Trzydniówka u dzieci – przyczyny, objawy i leczenie
Trzydniówka u dzieci to częsta i zakaźna choroba wirusowa, za którą odpowiadają wirusy herpes, głównie wirus HHV-6, rzadziej HHV-7. Zapadają na nią niemowlęta po 6. miesiącu życia i dzieci do 4. roku życia. Klasycznie infekcja przebiega z wysoką gorączką do 40°C utrzymującą się przez 3 do 5 dni. Jakie są inne objawy? Na czym polega leczenie?
1. Co to jest trzydniówka u dzieci?
Trzydniówka u dzieci, określana także jako gorączka trzydniowa, rumień nagły i choroba szósta, pojawia się u dzieci, najczęściej pomiędzy 6. miesiącem a 4. rokiem życia. Najwięcej przypadków diagnozuje się między 6. a 15. miesiącem życia. Chorobę po raz pierwszy opisano w 1910 roku.
Za tę częstą infekcję wirusową odpowiada pierwotna infekcja wirusem opryszczki. To głównie herpeswirus 6 (HHV-6) i rzadziej herpeswirus 7 (HHV-7). Okres wylęgania wynosi od 5 do 15 dni.
Wirus trzydniówki przenoszony jest drogą kropelkową, a rezerwuarem zakażenia jest człowiek. Zarazić się nią można od osoby chorej lub bezobjawowego nosiciela. Zdarza się, że gorączkę trzydniową dziecko przechodzi 2 czy 3 razy. Do zakażeń może dochodzić przez cały rok, niemniej obserwuje się wzrost zachorowań wiosną i jesienią.
2. Objawy trzydniówki u dzieci
Dla choroby charakterystyczne jest to, że po nagłym spadku wysokiej gorączki, która trwa zwykle 3 dni (od 2 do 5), pojawia się wysypka. Ta jest bladoróżowa, plamkowa lub plamkowo-grudkowa (różyczkopodobna lub odropodobna). Zwykle zaczyna się na tułowiu i potem rozprzestrzenia się na twarz czy kończyny. Może występować nie tylko na brzuchu, plecach, ale i karku. Nie towarzyszy jej świąd. Zmiany ustępują po 2 dniach. Wykwity skórne nie pozostawiają blizn czy przebarwień.
W okresie gorączki mogą pojawiać się inne objawy, takie jak zapalenie gardła, kaszel i nieżyt nosa, biegunka, rozdrażnienie i gorsze samopoczucie. Obserwuje się również powiększenie węzłów chłonnych szyi i potylicy. Trzydniówka może też przebiegać bezobjawowo, możliwa jest także trzydniówka bez wysypki.
3. Leczenie trzydniówki u dzieci
Rumień nagły jest zwykle diagnozowany na podstawie charakterystycznych objawów: gorączki utrzymującej się od 2 do 5 dni, po której nagłym spadku pojawia się wysypka. W diagnostyce różnicowej uwzględnia się inne choroby zakaźne przebiegające z wysypką (np. płonica, różyczka, odra) oraz alergie na leki. Niekiedy podobna wysypka pojawia się przy COVID-19.
Trzydniówka jest samoograniczającą się infekcją wirusową o ostrym początku, która ustępuje samoistnie. Zazwyczaj przebiega łagodnie. Leczenie polega na łagodzeniu objawów. Zaleca się przyjmowanie leków przeciwgorączkowych (paracetamol, także a przemian z ibuprofenem). Ze względu na etiologię wirusową choroby antybiotyki nie są skuteczne, a ich włączenie jest nieuzasadnione.
Domowym sposobem na obniżenie gorączki mogą być także kąpiele w letniej wodzie czy chłodne kompresy na czoło. Ważny jest również odpoczynek i optymalna podaż płynów. Nie stosuje się specjalnego leczenia przyczynowego.
4. Gorączka trzydniowa a powikłania
Trzydniówka u dzieci ma bardzo dobre rokowanie. U większości pacjentów nie pojawiają się żadne powikłania. Potencjalne zagrożenie stanowi zapalenie mięśnia sercowego, trombocytopenia (małopłytkowość), zespół Guillaina-Barrégo czy zapalenie wątroby. Najbardziej prawdopodobnym powikłaniem zakażenia HHV-6 są drgawki gorączkowe. Choć trzydniówka u dziecka jest zwykle chorobą łagodną, w niektórych sytuacjach należy pilnie zgłosić się do lekarza. Niepokojące jest, gdy:
- na skórze widać wybroczyny, małe wylewy podskórne, czerwone plamy,
- gorączka wystąpiła u dziecka, które nie ukończyło 3. miesiąca życia, gorączka jest wysoka - powyżej 39,5°C i nie spada pomimo zastosowania leków przeciwgorączkowych lub gdy gorączka powyżej 38°C utrzymuje się dłużej niż 3 dni,
- dziecko jest bardzo senne, skarży się na silny ból głowy lub brzucha, sztywność karku, ma zaburzenia widzenia, oddaje stolce z krwią lub często wymiotuje,
- gdy dziecko jest odwodnione (ma suche wargi i język, płacze bez łez, oddaje mało moczu),
- gdy pojawiają się zaburzenia oddychania (duszność, płytki bądź świszczący oddech),
- gdy wystąpiły drgawki.
5. Jak zapobiegać gorączce trzydniowej?
Obecnie nie ma dostępnej szczepionki przeciwko trzydniówce. Ponieważ choroba jest zaraźliwa (dziecko zaraża, zanim pojawią się objawy), trudno zapobiegać jej rozprzestrzenianiu się. To dlatego tak ważne jest częste i prawidłowe mycie rąk, prowadzenie higienicznego trybu życia, przestrzegania zasad racjonalnej diety, wzmacnianie odporności i unikanie skupisk ludzkich, zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.