Środki przeciwbólowe, czyli inaczej analgetyki, to chemiczne substancje, których zadaniem jest uśmierzanie bólu różnego pochodzenia. Wyróżnia się kilka grup leków, a każda z nich różni się formą, budową, siłą i zakresem działania, a także szybkością przenikania do krwiobiegu. W Polsce najpopularniejsze substancje o działaniu przeciwbólowym to ibuprofen, paracetamol, ketoprofen i kwas acetylosalicylowy.
Ibuprofen zalicza się do niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), co oznacza, że nie tylko łagodzi odczuwanie bólu, ale pomaga zwalczyć także rozwijające się w organizmie stany zapalne. Jest to stosunkowo bezpieczny lek, ponieważ niemal w całości uwalnia się z organizmu w procesie przemiany materii. Jego działanie przeciwzapalne sprawia, że może być stosowany w przypadku gorączki, bólu mięśni i stawów. Ponadto ibuprofen łagodzi silny ból miesiączkowy. Jego działanie można odczuć już po kilkunastu minutach (w zależności od stopnia intensywności bólu) i może utrzymać się nawet do 6 godzin.
Podobnym lekiem z tej samej grupy - NLPZ - jest kwas acetylosalicylowy, czyli powszechnie stosowana aspiryna. Podobnie jak ibuprofen, ma działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, a także łagodzi stany zapalne. Niektóre środki przeciwbólowe zawierające ten składnik (np. Polopiryna czy Aspirin) mogą być rozpuszczone w wodzie, a w takiej formie szybciej się wchłaniają. Kwas acetylosalicylowy jest pomocny także w przypadku bólu migrenowego - jest głównym składnikiem powszechnie znanej Etopiryny. Oprócz działania przeciwbólowego kwas acetylosalicylowy wykazuje także działanie rozrzedzające krew i przeciwzakrzepowe. Poleca się więc go osobom mającym problem z układem krwionośnym czy zbyt wysokim poziomem hemoglobiny, jednak należy przyjmować lek regularnie.
Innym składnikiem aktywnym leków jest paracetamol. Jest skutecznym środkiem przeciwbólowym, jednak nie zalicza się do grupy NLPZ, a więc jego działanie przeciwzapalne jest znikome. Działa jednak przeciwbólowo, a także łagodzi gorączkę, dlatego jest składnikiem aktywnym wielu preparatów na grypę i przeziębienie. Paracetamol to jeden z najbezpieczniejszych środków przeciwbólowych - dobrze się wchłania i łatwo uwalnia z organizmu, można stosować go na czczo, dodatkowo nie zaburza pracy układu nerwowego (po jego zażyciu można bezpiecznie prowadzić samochód). Działanie leku utrzymuje się około 4 godzin.
Jeśli jeden lek nie zadziałał, środki przeciwbólowe można ze sobą łączyć, jednak nie wolno przyjmować dwóch leków z grupy NLPZ. Oprócz powszechnie stosowanych tabletek i kapsułek, środki przeciwbólowe dostępne są także pod postacią aerozoli, plastrów, czopków i proszków do rozpuszczania w wodzie.
