Tętniak serca – przyczyny, objawy i leczenie
Tętniak serca to nieprawidłowe uwypuklenie ściany serca powstałe w obszarze zawału. Choć z uwagi na powolny rozwój zmiany patologia może nie dawać żadnych objawów, sytuacja jest poważna. Ponieważ tętniaki stanowią bezpośrednie zagrożenie życia, konieczne jest ich leczenie. Co warto wiedzieć?
1. Co to jest tętniak serca?
Tętniak serca (ang. ventricular aneurysm) to uwypuklenie ściany serca, która jest bliznowato zmieniona. To najczęściej powikłanie zawału, to jest martwicy mięśnia sercowego wskutek niedokrwienia. Gdy podczas procesu gojenia obszar martwicy zostaje zastąpiony tkanką łączną, powstaje blizna zawałowa. Ponieważ nie ma ona zdolności kurczenia się, w trakcie pracy serca ulega rozciąganiu. Prowadzi to do patologii ściany serca i w konsekwencji do pojawienia się tętniaka. Im większa powierzchnia serca ulega martwicy, tym większe jest ryzyko powstania tętniaka.
Tętniak to miejscowe uwypuklenie ściany tętnicy w dowolnej części ciała. Możliwy jest nie tylko tętniak serca, ale również tętniak aorty, tętniak mózgu (tętniak tętnic mózgowych), tętniak tętnicy udowej, tętniak tętnicy podkolanowej czy tętniak tętnicy nerkowej.
Wyróżnia się dwa typy tętniaków na sercu. To tętniaki prawdziwe i tętniaki rzekome. Różnicowanie pomiędzy nimi jest trudne ze względu na podobieństwa w obrazowaniu.
Tętniaki prawdziwe powstają w okolicy koniuszka serca, na przedniej ścianie lewej komory. Są zbudowane z wsierdzia, mięśnia sercowego i osierdzia (wszystkie trzy warstwy tworzące ścianę serca). Typowe jest brak zdolności kurczenia i prawidłowego przewodzenia impulsów. Tętniak prawdziwy może stać się rzekomym, gdy dojdzie do jego pęknięcia.
Tętniaki rzekome zwykle są zbudowane z nasierdzia i osierdzia. Pojawiają się, gdy do worka osierdziowego z przerwanego naczynia wieńcowego lub z pękniętej komory serca wydostaje się krew. Dalsze krwawienie ograniczają otaczające go tkanki. Tętniaki rzekome wyróżniają się tym, że ich szyjka jest dużo węższa niż jama.
Do różnicowania tętniaków prawdziwych i rzekomych wykorzystuje się badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa (TK) i rezonans magnetyczny (MR).
Zobacz też:
2. Przyczyny i objawy tętniaka serca
Tętniak serca pojawia się u osób, które przebyły zawał mięśnia sercowego. To najczęstsze powikłanie rozległych zawałów serca, zwykle zawałów ściany przedniej lewej komory.
Tętniak może również pojawić się:
- u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca, w czasie epizodu ostrego niedokrwienia,
- wskutek przerwania ciągłości tętnicy wieńcowej w wyniku urazu klatki piersiowej,
- w chorobie Chagasa,
- przy sarkoidozie,
- jako powikłanie po zapaleniu mięśnia sercowego,
- powikłanie po zabiegach kardiochirurgicznych,
- powikłanie po cewnikowaniu naczyń wieńcowych.
Przy tętniaku serca objawy długo mogą się nie pojawiać z uwagi na powolny rozwój zmiany. Niepokojącymi sygnałami są zaburzenia rytmu serca, ból w klatce piersiowej, duszności i spadek wydolności organizmu (osłabienie, duszność, obrzęki, powiększenie obwodu brzucha, a także przyrost masy ciała) oraz kaszel: zarówno suchy, jak mokry, z odkrztuszaniem podbarwionej krwią treści.
To musisz wiedzieć
3. Rozpoznanie i leczenie tętniaka na sercu
W celu rozpoznania tętniaka serca wykonuje się takie badania jak UKG, EKG, a także tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny. Badaniem z wyboru, które wykrywa i potwierdza rozpoznanie tętniaka pozawałowego jest echo serca, czyli badanie echokardiograficzne. Podstawą do rozpoznania aneuryzmu serca jest badanie echokardiograficzne (UKG).
Diagnostyka tętniaka serca jest trudna, ponieważ najczęstsze objawy, takie jak ból w klatce piersiowej, duszności czy objawy niewydolności serca, występują także w przebiegu choroby wieńcowej.
Leczenie tętniaka na sercu jest konieczne, z uwagi na ryzyko jego pęknięcia. Ponadto obecność patologii zwiększa ryzyko arytmii, zgonu po zawale serca, niewydolności serca czy powikłań zatorowo-zakrzepowych.
W terapii stosuje się leki przeciwkrzepliwe. Podstawą jest również leczenie kardiochirurgiczne. Operacja przy tętniaku serca polega na usunięciu zmiany i wykonaniu pomostowania aortalno-wieńcowego (CABG), czyli tzw. by-passów.
Tętniaki stanowią bezpośrednie zagrożenie życia, jednak w większości przypadków wczesne rozpoznanie i leczenie zwiększają szanse na zdrowie. W przypadku pacjentów z nieleczonym tętniakiem rzekomym, ryzyko pęknięcia i wystąpienia śmiertelnego krwotoku wynosi prawie 50 procent.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.