Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (853 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (402 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Tętnica – budowa, położenie, rola i rodzaje naczyń

Avatar placeholder
30.06.2023 15:19
Tętnica to duże to naczynie krwionośne, które prowadzi krew z serca do narządów ciała.
Tętnica to duże to naczynie krwionośne, które prowadzi krew z serca do narządów ciała. (Adobe Stock)

Tętnica, inaczej naczynie tętnicze, to duże to naczynie krwionośne, które prowadzi krew z serca do narządów ciała. Jest grube, elastyczne, o nieprzepuszczalnej ścianie. Posiada zdolność do kurczenia się i rozkurczania w rytm pracy serca. Co warto o niej wiedzieć?

spis treści

1. Co to jest tętnica?

Tętnica, inaczej naczynie tętnicze (łac. arteria), to największe naczynie krwionośne o nieprzepuszczalnych ściankach, które rozszerza i zwęża się w rytmie pracy serca. Odbiera z niego krew, która dzięki niej jest rozprowadzona po całym organizmie.

Tętnice stanowią ważny element układu krwionośnego, nazywanego układem naczyniowym. Jego pozostałe elementy to serce i krew oraz inne naczynia krwionośne, takie jak żyły i włosowate naczynia krwionośne.

Główne funkcje układu krwionośnego to transport tlenu, dwutlenku węgla, hormonów i substancji odżywczych (witaminy, aminokwasy, sole mineralne, glukoza) oraz wydalanie zbędnych produktów przemiany materii, utrzymywanie prawidłowej temperatury ciała i obrona przed wykrwawieniem (poprzez krzepnięcie krwi).

2. Rodzaje tętnic

Zobacz film: "Otyłość. Historia Aleksandry"

Tętnice - pod względem wielkości - dzieli się na trzy grupy: duże, średnie i małe. Do pierwszych, czyli dużych, zalicza się aortę i jej główne odgałęzienia. Tętnice średnie to tętnice mięśniowe, na przykład tętnice wieńcowe serca czy tętnice krezkowe układu pokarmowego.

Małe tętnice nazywane są tętniczkami. Przechodzą w naczynia włosowate. Ze względu na budowę, wyróżnia się tętnice sprężyste, największe, najbliżej serca.

Drugi typ to tętnice mięśniowe (stanowią większość naczyń tętniczych), będące odgałęzieniami tętnic sprężystych oraz typ – mieszany (tętnica szyjna zewnętrzna oraz tętnica pachowa).

3. Budowa tętnicy

Tętnica to naczynie krwionośne o nieprzepuszczalnej ścianie, które mają postać różowawych, tętniących cew, rozszerzających się i zwężających zgodnie z pracą serca. Ruchy tętnic to tętnienie.

Ściany tętnic składają się z kilku warstw. To:

  • warstwa wewnętrzna lub błona wewnętrzna (łac. tunica intima),
  • błona sprężysta wewnętrzna (łac. membrana elastica interna),
  • warstwa środkowa lub błona środkowa (łac. tunica media),
  • błona sprężysta zewnętrzna (łac. membrana elastica externa),
  • warstwa zewnętrzna, przydanka lub błona zewnętrzna (łac. tunica adventitia lub tunica externa).

Tętnice są unerwione czuciowo i ruchowo. Obydwa rodzaje włókien tworzą gęstą sieć dookoła naczynia i w jego błonie zewnętrznej.

Czym się różni tętnica od żyły i naczynia włosowatego?

Tętnica jest naczyniem krwionośnym zbudowanym z grubych i elastycznych ścianek (zawiera wiele elementów sprężystych oraz komórek mięśniowych regulujących napięcie ściany). Ma to związek z tym, że panuje w niej wysokie ciśnienie. Za sprężystość odpowiada duża ilość tkanki łącznej sprężystej znajdująca się w ich ścianach.

Żyły są naczyniami krwionośnymi, których ścianki są znacznie cieńsze od ścianek tętnic (krew płynie w nich pod małym ciśnieniem). Ich zadanie to doprowadzanie krwi z tkanek do serca lub wątroby w przypadku żyły wrotnej.

Ważnym elementem są zastawki żylne, które zapobiegają cofaniu się krwi. Jest między nimi jeszcze inna różnica. Tętnice to naczynia wyprowadzające krew z komór serca na obwód. Żyły to naczynia, którymi krew powraca do serca.

Naczynia włosowate to z kolei drobne naczynia krwionośne, które łączą żyły z tętnicami. Ich funkcją jest wymiana między krwią a tkanka substancji pokarmowych, zbędnych produktów przemiany materii, tlenu, dwutlenku węgla oraz hormonów. Dzięki nim układ naczyń tętniczych jest połączony z układem naczyń żylnych (poprzez sieć naczyń włosowatych).

4. Główne tętnice człowieka

Jakie są ważne tętnice człowieka? Duże naczynia w bezpośrednim sąsiedztwie serca to aorta, pień ramienno-głowowy, tętnice szyjne wspólne i wewnętrzne, tętnice podobojczykowe, tętnice biodrowe wspólne oraz tętnice płucne. Najważniejszą tętnicą w organizmie człowieka jest aorta.

W kończynie dolnej do najważniejszych należą następujące tętnice:

  • tętnica udowa,
  • tętnica podkolanowa,
  • tętnica piszczelowa przednia,
  • tętnica piszczelowa tylna,
  • tętnica grzbietowa stopy,
  • tętnica podeszwowa przyśrodkowa,
  • tętnica podeszwowa boczna.

Gdzie jest tętnica na ręce? Najważniejsze tętnice kończyny górnej to tętnice:

  • tętnica pachowa,
  • tętnica ramienna,
  • tętnica promieniowa,
  • tętnica łokciowa.

Gdzie jest tętnica szyjna? Warto wiedzieć, że z zasady tętnica kieruje się do obszaru unaczynianego najkrótszą drogą.

5. Choroby tętnic

Do najpoważniejszych, jednocześnie najczęściej rozpoznawanych chorób tętnic należy miażdżyca (arterioskleroza). To schorzenie przewlekłe związane z odkładaniem się blaszek miażdżycowych, które z czasem zwężają światło naczynia krwionośnego.

Ma to poważne konsekwencje dla samopoczucia i zdrowia. Niedrożność i zatkanie tętnicy może nie tylko wywoływać nieprzyjemne objawy, takie jak bóle głowy czy zaburzenia równowagi, ale i skutkować niedokrwieniem mózgu bądź serca czy zawałem.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze