Te leki obniżają skuteczność szczepionek przeciw COVID-19. Stosują je miliony Polaków
Nie tylko leki immunosupresyjne mogą wpływać na siłę reakcji immunologicznej. Są dowody, że również leki powszechnie stosowne na cholesterol oraz cukrzycę mogą obniżać skuteczność szczepionek przeciw COVID-19. Jakie jeszcze preparaty wpływają na tworzenie przeciwciał?
1. Ibuprofen i aspiryna. Tych leków lepiej unikaj po szczepieniu przeciw COVID-19
Jak podkreślają immunolodzy, każdy człowiek inaczej reaguje na szczepienie przeciw COVID-19. Niektóre osoby wytwarzają bardzo wysoki poziom przeciwciał, inne - niższy. Najczęściej zależy to od cech osobniczych oraz uwarunkowań genetycznych.
Jednak na siłę reakcji immunologicznej również mogą mieć wpływ niektóre leki. Część z nich stosujemy na co dzień. Przykładem są NLPZ, czyli niesteroidowe leki przeciwzapalne. Do tej grupy leków należą pochodne kwasu propionowego (ibuprofen, naproksen, flurbiprofen, ketoprofen) oraz kwasu acetylosalicylowego (aspiryna).
To właśnie po te leki sięgamy, kiedy po szczepieniu przeciw COVID-19 pojawiają się lekkie objawy niepożądane, takie jak ból głowy lub stan podgorączkowy.
Lekarze jednak przestrzegają przed stosowaniem NLPZ przed i po szczepieniu.
- Niesteroidowe leki przeciwzapalne mogą hamować i ograniczać odpowiedź immunologiczną. Z tego względu ich przyjmowanie nie jest zalecane - wyjaśnia prof. Robert Flisiak, prezes Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych oraz kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych i Hepatologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.
Zdaniem lekarzy najbardziej odpowiednim lekiem na poszczepienne dolegliwości jest paracetamol.
- Paracetamol jest zalecany ze względu na to, że nie jest lekiem przeciwzapalnym, ale ma działanie przeciwbólowe oraz przeciwgorączkowe. Wiemy o nim też, że ma najmniejszy wpływ na układ immunologiczny. Dlatego po szczepieniu na COVID-19 lepiej stosować paracetamol niż NLPZ - tłumaczy prof. Krzysztof Tomasiewicz, kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.
2. Statyny i metformina mogą ograniczać reakcje immunologiczne
Jak zauważa dr hab. Piotr Rzymski, biolog oraz popularyzator nauki z Zakładu Medycyny Środowiskowej UM w Poznaniu, zazwyczaj podczas dyskusji o lekach, które mogą obniżać skuteczność szczepionek przeciw COVID-19, głównie wymieniane są leki immunosupresyjne.
- Głównym celem immunosupresantów jest ograniczenie aktywności układu immunologicznego. Istnieje więc ryzyko, że pacjenci stosujący takie terapie mogą w ogóle nie odpowiedzieć na szczepienie. Jednak grupa takich pacjentów jest dosyć mała. Tymczasem jest cała gama leków stosowanych przez miliony Polaków, które również mogą wpływać na sprawność układu odpornościowego i ograniczać reakcję na szczepienie - podkreśla dr Rzymski.
W grupie tych leków są m.in. statyny, zalecane osobom z wysokim poziomem cholesterolu oraz metformina, stosowana u chorych na cukrzycę.
- Leki te działają na różne sposoby, ale mają wspólną cechę - mogą wpływać na procesy metaboliczne w organizmie, które z kolei mają wpływ na układ odpornościowy. Oczywiście wpływ statyn czy metforminy jest nieporównywalne mniejszy niż w przypadku immunosupresantów. Również ich stosowanie nie jest w żadnym przypadku przeciwskazaniem do szczepienia przeciw COVID-19. Jednak osoby przyjmujące te leki przewlekle, powinny bardziej uważać, chronić się przed SARS-CoV-2 i najlepiej zdecydować się też na trzecią dawkę szczepionki - wyjaśnia dr Piotr Rzymski.
3. Immunosupresja a szczepienie przeciw COVID-19
W grupie osób, które mogą najsłabiej zareagować na szczepienie przeciw COVID-19 są pacjenci z chorobami nowotworowymi, po przeszczepie organów oraz cierpiące na niektóre choroby autoimmunologiczne.
Wszystkie te schorzenia łączy jedno - często są leczone za pomocą immunosupresantów oraz dużych dawek steroidów. Są to leki, które obniżają seroprotekcję, czyli odpowiedź immunologiczną organizmu po podaniu szczepionki. Dotyczy to nie tylko szczepionek przeciwko COVID, ale również preparatów przeciwko innym chorobom.
Badania wykazują, że pacjenci, stosujący takie terapie mają nawet trzykrotnie niższy poziom przeciwciał po przyjęciu szczepionek mRNA Pfizera i Moderny.
- Z jednej strony immunosuprysanty hamują układ odpornościowy i w ten sposób ograniczają szkodliwe skutki choroby. Jednak jednocześnie hamują też reakcje immunologiczne, które wytwarzają się po szczepieniu przeciw COVID-19 - mówi dr Bartosz Fiałek, reumatolog oraz popularyzator wiedzy na temat COVID-19.
Jak zauważa ekspert, każdy rodzaj leków może w inny sposób wpływać na układ odpornościowy. Część terapii przykładowo ogranicza aktywność limfocytów B, które odpowiadają za produkcję przeciwciał. Jeszcze inne wpływają na ograniczenie odpowiedzi komórkowej, za którą odpowiadają limfocyty T.
Wśród leków najbardziej ograniczających aktywność układu odpornościowego lekarze wymieniają następujące preparaty:
- Deksametazon
- Metotreksat
- Rituximab
- Ocrelizumab
- Niektóre leki biologiczne wpływają na pracę układu immunologicznego w mniejszym stopniu. Takim przykładem może być choćby tocilizumab - mówi dr Fiałek.
Ekspert podkreśla, że w każdym przypadku osoby stosujące terapie immunosupresyjne są bardziej narażone na zakażenie koronawirusem i rozwinięcie objawów choroby po pełnym szczepieniu przeciw COVID-19. - Dlatego mają możliwość przyjęcia trzeciej dawki szczepionki już po 28 dniach od drugiego zastrzyku - zaznacza dr Bartosz Fiałek.
Zobacz także: Za wcześnie skreśliliśmy AstraZenekę? "Zaszczepieni nią mogą mieć najwyższą odporność"
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.