Tyłozgięcie macicy – przyczyny, objawy, wpływ na ciążę i poród

Tyłozgięcie macicy to pojęcie, które odnosi się do nadmiernego odgięcia trzonu macicy ku tyłowi. Jest to dość często spotykana zmiana położenia narządu, która nie jest traktowana jako patologia czy anomalia. Nietypowe położenie macicy jest jedynie niegroźnym odchyleniem mieszczącym się w granicach normy. Szacuje się, że macicę w tyłozgięciu posiada 20-25% kobiet.

Tyłozgięcie macicy nie wymaga leczenia. Jedynie w wyjątkowych sytuacjach, u kobiet z utrwalonym tyłozgięciem macicy, któremu towarzyszy wypadanie narządu, przeprowadzany jest zabieg operacyjny. Tak zwana wentrofiksacja polega na przyszyciu macicy do przedniej ściany powłok brzusznych.

Macica jest ważnym narządem elementem układu rozrodczego. Ma kształt lekko spłaszczonej gruszki i jest położona pośrodku jamy miednicy mniejszej, między odbytem i pęcherzem moczowym. Od dołu macica połączona jest z pochwą, w górnej jej części znajdują się ujścia jajowodów, za pomocą których połączona jest z jajnikami. Organ zbudowany jest z trzech zasadniczych elementów: szyjki, dna i trzonu.

Naturalne wygięcie macicy może wyglądać dwojako:

• dno macicy może być pochylone do przodu i oparte o pęcherz. Wówczas trzon macicy skierowany jest do przodu. To przodozgięcie, uznawane za ułożenie typowe, prawidłowe i najczęstsze,
• dno macicy może być pochylone do tyłu w stronę kręgosłupa, trzon macicy skrzywiony jest do tyłu, w kierunku kręgosłupa. To tyłozgięcie macicy, które może być zarówno wrodzone, jak i nabyte.Prawidłowo położona macica znajduje się w centralnej części miednicy mniejszej, należy jednak pamiętać o tym, że jej lokalizacja nie jest niezmienna. Zmiany w jej położeniu powoduje wypełniony pęcherz moczowy czy wypełnione odpowiednie odcinki przewodu pokarmowego.

Tyłozgięcie macicy może mieć różne przyczyny. Może być zarówno cechą wrodzoną, anatomiczną, ale i nabytą. Najczęściej odpowiadają za nie:

• przyczyny anatomiczne,
• stany zapalne w obrębie miednicy małej, które powodują skrócenie więzadeł krzyżowych,
• endometrioza. To choroba, istotą której jest obecność błony śluzowej macicy poza jej jamą.Tyłozgięcie macicy nie daje charakterystycznych objawów, a ewentualne dolegliwości zależą zarówno od rodzaju nieprawidłowości, jak i stopnia wady.

U kobiet, u których zdiagnozowano utrwalone tyłozgięcie macicy mogą pojawić się:

• bolesne i obfite miesiączki. Wydzielina menstruacyjna często zawiera w sobie skrzepy. To skutek wolniejszego procesu oczyszczania wygiętej, pochylonej do tyłu macicy. Czasem pojawia się biegunka,
• bóle w okolicy lędźwiowej krzyżowej, zwłaszcza w czasie menstruacji,
• ból podczas stosunku płciowego, który wywołują pozycje seksualne wiążące się z bardzo głęboką penetracją,
• trudności z zajściem w ciążę.

Ponieważ u kobiet macica w tyłozgięciu nie wywołuje zwykle niepokojących objawów, które skłaniałyby do wizyty u specjalisty, rozpoznanie nieprawidłowości jest zazwyczaj przypadkowe. Diagnozę stawia ginekolog na postawie dwuręcznego badania ginekologicznego: przez pochwę i powłoki brzuszne.

Tyłozgięcie macicy nie ma większego wpływu na zajście w ciążę. Sytuacja może nieco utrudniać zapłodnienie, ponieważ plemniki mają nieznacznie dłuższą drogę do pokonania, nim dotrą do komórki jajowej.

Macica w tyłozgięciu nie stanowi także zagrożenia dla rozwoju dziecka i donoszenia ciąży. Ponieważ organ ma zdolność do powiększania rozmiarów i zmieniania kształtu w miarę upływu trwania ciąży, po zapłodnieniu z czasem przyjmuje pozycję, która jest dla dziecka najbardziej dogodna. Oznacza to, że najczęściej około 12. tygodnia ciąży, wraz z rosnącym płodem, zaczyna się prostować. Po porodzie macica wraca do pierwotnego kształtu i zazwyczaj powraca do tyłozgięcia.

Jeżeli tyłozgięcie macicy nie jest powikłaniem stanu zapalnego bądź innych chorób, nie wpływa również na poród. Jedynie przy dużym tyłozgięciu macicy, u kobiet z tak zwanym utrwalonym tyłozgięciem macicy, zdarzają się poronienia nawykowe. To samoistne poronienia przed 22. tygodniem trwania ciąży.