Spermiogram – wyniki, wskazania, przygotowanie

Spermiogram to jakościowe badanie męskiego nasienia. Dzięki ocenie makroskopowej i mikroskopowej spermy możliwa jest ocena żywotności plemników czy ich ruchliwości, ale i ustalenie innych istotnych dla parametrów. Jak wygląda badanie nasienia? Kiedy wykonać badanie na płodność mężczyzn? O czym mówi wynik badań nasienia?

1. Co to jest spermiogram?

Spermiogram to badanie jakości męskiego nasienia, które polega na makroskopowej i mikroskopowej ocenie spermy. Funkcjonuje również pod nazwami spermogram lub seminogram.

Badanie nasienia to inaczej badanie płodności mężczyzn, które służy ocenie jakości, liczby oraz ruchliwości plemników na podstawie norm wytyczonych przez Światową Organizację Zdrowia (World Health Organization, WHO).

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Dlaczego warto robić screening?"

Cena seminogramu (cena badania spermy) wynosi ok. 70 zł, natomiast rozszerzone badanie nasienia kosztuje od 140 do 250 złotych. Na ocenę nasienia mężczyzny składają się takie parametry jak:

• ilość plemników na 1 mililitr, tak zwana koncentracja plemników,
• ruchliwość oraz budowa plemników. Ocenia się ich główkę, wstawkę oraz witkę, poszukując ewentualnych defektów. Do wad budowy plemników zalicza się uszkodzenia witki, wstawki oraz główki,
• odczyn ejakulatu,
• objętość nasienia oddanego w próbce, jego czas upłynnienia, zabarwienie oraz lepkość,
• odsetek żywych i martwych plemników w liczbie procentowej, czyli żywotność plemników,
• obecność leukocytów oraz innych komórek nabłonkowych lub komórek spermatogenezy,
• aglutynacja nasienia i stopień jej zaawansowania (ruchliwe plemniki przylegają do siebie, tworząc skupisko, jednocześnie się unieruchamiając).

Na czym polega badanie spermy i badanie plemników? Próbkę ejakulatu bada się makroskopowo, to jest wizualnie określa się jej ilość (tzw. koncentracja plemników), zabarwienie, konsystencja, lepkość czy pH spermy. Następnie analizuje się ją za pomocą mikroskopu. W ten sposób określa się ilość plemników, ich budowę czy ruchliwość.

2. Dlaczego badanie nasienia jest ważne?

Badania spermy mają dużą wartość diagnostyczną w przypadku męskiej niepłodności. Badania jakości nasienia w wielu przypadkach pozwalają na uniknięcie kosztownych badań u partnerki, które są czasochłonne i niekiedy wymagają pobytu w szpitalu.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) twierdzi, że aż w 45% przypadków za niepłodność odpowiedzialny jest tzw. czynnik męski. Niestety wciąż wielu panów odmawia wykonania morfologii nasienia ze względu na wstyd i skrępowanie.

3. Wskazania do spermiogramu

Spermiogram to podstawowy test nasienia, badanie ogólne nasienia wykonywane w diagnostyce męskiej niepłodności. Zleca się je, gdy pada podejrzenie nieprawidłowości w tym zakresie. Sugeruje je sytuacja, gdy para bezowocnie stara się o dziecko: od ponad roku, regularnie i często współżyjąc bez stosowania antykoncepcji.

Innymi wskazaniami do wykonania semiogramu jest:

• zabieg w obrębie układu rozrodczego,
• okres po leczeniu wnętrostwa lub skrętu jądra w dzieciństwie,
• stan po terapii steroidami płciowymi lub glikokortykosteroidami,
• chęć oddania nasienia do banku spermy.

4. Jak przygotować się do badania nasienia?

Do badania jakości nasienia należy się przygotować. O czym pamiętać? Czego unikać? Przede wszystkim przygotowanie do badania nasienia polega na powstrzymaniu się od współżycia oraz masturbacji w okresie od 3 do 5 dni przed badaniem spermy.

Aktywności te mogłyby mieć negatywny wpływ na badanie ejakulatu i parametry nasienia, w efekcie czego wyniki badania nasienia mogłyby być nieprawidłowe. Ponadto w tym czasie należy powstrzymać się od spożycia alkoholu, który może powodować zaburzenie spermatogenezy.

5. Jak przebiega badanie spermiogramu?

Spermę do badania otrzymuje się drogą masturbacji zarówno w laboratorium, jak i w domu. Wówczas bardzo ważne jest, by:

• zastosować specjalną prezerwatywę,
• nasienie umieścić w czystym, jałowym pojemniku,
• ejakulat przechowywać w temperaturze 20–37 stopni Celsjusza (od właściwego przechowywania próbki zależy wiarygodność wyników badania),
• dostarczyć próbkę do badania w ciągu 60 minut.

6. Wyniki badania nasienia

Ile się czeka na wyniki badania nasienia? Wyniki seminogramu w pakiecie podstawowym są dostępne tego samego lub następnego dnia roboczego. Prawidłowe wyniki nasienia oznaczają dobrą jakość spermy (normospermia). Cechuje ją:

• liczba plemników przewyższająca 39 mln w badanej próbce nasienia,
• liczba plemników w 1 ml nasienia powyżej 20 mln,
• pH ejakulatu 7,2,
• więcej niż 58% żywych plemników w ejakulacie,
• więcej niż 32% plemników o ruchu postępowym,
• powyżej 4% plemników o prawidłowej budowie,
• czas upłynnienia nasienia poniżej 60 minut,
• objętość ejakulatu ponad 1,5 ml.

Za nieprawidłowe wyniki spermiogramu uznaje się te, które nie mieszczą się w granicach normy. W takiej sytuacji lekarz może zlecić inne badania na płodność.

Brak lub zmniejszona ilość plemników w ejakulacie to:

• azoospermia oznaczająca brak plemników w badanej próbce,
• oligozoospermia – stan, kiedy w badanym ejakulacie występuje mniej niż 20 mln plemników,
• polizoospermia – nadmierna ilość plemników w badanej próbce, przekraczająca 250 mln/ml.

Zaburzenia objętość ejakulatu to:

• aspermia oznaczająca porcję nasienia mającą objętość mniejszą niż 0,5 ml,
• hipospermia – porcja nasienia ma objętość od 0,5 do 2,0 ml,
• hiperspermia – porcja nasienia ma objętość powyżej 6,0 ml.

Parametry są oceniane w odniesieniu do najnowszych norm nasienia ustalonych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.