Suchość w ustach

Suchość w ustach występuje w dwóch postaciach:

• kserostomia prawdziwa – pojawia się w wyniku, gdy zmniejszona jest zdolność wydzielnicza gruczołów ślinowych; w ciężkich przypadkach lub przy długotrwałej kserostomii może dojść do zaniku błony śluzowej jamy ustnej,
• kserostomia rzekoma – polega na zaburzeniach w wegetatywnym układzie nerwowym, co objawia się odczuwaniem suchości i pieczeniem w jamie ustnej, podczas gdy ślinianki działają prawidłowo.

Do rozwoju schorzenia mogą przyczynić się:

• zażywanie niektórych leków, przede wszystkim z grupy moczopędnych, przeciwdepresyjnych i przeciwlękowych,
• niektóre guzy centralnego układu nerwowego,
• hipertyreoza, tj. nadczynność tarczycy,
• cukrzyca,
• grzybica jamy ustnej,
• sarkoidoza,
• amyloidoza,
• niedobór witamin z grupy B,
• niedobór żelaza,
• niedokrwistość mikrocytarna,
• AIDS,
• stany lękowe i depresja,
• choroby tkanki łącznej,
• niektóre choroby alergiczne,
• zaburzenia gospodarki wodnej w organizmie,
• menopauza,
• radioterapia, przede wszystkim okolic głowy i szyi,
• długotrwałe palenie tytoniu,
• stosowanie całkowitych protez zębowych,
• oddychanie przez usta.

Konsekwencją choroby jest utrudnione mówienie, kłopoty z przyjmowaniem pokarmów, ale także zwiększona podatność na infekcje jamy ustnej, występowanie owrzodzeń, próchnicy, zanik błony śluzowej.

Przedłużająca się suchość w ustach jest zjawiskiem niepokojącym i niekorzystnym dla naszego organizmu. Do lekarza powinniśmy się zgłosić, gdy odczuwamy następujące objawy: lepkość w ustach, pieczenie języka, pękające wargi, suchość i drapanie w gardle, zaburzenia odczuwania smaku, kłopoty z żuciem, problemy z mówieniem oraz połykaniem, często psują się zęby, a z ust wydziela się nieprzyjemny zapach.

Leczy się głównie przyczynę wystąpienia schorzenia. Stosowane są preparaty, których działanie opiera się na stymulowaniu wydzielania śliny lub które są jej substytutem. Zaleca się również częściej odwiedzać dentystę, który doradzi, jakie środki przyniosą nam ulgę. Może zalecić stosowanie substytutów śliny lub płukanie jamy ustnej rozmaitymi płynami.

Aby zminimalizować objawy suchości w ustach, należy przyjmować jak najwięcej płynów. Wskazane jest picie wody i napojów pozbawionych cukru. Ponadto zaleca się odstawienie, przynajmniej na jakiś czas, kofeiny, która wysusza jamę ustną. Pozytywne efekty daje także stosowanie specjalistycznych nawilżaczy ust. Niektórym osobom ulgę przynosi żucie gumy bez cukru. Guma stymuluje wydzielanie śliny przez ślinianki. Podobny efekt daje ssanie cytryny lub suszonych śliwek. Osoby z kserostomią nie powinny stosować ostrych i słonych przypraw, mogą one wywoływać dodatkowe podrażnienia w obrębie jamy ustnej. Przy suchości w ustach niewskazane jest także spożywanie chipsów i kruchych ciastek oraz picie soków owocowych. Jeśli osoba cierpiąca na suchość w ustach używa pasty wybielającej bądź zapobiegającej paradontozie, powinna ją zmienić na inną. Warto także pamiętać o właściwej higienie jamy ustnej – regularne mycie zębów oraz płukanie ust skutecznie zapobiegają powstaniu uczucia suchości w ustach.

Źródła

1. Kserostomia - obraz kliniczny i terapia
2. Szczeklik A. (red.), Choroby wewnętrzne, Medycyna Praktyczna, Kraków 2011, ISBN 978-83-7430-289-0
3. Hyla-Klekot L., Kokot F. (red.), Davidson Choroby wewnętrzne, Urban & Partner, Wrocław 2009, ISBN 978-83-7609-074-0
4. Kokot F. Diagnostyka różnicowa objawów chorobowych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007, ISBN 978-83-200-3295-6