Tętniaki
Tętniaki to nieprawidłowe poszerzenie lub uwypuklenie fragmentu ściany naczynia krwionośnego (zazwyczaj tętnicy, rzadko żyły). Ich przyczyną są choroby i czynniki dziedziczne, które prowadzą do osłabienia ścian naczyń krwionośnych. Najczęściej pojawiają się na tętnicy u podstawy mózgu i na aorcie odprowadzającej krew z lewej komory serca. Tętniaki są stanem zagrażającym życiu człowieka, gdyż grożą pęknięciem i spowodowaniem krwotoku i innych poważnych powikłań.
1. Przyczyny, lokalizacja i rodzaje tętniaków
Przyczyny pojawienia się wielu tętniaków nie są do końca zbadane. Jednak zaobserwowano, że np. tętniak serca powstaje najczęściej wskutek rozciągnięcia blizny zawałowej, która nie ma zdolności kurczenia się. Czynniki, które uważa się za mające wpływ na pojawienie się poszerzonego światła naczyń krwionośnych to:
- wysokie ciśnienie,
- wysoki cholesterol,
- palenie papierosów,
- ciąża (tętniak śledziony),
- miażdżyca.
Najczęstsze miejsca, gdzie pojawiają się tętniaki to:
- aorta,
- mózg,
- noga (udo, pod kolanem),
- jelito,
- śledziona,
- serce.
Wyróżnia się trzy rodzaje tętniaków: tętniak prawdziwy (ciągłość ścian tętnicy jest zachowana), tętniak rzekomy (ciągłość naczynia jest przerwana; ściana tętniaka rzekomego nie jest ścianą tętnicy, lecz stanowi ją łącznotkankowa torebka) oraz tętniak rozwarstwiający (błona wewnętrzna naczynia pęka i odwarstwia się od ściany).
2. Objawy i leczenie tętniaków
Objawy zależą od umiejscowienie tętniaka. Jeśli tętniak nie znajduje się głęboko w ciele, chory odczuwa ból i swędzenie i może zaobserwować wybrzuszenie. Tętniaki umiejscowione głęboko i w mózgu niestety bardzo często nie powodują żadnych symptomów.
Jeśli doszło do pęknięcia tętniaka, ryzyko zgonu jest duże. Objawy pękniętego tętniaka to:
- ból,
- niskie ciśnienie,
- przyspieszone tętno,
- zawroty głowy.
Najczęstszym tętniakiem jest tętniak aorty. Czynnikiem związanym z pojawieniem się tego rodzaju tętniaka jest stwardnienie tętnic, za które jest odpowiedzialna m.in. miażdżyca. Inne czynniki ryzyka to m.in. zapalenie aorty, kiła, urazy. Tętniak rozwija się powoli przez wiele lat. Objawy, które mogą świadczyć o tętniaku aorty to:
- ból pleców lub klatki piersiowej,
- chrypka – spowodowana uciskiem,
- problemy z połykaniem,
- puchnięcie szyi,
- nudności i wymioty,
- niskie ciśnienie krwi,
- podwyższone tętno,
- pocenie się.
Tętniaki diagnozuje się za pomocą tomografii komputerowej i badania ultrasonograficznego.
Operacyjne leczenie tętniaka jest ogólnie zalecane, jednak nie każdy chory zostanie takiej operacji poddany. Rodzaj operacji zależy od symptomów, które pojawiają się u konkretnego pacjenta oraz od wielkości tętniaka.
Niezwykle ważne jest stałe monitorowanie tętniaka, gdyż może on stać się przyczyną takich powikłań, jak ucisk na sąsiadujące struktury, np. nerwy (co może prowadzić do drętwienia), infekcje mogące spowodować przerwanie tętniaka oraz pęknięcie, którego konsekwencją jest udar, paraliż, a nawet śmierć pacjenta.
Aby zapobiegać tętniakom należy regularnie mierzyć ciśnienie i robić badania mierzące poziom cholesterolu. Jeśli wyniki tych badań są nieprawidłowe należy poradzić się lekarza. Ponadto warto zdrowo się odżywiać i prowadzić aktywny tryb życia oraz zrezygnować z palenia.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.