Tych leków nie wolno łączyć. Potwierdzono przypadki śmiertelne

Rośnie liczba pacjentów, którzy mają powikłania po stosowaniu leków na bazie ibuprofenu oraz kodeiny. Są też przypadki śmiertalne. W grupie ryzyka są głównie osoby, które stosują leki przez dłuższy czas albo przekraczają zalecane dawki preparatów. Eksperci apelują: czytajmy ulotki i koniecznie konsultujmy przyjmowane preparaty z lekarzem. Jakie połączenia lekowe są najbadziej groźne?

1. U pacjentów wystąpiły problemy z nerkami i układem pokarmowym

Agencja EFE i dziennik "La Razon", powołując się na anonimowych ekspertów Europejskiej Agencji Leków (EMA), ostrzega pacjentów przed groźnym powikłaniami, szczególnie w przypadku długotrwałego stosowania wysokich dawek leków zawierających ibuprofen i kodeinę.

Hiszpańskie media poinformowały, że Komitet ds. Oceny Ryzyka w Ramach Nadzoru nad Bezpieczeństwem Farmakoterapii (PRAC) dokonał już przeglądu kilku zgłoszonych przypadków powikłań po nadużywaniu kodeiny w połączeniu z ibuprofenem. U pacjentów wystąpiły m.in. problemy z nerkami, układem pokarmowym oraz zaburzenia metaboliczne. Zgłoszone też przypadki śmiertelne. Przewlekłe stosowanie kodeiny może też skutkować uzależnieniem.

2. Połączenie ibuprofenu z niektórymi lekami może spowodować powikłania

Zobacz film: "Co się dzieję z twoim organizmem, gdy zbyt często bierzesz Ibuprofen?"

PRAC ostrzega, że kodeina z ibuprofenem przyjmowana w większych dawkach lub przez dłuższy okres może doprowadzić do uszkodzenia nerek, kwasicy cewkowej i hipokaliemii. Ostrzeżenie o odkrytych skutkach ubocznych leków ma być umieszczone na ulotce jako nowe działania niepożądane.

"Pacjentom należy doradzić, aby skonsultowali się z lekarzem, jeśli chcą stosować kodeinę z ibuprofenem dłużej, niż to zalecane i/lub w dawkach większych niż zalecane" - rekomenduje EMA.

Ibuprofen jest jedną z najpopularniejszych substancji przeciwbólowych dostępnych w aptece bez recepty. Ma działanie przeciwzapalne, przeciwgorączkowe i przeciwbólowe. Wcześniejsze badania oublikowane na łamach "Mathematical Biosciences" wykazały, że ibuprofenu nie powinno się łączyć z diuretykami (lekami moczopędnymi) i inhibitorami układu renina-angiotensyna (RSA), które są przepisywane osobom z nadciśnieniem. Może on doprowadzić do uszkodzenia nerek.

Z czym jeszcze nie wolno łączyć ibuprofenu?

• Aspiryna (kwas acetylosalicylowy) osłabia działanie ibuprofenu i powoduje ból żołądka. Również ibuprofen osłabia działanie kardioprotekcyjne i przeciwzakrzepowe aspiryny. Dlatego nigdy nie powinno przyjmować się ich razem.

• Paracetamol w połączeniu z ibuprofenem może wykończyć pracę nerek, a także podnosi ciśnienie tętnicze, powoduje ból głowy, a nawet drgawki.

- Tak naprawdę ibuprofen nie powinien być stosowany w wielu schorzeniach. Do tej listy należy dodać także pacjentów z ciężką niewydolnością wątroby, nerek i serca. Także u pacjentów przyjmujących jednocześnie inne niesteroidowe leki przeciwzapalne, w tym inhibitory COX-2, wzrasta wówczas ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Ibuprofen nie jest zalecany też w III trymestrze ciąży, w przypadku skazy krwotocznej czy wielu innych schorzeń. Pacjent, który wie, że przyjmuje leki przewlekle, zawsze przed sięgnięciem po leki przeciwbólowe takie jak ibuprofen, powinien przeczytać ulotkę preparatu i sprawdzić, czy jego choroba nie znajduje się na liście przeciwwskazań – przypomina w rozmowie z WP abcZdrowie dr Leszek Borkowski, farmakolog kliniczny ze Szpitala Wolskiego.

3. Tych leków także nie łącz!

Nie tylko na ibuprofen trzeba uważać. W rzeczywistości niebezpiecznych połączeń leków jest całkiem sporo. Mogą wchodzić w interakcje i wzajemnie zaburzać swoje działanie lub wywoływać groźne skutki uboczne.

- Miałem pacjentkę, która źle reagowała na antybiotyk, a my zastanawialiśmy się, dlaczego tak jest, skoro badania mikrobiologiczne wykazały, że w schorzeniu ciprofloksacyna będzie najlepszym dla niej wyborem. Okazało się, że dodatkowo suplementowała wapń, który neutralizował działanie leku. Właściwie przypadkiem dowiedzieliśmy się, jaki jest powód braku skuteczności leku i mogliśmy szybko zareagować - opowiada dr Borkowski.

Do najczęstszych potencjalnie groźnych powikłań dochodzi przy połączeniu paracetamolu z lekami NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne). Poza ibuprofenem są to: ketoprofen i naproksen.

Uwaga również na:

• leki przeciwzakrzepowe - mogą wchodzić w reakcje z estrogenami oraz antykoncepcją hormonalną, sterydami oraz lekami NLPZ, antybiotykami z grupy tetracyklin i lekami stosowanymi w chorobach tarczycy, a nawet z lekami przeczyszczającymi, lekami stosowanymi w refluksie czy witaminą K,
• leki na cukrzycę - również mogą reagować z tetracyklinami i innymi antybiotykami, doustną antykoncepcją hormonalną, sterydami i lekami na tarczycę, a także z anabolikami, beta-blokerami oraz innymi lekami kardiologicznymi i lekami moczopędnymi,
• statyny - mogą wchodzić w reakcje z antybiotykami makrolidowymi, lekami przeciwgrzybiczymi, cyklosporyną i lekami blokującymi kanał wapniowy,
• leki przeciwalergiczne - np. rupatadinum to substancja, której nie wolno łączyć z środkami zawierającymi ketokonazol (lek przeciwgrzybiczy) oraz antybiotykami z erytromycyną; feksofenadyna nie powinna z kolei być łączona z lekami zawierającymi glin i magnez,
• antydepresanty - mogą wchodzić w interakcje z wieloma suplementami ziołowymi, np. z zielem dziurawca, prowadząc do zagrażającego życiu zespołu serotoninowego.

- Przyjmowanie leków bez konsultacji z lekarzem, np. substancji o tym samym mechanizmie działania, ale też łączenie zaordynowanych przez specjalistę substancji z lekami dostępnymi bez recepty, a nawet suplementami diety, może doprowadzić do sytuacji, w której pacjent te leki przedawkuje lub doprowadzi do wygenerowania reakcji, które w określonej sytuacji doprowadzą do wystąpienia zaburzeń zagrażających zdrowiu, a nawet życiu - ostrzega w rozmowie z WP abcZdrowie reumatolog i popularyzator wiedzy medycznej dr Bartosz Fiałek.

W sezonie jesienno-zimowym, gdy pojawia się dużo infekcji lekarze przestrzegają szczególnie przed lekami zawierającymi tę samą substancję czynną.

- Rekordzistą jest tu paracetamol. Jest on zawarty w wielu lekach przeciwgrypowych i przeciwbólowych, dlatego bardzo łatwo go przedawkować. Niestety pacjenci rzadko zdają sobie sprawę z tego, że różne nazwy leków, które widzą w aptece, w rzeczywistości zawierają tę samą substancję czynną - zaznacza w rozmowie z WP abcZdrowie Łukasz Pietrzak, farmaceuta.

Katarzyna Grzęda-Łozicka, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.