Tlenek węgla – właściwości, objawy zatrucia

Tlenek węgla, czyli inaczej czad to śmiertelnie niebezpieczny związek chemiczny. Ze względu na jego bezbarwne i bezwonne właściwości trudno go rozpoznać. Jakie są skutki zatrucia tlenkiem węgla oraz jak się przed nim ustrzec?

1. Tlenek węgla – właściwości

Tlenek węgla to gaz powstający w wyniku niepełnego spalania palnych materiałów. Przestarzałe lub niesprawne piecyki gazowe, łazienkowe, kaflowe, piece opalane węglem i drewnem lub kominki mogą nieść śmiertelne zagrożenie.

W temperaturze pokojowej czadu nie zobaczymy, ani nie poczujemy. Jest silnie toksyczny. Jego gęstość jest nieco mniejsza od gęstości powietrza. Sprawia to, że gromadzi się pod sufitem. Przy odpowiednim stężeniu tlenek węgla może być również wybuchowy.

2. Tlenek węgla – zatrucie

Zobacz film: "Czad - cichy zabójca"

Skutki zatrucia tlenkiem węgla są zależne od stężenia w powietrzu i czasu, przez jaki organizm jest narażony na działanie szkodliwego związku. Tlenek węgla wdychany przez organizm łączy się z hemoglobiną. Jako że połączenie hemoglobiny z czadem zachodzi o wiele łatwiej niż z tlenem, to transport tlenu z płuc staje się bardzo ograniczony. Tkanki ciała stają się niedotlenione. Poprzez niedotlenienie pierwszy uszkodzone zostają układ krążenia i nerwowy. Następnie dochodzi do krwawień w narządach i rozwoju rozległych obszarów martwiczych.

3. Tlenek węgla – objawy zatrucia

Objawy zatrucia czadem zależą od stężenia tlenku węgla w powietrzu oraz karboksyhemoglobiny we krwi. W zależności od stężenia CO w powietrzu wyróżniamy następujące objawy:

• 0.01-0.02 proc. - lekki ból głowy;
• 0.04 proc. - silny ból głowy;
• 0.08 proc. - zawroty głowy oraz wymioty;
• 0.16 proc. - silny ból głowy, wymioty, po dwóch godzinach następuje zgon;
• 0.32 proc. - silny ból głowy, wymioty, zgon po 30 minutach;
• 0.64 proc. - silny ból głowy, wymioty, zgon następuje po 20 minutach;
• 1.28 proc. - po kilku wdechach następuje utrata przytomności, po 3 minutach zgon.

W zależności od procentu stężenia karboksyhemoglobiny we krwi wyróżniamy następujące objawy:

• 4-8 proc. - [obniżona koncentracja](obniżona koncentracja);
• 8-10 proc. - znaczny spadek koncentracji;
• 10-20 proc. - lekki ból głowy oraz uczucie ucisku;
• 20-30 proc. - ból głowy, uczucie tętnienia w skroniach;
• 30-40 proc. - intensywny ból głowy, nudności;
• 40-50 proc. - intensywny ból głowy, nudności, przyspieszone tętno;
• 50-60 proc. - zaburzone czynności serca, zwiększone tętno, śpiączka;
• 60-70 proc. - śpiączka, problemy z sercem i oddychaniem, prawdopodobieństwo zgonu;
• 70-80 proc. - zanik tętna, zgon.

Przy przewlekłym zatruciu tlenkiem węgla poszkodowany może skarżyć się na problemy z pamięcią, krążeniem, brakiem łaknienia, sennością lub brakiem czucia w palcach.

4. Tlenek węgla – jak uniknąć zatrucia?

Aby uniknąć zatrucia gazem należy pamiętać o podstawowych zasadach bezpieczeństwa. Skutecznym i niedrogim sposobem jest zamontowanie w mieszkaniu czujników czadu. Czujnik powinien znajdować się około 180 cm nad podłogą, 30 cm od sufitu i nie dalej niż 6 m od źródła emisji tlenku węgla. Nie powinno się go montować w miejscach otoczonych meblami lub przy oknach i wywietrznikach.

W czasie, gdy używamy piecyków pamiętajmy o przeprowadzaniu kontroli technicznych przewodów kominowych oraz ich czyszczeniu. Nie powinniśmy zaklejać kratek wentylacyjnych. Jeśli posiadamy szczelne okna, powinniśmy często wietrzyć mieszkanie lub pozostawiać okna rozszczelnione.

Istotne jest także, aby nie lekceważyć żadnych objawów zatrucia czadem. W przypadku, gdy domownicy skarżą się na bóle i zawroty głowy, wymioty, przyspieszone bicie serca lub są oszołomieni, należy niezwłocznie wywietrzyć całe mieszkanie oraz skonsultować się z lekarzem.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.