Szyjka macicy - jak wygląda w różnych fazach cyklu i w ciąży
Szyjka macicy łączy pochwę z jamą macicy i jest kanałem dla plemników. Pod wpływem hormonów związanych z cyklem owulacyjnym szyjka macicy ulega zmianom. W ten sposób można kontrolować cykl, co ułatwi planowanie potomstwa albo zapobiegnie nieplanowanej ciąży.
1. Budowa macicy i szyjki
Macica jest to narząd żeńskiego układu rozrodczego. Jest on nieparzysty, kształtem przypominający gruszkę. Składa się z dwóch głównych powierzchni i dwóch brzegów. Pierwsza powierzchnia macicy to powierzchnia przednia, a druga to powierzchnia jelitowa. Obie spotykają się w brzegu lewym i prawym.
Jeśli chodzi o anatomiczną budowę, w pierwszej kolejności należy wymienić trzon macicy, następnie cieśń i szyjkę macicy. Pisząc o budowie anatomicznej macicy, nie wolno zapominać o błonach śluzowych, które stanowią ściany tego narządu i będą to: błona surowicza, która osłania narząd od zewnątrz błona mięśniowa – najgrubsza część, która jest zbudowana z mięśni gładkich i błona śluzowa składająca się z powierzchniowej warstwy czynnościowej i położonej głębiej warstwy podstawnej.
1.1. Jak zmienia się szyjka macicy
Szyjka macicy ulega drobnym zmianom wraz z cyklem miesięcznym. W czasie owulacji i względnej niepłodności jej ściany, a także śluz, będą się od siebie różniły. To między innymi przez zmiany zachodzące w szyjce macicy w czasie dni płodnych u kobiet pojawia się nieco więcej śluzu, niż tuż przed okresem.
Wiele kobiet samych sprawdza położenie i cechy szyjki macicy w czasie cyklu menstruacyjnego. Lekarze jednak uważają, że samobadanie szyjki macicy może doprowadzić do infekcji.
1.2. Szyjka macicy przed miesiączką
Szyjka macicy przed miesiączką znajduję się niżej oraz jest lekko otwarta i twarda co pozwala na lepszy przepływ krwi. Gdy krwawienie ustępuje szyjka macicy pozostaje w niskim położeniu, dalej jest twarda ale zamknięta. Im bliżej owulacji tym szyjka macicy bardziej się unosi w kierunku pochwy i jest bardziej miękka, a w kulminacyjnym momencie owulacji przypomina w dotyku usta i jest otwarta, ponieważ jest gotowa na przyjęcie nasienia.
Szyjka macicy w okresie menstruacji jest miękka, wysoka, otwarta i wilgotna. Po zakończeniu cyklu owulacji szyjka opada, staje się twarda, jędrna, a otwór w szyjce szczelnie się zamyka.
1.3. Macica po zapłodnieniu
Jeśli dojdzie do zapłodnienia szyjka macicy jest miękka, uniesiona, ale otwór zostaje całkowicie zamknięty. U każdej kobiety dochodzi do tego w innym czasie. Jedne dostrzegają zamknięcie i zmianę położenia szyjki macicy już po około dwóch tygodniach od owulacji a inne dowiadują się o tym od lekarza. Należy pamiętać, że szyjka macicy jest bardzo delikatnym narządem i łatwo dochodzi do podrażnień.
1.4. Szyjka macicy w ciąży
Szyjka macicy przez całą ciążę jest zamknięta, co jest konieczne by utrzymać ciażę oraz ochronić płód przed czynnikami zewnętrznymi. W prawidłowo przebiegającej ciąży zmiany w szyjce macicy pojawiają się dopiero pod koniec trzeciego trymestru ciąży. Monitorowanie szyjki macicy podczas ciąży jest bardzo istotne, ponieważ pozwala wykryć ryzyko przedwczesnego porodu.
2. Choroby szyjki macicy
Do często diagnozowanych schorzeń należy nadżerka szyjki macicy. Jest to dolegliwość, która następuje w momencie, kiedy na szyjce zamiast nabłonka płaskiego pojawia się nabłonek gruczołowy. Do objawów nadżerki można zaliczyć plamienia po stosunku, częste upławy i nawracające bóle podbrzusza.
Nadżerka szyjki macicy jest możliwa do rozpoznania nawet podczas rutynowego badania ginekologicznego. W większości przypadków ginekolog zleca wykonanie cytologii, a więc pobrania wymazu z kanału i tarczy szyjki.
W zaawansowanych schorzeniach lekarz może wykonać zabieg usunięcia macicy polegający na zamrożeniu uszkodzonego nabłonka ciekłym azotem. Nieleczona nadżerka szyjki macicy może prowadzić nawet do zmian nowotworowych.
Rak szyjki macicy stanowi największy odsetek zachorowań, bo około 60%. Za zmiany nowotworowe w okolicach szyjki macicy odpowiada zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego.
W pierwszej fazie nowotwór nie daje wyraźnych objawów, mogą dla przykładu pojawić się częste bóle podbrzusza, intensywne upławy, zaburzenia miesiączkowania czy zaparcia. Ten rodzaj nowotworu z reguły rozwija się powoli, dlatego im szybciej zostanie wykryty, tym większa jest szansa na całkowite wyzdrowienie. Leczenie raka szyjki macicy to zabieg chirurgiczny lub chemioterapia.
Zobacz także: Musisz wykonać badania? Umów je od ręki
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
