Socjoterapia - co to jest, cele socjoterapii, do kogo jest skierowana.
Socjoterapia jest metodą terapii zajęciowej, skierowana do osób, które borykają się z zaburzeniami emocjonalnymi oraz zaburzeniami zachowania. Wyróżnia się trzy cele socjoterapii: terapeutyczne, edukacyjne oraz rozwojowe. Jakie są główne cele socjoterapii? Gdzie odbywają się zajęcia socjoterapeutyczne?
1. Czym jest socjoterapia?
Etymologia wyrazu socjoterapia wywodzi się z łaciny. Socius oznacza towarzysz. W języku angielskim słowo sociotherapy, oznacza terapię w społeczności.
Według słownika psychologii, socjoterapia jest formą oddziaływania terapeutycznego, polegającą na wykorzystaniu wpływu środowiska społecznego, pozytywnego oddziaływania grupy społecznej, a także interakcji społecznych. Aby socjoterapia przyniosła oczekiwane rezultaty, niezbędne jest stworzenie atmosfery pozbawionej konfliktów, w której pacjent czuje się w pełni komfortowo.
Należy nadmienić, że socjoterapia nie jest wyłącznie formą terapii zajęciowej. Służy również jako element oddziaływań psychoterapeutycznych oraz pedagogicznych. W terapii społecznej ważne są następujące czynniki:
- formy aktywności, którym poddawani są uczestnicy,
- kontakt z terapeutą,
- grupa terapeutyczna, która jest zarówno przedmiotem jak i podmiotem zmiany korekcyjnej,
- charakter zaburzenia uczestników zajęć.
2. Cele socjoterapii
W kontekście oddziaływań socjoterapeutycznych oraz metod, możemy wyróżnić trzy cele socjoterapii. Są to cele terapeutyczne, edukacyjne, a także rozwojowe.
Osoba korzystająca z socjoterapii przyswaja wiedzę, a także uczy się zasad funkcjonowania w społeczeństwie. Dodatkowo, uczy się rozpoznawać swoje emocje, poznaje mechanizmy uzależnienia, zdobywa nowe umiejętności. Dzięki terapii społecznej umie w prawidłowy sposób rozwiązywać konflikty. W trakcie zajęć z terapeutą pacjent kształtuje poczucie własnej wartości, uczy się pełnienia określonych ról społecznych.
Ponadto, pogłębia wiedzę o samym sobie, co wpływa na poprawę relacji międzyludzkich. Osoba korzystająca z socjoterapii rozwija ważne umiejętności społeczne, takie jak asertywność, pewność siebie, komunikacja, budowanie relacji opartych na szacunku. Dzięki terapii pacjent wyzbywa się negatywnych emocji i poznaje siebie na nowo. Socjoterapia może być postrzegana jako możliwość odreagowania frustracji w grupie w atmosferze zaufania i zrozumienia.
3. Techniki wykorzystywane w socjoterapii
Zajęcia socjoterapeutyczne odbywają się w grupach. Dzięki pracy w grupie, uczestnicy dostarczają sobie społecznych bodźców, uczą się określonych reakcji i działań interpersonalnych. Zadaniem terapeuty jest ustalenie pewnych norm i zasad między uczestnikami, a także stworzenie przyjaznej atmosfery, opartej na szacunku i akceptacji.
Oto najpopularniejsze techniki wykorzystywane na zajęciach socjoterapeutycznych:
- Ludoterapia – to jedna z technik wykorzystywanych podczas terapii zajęciowej, polegająca na grach i zabawach, które sprawiają uczestnikom radość. Stosuje się ją zazwyczaj w trakcie zajęć z dziećmi. Terapia poprzez zabawę ukierunkowana jest na naukę umiejętności uczestnictwa i współpracy w grupie. Dzięki niej stymulowane są procesy poznawcze.
- Trening interpersonalny – ten rodzaj techniki służy doskonaleniu dyspozycji psychicznych, które są niezbędne do prawidłowej komunikacji czy obcowania z ludźmi. Trening interpersonalny edukuje, rozwija, a także pozwala na gromadzenie nowych doświadczeń. Wpływa na poprawę stosunków międzyludzkich, pozwala zrozumieć tok myślenia innych uczestników.
- Trening umiejętności społecznych – dzięki tej technice uczestnicy rozwijają umiejętności, które ułatwiają funkcjonowanie w relacjach interpersonalnych i w społeczeństwie. W trakcie treningu uczestnicy poznają siebie i innych uczestników, uczą się słuchać i określać granice. Prowadzą rozmowy, uczą się definiować swoje emocje. Dzięki treningowi umiejętności społecznych, uczestnicy uczą się jak w prawidłowy sposób rozwiązywać konflikty międzyludzkie.
- Trening samoobsługi – koncentruje się na nauce i doskonaleniu codziennych umiejętności np. jedzenia, kąpieli, ubierania się, załatwiania potrzeb fizjologicznych. Trening samoobsługi jest ukierunkowany na budowanie niezależności i samowystarczalności uczestnika zajęć. W trakcie terapii uczestnik uczy się orientacji przestrzennej, rozwija umiejętność poruszania się w bliskim otoczeniu (pacjenci niewidomi, jeżdżący na wózku inwalidzkim).
4. Do kogo skierowana jest socjoterapia?
Socjoterapia ukierunkowana jest przede wszystkim na terapię zaburzeń emocjonalnych, zaburzeń zachowania, a także zaburzeń rozwojowych. Terapia społeczna może być wykorzystywana w leczeniu dzieci nadpobudliwych, agresywnych czy wycofanych. Bywa pomocna w przypadku dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, zaniedbanych wychowawczo. Socjoterapia skierowana jest również do osób, które borykają się z fobiami, depresją, zaburzeniami somatycznymi czy obsesyjno-kompulsywnymi. Ten rodzaj terapii może pomóc również ludziom, którzy zmagają się z problemami osobistymi, trudnościami życiowymi. Socjoterapia skierowana jest także do osób z chorobami nowotworowymi, osób uzależnionych.
5. Gdzie odbywają się zajęcia socjoterapeutyczne?
Zajęcia socjoterapii organizowane są w wielu placówkach, m.in. w świetlicach socjoterapeutycznych, placówkach opiekuńczo-wychowawczych, placówkach resocjalizacyjnych, klubach integracji społecznej, szpitalach psychiatrycznych, oddziałach geriatrycznych, więzieniach, grupach AA, placówkach terapii odwykowej.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
