Szczepienia na COVID-19 a choroby autoimmunologiczne. Wyjaśnia immunolog prof. Jacek Witkowski

W ulotkach niektórych szczepionek można znaleźć ostrzeżenie, że przyjęcie preparatu może wpłynąć na zaostrzenie się chorób autoimmunologicznych. W Polsce z powodu tego typu schorzeń cierpią miliony osób. Czy to oznacza, że nie mogą szczepić się przeciw COVID-19? Eksperci wyjaśniają, czy są powody do obaw.

1. Szczepienia przeciw COVID-19 a choroby autoimmunologiczne

Zdaniem dra Pawła Grzesiowskiego, immunologa oraz eksperta Naczelnej Rady Lekarskiej do spraw COVID-19, szczepienia przeciw COVID-19 mogą wpływać na osoby z chorobami autoimmunologicznymi.

Zobacz film: "Dlaczego coraz młodsze osoby wymagają hospitalizacji z powodu COVID-19? Dr Fiałek odpowiada"

- Aktywność każdej choroby autoimmunologicznej może się zwiększyć krótko po przyjęciu szczepienia, ale to nie są swoiste działania szczepionki. Po prostu pobudza ona układ immunologiczny, a to w konsekwencji wpływa na zaostrzenia się choroby o podłożu autoimmunologicznym - opowiada dr Grzesiowski. - Można to porównać do przechodzenia infekcji. Jeśli ktoś ma łuszczycę i przeziębi się, to w trakcie infekcji prawdopodobnie nasilą się objawy pierwszej choroby. Nie oznacza to jednak, że wirus przeziębienia atakuje skórę - wyjaśnia ekspert.

Jak tłumaczy prof. Jacek M. Witkowski, wiceprzewodniczący Komitetu Immunologii i Etiologii Zakażeń Człowieka Polskiej Akademii Nauk oraz kierownik Katedry i Zakładu Fizjopatologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, mechanizmy tego zjawiska są bardzo złożone.

- Podanie jakiejkolwiek szczepionki może prowadzić do zaostrzenia choroby autoimmunizacyjnej. Wynika to z tego, że trakcie wytwarzania odpowiedzi immunologicznej w organizmie są wytwarzane m.in. cytokiny, które mogą nasilać odczyny zapalne. A to swoją drogą może doprowadzić do zaostrzenia objawów choroby autoimmunologicznej - wyjaśnia profesor.

2. Czy osoby z chorobami autoimmunologicznymi mogą się szczepić?

Chorobami autoimmunologicznymi nazywana jest cała grupa chorób, w których do powstania objawów prowadzi nieprawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Zaczyna on produkować przeciwciała i limfocyty T, które atakują własne tkanki i komórki w organizmie.

Choroby autoimmunologiczne mogą atakować przewód pokarmowy, układ nerwowy, tkankę łączną, skórę czy też gruczoły wydzielania wewnętrznego (między innymi tarczycę i nadnercza). Do najczęstszych chorób autoimmunologicznych należą:

• cukrzyca typu I,
• Hashimoto,
• reumatoidalne zapalenie stawów,
• toczeń rumieniowaty,
• układowe zapalenia naczyń,
• zapalenie stawów,
• stwardnienie rozsiane.

Innymi słowy, z powodu rozmaitych chorób autoimmunologicznych cierpią miliony Polaków. Czy to oznacza, że osoby z tymi schorzeniami nie powinny szczepić się przeciwko COVID-19?

- Obecnie brakuje twardych danych naukowych, które jednoznacznie potwierdzałyby bądź obalały wątpliwości dotyczące bezpieczeństwa i skuteczności stosowania szczepionek przeciw COVID-19 u osób z chorobami autoimmunologicznymi. Natomiast światowe organizacje, w tym ważna amerykańska agencja CDC, są zgodne, że choroby autoimmunologiczne nie powinny być powodem do dyskwalifikacji pacjenta do szczepienia. Według aktualnej wiedzy medycznej korzyści płynące ze zaszczepienia przeciw COVID-19 wydają się znacząco przewyższać ryzyko związane z przyjęciem wakcyny - opowiada dr Wojciech Szypowski, prezes polskiego Towarzystwa Chorób Autoimmunologicznych.

3. "Korzyści płynące ze szczepienia przeciw COVID-19 mogą być dużo większe niż straty"

Według eksperta osoby cierpiące na choroby autoimmunologiczne mogą przyjąć szczepionkę, o ile ich choroba nie jest w fazie zaostrzenia.

- Zalecane jest, aby tacy pacjenci najpierw poddali się terapii, a dopiero później przyjęli szczepionkę. Stan zdrowia każdego pacjenta z chorobą autoimmunologiczną powinien być indywidualnie przeanalizowany przez lekarza przed zaszczepieniem. W przypadku osób, które biorą leki immunosupresyjne, czyli takie, które ograniczają pracę układu odpornościowego, należy zachować 14 dni przerwy między zakończeniem terapii a szczepieniem - opowiada dr Szypowski.

Jeśli pacjent na stałe przyjmuje leki immunosupresyjne, szczepienie również nie jest przeciwwskazaniem. Chociaż producenci szczepionek uprzedzają, że istnieje ryzyko, iż szczepienie nie zapewni odpowiedniej odporności przeciwko SARS-CoV-2.

"Nie oceniano skuteczności, bezpieczeństwa stosowania ani immunogenności szczepionki u osób z obniżoną odpornością, w tym u osób otrzymujących leczenie immunosupresyjne. Skuteczność produktu leczniczego Comirnaty może być mniejsza u osób obniżoną odpornością" - czytamy w ulotce szczepionki firmy Pfizer.

Podobne zdania możemy przeczytać w ulotce szczepionki AstraZeneca oraz Moderny.

Zobacz także: Szczepionka przeciw COVID-19. Novavax to preparat inny niż wszystkie. Dr Rzymski: bardzo obiecująca

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.