Świdrowiec gambijski - charakterystyka, śpiączka afrykańska, zapobieganie
Świdrowiec gambijski jest kinetoplastydem przynależącym do królestwa protista. W przypadku zarażenia świdrowcem gambijskim pacjent może uskarżać się na objawy takie jak gorączka, powiększenie węzłów chłonnych, świąd skóry. W późniejszym czasie może ujawnić się również śpiączka afrykańska, nazywana również trypanosomozą afrykańską. Nieleczona choroba pasożytnicza prowadzi do zgonu pacjenta. Co jeszcze warto wiedzieć na temat świdrowca gambijskiego?
1. Czym jest świdrowiec gambijski?
Świdrowiec gambijski (Trypanosoma gambiense) jest kinetoplastydem przynależącym do królestwa protista. Pasożyt ten jest obecny we krwi różnych ssaków np. bydła, owiec, kóz, antylop, skąd może zostać przeniesiony do organizmu ludzkiego. Występuje on przede wszystkim na terenach Afryki Środkowej, Afryki Środkowej a także Afryki Zachodniej.
Pasożyt może osiągać nawet 15–35 μm. Po przedostaniu się do organizmu człowieka, świdrowiec gambijski może wywołać chorobę pasożytniczą o nazwie śpiączka afrykańska (trypanosomoza afrykańska).
Zarażenie następuje, gdy człowiek zostanie ukąszony przez muchę z rodzaju tse-tse np. Glossina fuscipes, Glossina palpalis, Glossina tachinoides.
2. Śpiączka afrykańska
Śpiączka afrykańska, nazywana również trypanosomozą afrykańską, charakteryzuje się dwoma etapami choroby. W pierwszym etapie osoby zakażone zwykle uskarżają się na charakterystyczną zmianę, która pojawia się w miejscu ukąszenia przez muchę tse-tse. Zmiana ta może przypominać rumień.
W późniejszym czasie pacjenci doświadczają również gorączki, dreszczy, bólu głowy, bólu mięśni, dolegliwości bólowych stawów, powiększenia węzłów chłonnych, uciążliwego swędzenia skóry. W wielu przypadkach dochodzi również do obniżenia masy ciała.
W drugim stadium choroby pojawiają się objawy związane z zajęciem ośrodkowego układu nerwowego. W tym czasie pacjenci mogą zmagać się z letargiem, zaburzeniami psychicznymi, okresami pobudzenia z okresami śpiączki. Śpiączka afrykańska jako choroba pasożytnicza może przybierać charakter ostry lub przewlekły. Choroba wymaga odpowiedniego leczenia, w przeciwnym razie może doprowadzić do przedwczesnego zgonu pacjenta.
3. Jak dochodzi do zakażenia świdrowcem gambijskim?
Zakażenie świdrowcem gambijskim następuje wówczas, gdy pacjent zostanie ugryziony przez muchę tse-tse. Muchy te są pośrednimi żywicielami świdrowców i przyczyniają się do przenoszenia następujących chorób: śpiączki afrykańskiej, nagany, a także zarodźca malarycznego. Gdy mucha ukąsi zwierzę, będące nosicielem świdrowca, następuje rozwój tego protista w jej organizmie. Pasożyt zaczyna bytować w śliniankach owada, a po ugryzieniu, wędruje do organizmu ludzkiego (dokładniej do krwiobiegu).
Na zakażenie świdrowcem gambijskim narażeni są przede wszystkim turyści podróżujący na tereny tropikalnej i subtropikalnej Afryki, osoby zamieszkujące tereny Afryki Wschodniej , Środkowej i Zachodniej, myśliwi, pracownicy obszarów leśnych. Zarówno świdrowiec rodezyjski, jak i świdrowiec gambijski rozmnaża się za pośrednictwem podziału komórki we krwi, chłonce, a także w płynie mózgowo-rdzeniowym.
4. Jak zapobiec zakażeniu świdrowcem gambijskim?
Jak zapobiec zakażeniu świdrowcem gambijskim? Profilaktyka polega przede wszystkim na noszeniu odpowiedniej odzieży ochronnej, koszul, a także spodni z długimi rękawami. Mucha tse-tse może przegryźć cienkie tkaniny, z tego powodu odzież powinna być wykonana z grubego materiału. Niezwykle ważny jest przy tym odcień odzieży. Zaleca się nosić ubrania w kolorze oliwek lub khaki. Aby nie doszło do zakażenia świdrowcem gambijskim, zaleca się również stosować środki, które odstraszają owady. W pokoju sypialnianym warto umieścić odpowiednią moskitierę, która minimalizuje ryzyko ukąszenia przez muchy tse-tse.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.