównie układu nerwowego, przez co zwiększa się ryzyko chorowania na takie przypadłości jak choroba Alzheimera, demencja, choroba Parkinsona czy stwardnienia rozsianego.
6. Smog niebezpieczny dla dzieci
Smog jest niebezpieczny także dla kobiet w ciąży i małych dzieci. Może powodować wady wrodzone, obniżać masę ciała lub zmniejszać obwód główki. Smog może mieć wpływ na wolniejszy rozwój dziecka w życiu płodowym. Po urodzeniu dziecko może mieć problemy z koncentracją, procesem poznawczym, słabszy potencjał intelektualny.
Dzieci, które przebywają na terenach objętych smogiem częściej zapadają na infekcje górnych dróg oddechowych. Dorośli oddychają przez nos, który dzięki wewnętrznemu owłosieniu potrafi wyłapać nam zanieczyszczenia. Dzieci niestety oddychają ustami, przez co pobierają większą ilość pyłów.
7. Jak zmniejszyć smog?
Jak zmniejszyć smog? Przede wszystkim trzeba zmienić sposób ogrzewania jaki stosujemy oraz zastosować odnawialne źródła energii. Polska znajduje się na czele niechlubnej listy państw, które mają poważy problem ze smogiem. Bardzo istotne jest abyśmy do sprawy podeszli bardzo poważnie, gdyż z roku na rok sytuacja się pogarsza.
Można oczywiście stosować filtry powietrza czy specjalne maseczki, ale jest to rozwiązanie krótkotrwałe. W naszym klimacie zanieczyszczenie powietrza jest niebezpieczne zwłaszcza zimą, dlatego też warto sprawdzać informacje pogodowe na temat stężenia pyłów. Na szczęście coraz więcej serwisów informacyjnych informuje nas o stanie powietrza. Jeżeli sytuacja jest bardzo zła powinniśmy zrezygnować ze spaceru.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.