Toxoplasma gondii - odkrycie, charakterystyka, tokspolazmoza, zakażenie, jak zapobiegać zakażeniu
Toxoplasma gondii jest pasożytniczym pierwotniakiem. Toxoplasma gondii wywołuję chorobę zwaną toksoplazmoza. W jej wyniku może dojść do uszkodzenia mózgu, poronienia lub wystąpienia wielu wad w rozwoju płodu. Jak można się zarazić toxoplasmą gondii? Jak można się uchronić?
1. Odkrycie toxoplasma gondii
Toxoplasma gondii to pasożytniczy pierwotniak, który został opisany po raz pierwszy w 1908 roku przez francuskich badaczy Charlesa Nicolle i Louisa Manceaux. Odkryli ją w organizmie północnoafrykańskiego gryzonia Ctenodactylus gondii, stąd też wywodzi się nazwa pierwotniaka. Toxoplasma gondii została odkryta także przez Alfonso Splendore u królika w Brazylii jednak nie została mu wówczas nadana nazwa.
Po raz pierwszy toxoplasma gondii u człowieka została zdiagnozowana w 1938 roku. Dziewczynka, która urodziła się przez cesarskie cięcie, w trzeciej dobie życia dostała ataku drgawek. Stwierdzono zmiany w oczach. Po miesiącu dziecko zmarło i została przeprowadzona sekcja zwłok. Zaobserwowano wówczas liczne zmiany w mózgu i tkance ocznej. Od zmarłej dziewczynki pobrano komórki i przeprowadzono testy na królikach i myszach. Zaobserwowano, że u zwierząt doszło do zapalenia mózgu.
2. Charakterystyka toxoplasma gondii
Toxoplasma gondii jest gatunkiem kosmopolitycznym, który nie występuje jedynie w rejonach polarnych. Żywicielami pośrednimi toxoplasmy gondii są ptaki, ssaki oraz człowiek, natomiast żywicielami ostatecznymi zwierzęta z rodziny kotowatych (koty, oceloty i żbiki).
Toxoplasma gondii występuje u ponad 200 gatunków zwierząt. Jednak ich ostatecznym żywicielem są koty, w których to przewodzie pokarmowym toxoplasma gondii rozmnaża się płciowo tworząc oocysty. Są one wydalane z odchodami i mogą być zjedzone przez inne zwierzęta. Toxoplasma gondii tworzy wówczas cysty w różnych narządach i może doprowadzić do uszkodzenia mózgu i innych narządów.
3. Tokspolazmoza
Toxoplasma gondii powoduje u ludzi chorobę zwaną toksoplazmozą. Szacuje się, że na toksoplazmozę choruje ok. 1/3 ludności świata. W Polsce nosicielami wirusa Toxoplasma gondii może być nawet 50-70 proc populacji.
Toksoplazmoza najczęściej nie daje objawów. Szczególnie, jeżeli nosiciel toxoplasma gondii jest zdrowy i ma dobrą odporność. Jeżeli odporność jest obniżona np. w skutek choroby nowotworowej lub AIDS, wówczas objawy toksoplazmozy mogą być widoczne.
4. Zakażenie toxoplasmą gondii
Człowiek może zarazić się toxoplasmą gondii w wyniku:
- spożycia surowego lub półsurowego mięsa
- spożywanie zanieczyszczonych warzyw i owoców
- niedostateczna higiena osobista po np. pracach w ogrodzie (ręce zanieczyszczone ziemią)
- łożysko w życiu płodowym (kiedy matka jest nosicielem pierwotniaka toxoplasma gondii)
- transfuzji krwi od osoby zakażonej
- przeszczepu narządu od osoby zakażonej
- uszkodzenia skóry przy pracy z materiałem zawierajacym toxoplasmę gondii
5. Jak zapobiegać zakażeniu?
Aby zminimalizować ryzyko zakażenia toxoplasma gondii należy przestrzegać kilku ważnych zasad. Po pierwsze dobrze wykluczyć z diety surowe mięso. Po drugie po obróbce surowego mięsa dokładnie powinniśmy umyć blaty kuchenne, deski oraz noże, którymi się posługiwaliśmy. Po trzecie powinniśmy też dobrze myć warzywa i owoce szczególnie te, które jadamy na surowo. Po czwarte należy myć dobrze ręce po pracach w ogrodzie, piaskownicy bądź po zabawie z pupilem. Powinniśmy też często wymieniać żwirek z kuwety, z której korzysta nasz kot.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.