Ubrania, które chronią przed rakiem. Podstępny nowotwór zabija 1400 Polaków rocznie
Kosmetyki z filtrami przeciwsłonecznymi to niejedyny sposób na ochronę przed szkodliwym promieniowaniem UV. Okazuje się, że skutecznym zabezpieczniem jest też odzież UV. Na rynku pojawiły się także preparaty do prania, które pokrywają ubrania substancjami absorbującymi UV. Które materiały najlepiej ochronią naszą skórę?
1. Dlaczego boimy się promieniowania UV?
12 maja obchodzimy Europejski Dzień Walki z Czerniakiem. Onkolodzy szacują, że w ciągu 20 lat stanie się on drugim najczęstszym nowotworem złośliwym na świecie.
Co kilka godzin ktoś w Polsce umiera na nowotwór skóry, co roku czerniak zabija nawet 1400 chorych. Eksperci alarmują, że zachorowalność na nowotwory skóry rośnie blisko o 10 proc. rocznie. Główną przyczyną ich rozwoju jest promieniowanie ultrafioletowe wchodzące w skład światła słonecznego. Znaczenie mają też pewne mutacje w genach.
- Szczególnie niebezpieczne są poparzenia słoneczne. Sytuacja, w której słońce powoduje wystąpienie rumienia, a później złuszczania naskórka, czyli stan, w którym "schodzi nam skóra", to już poparzenie słoneczne. Najbardziej niebezpieczne są poparzenia u dzieci. Szacuje się, że już kilka takich poparzeń w dzieciństwie znacznie zwiększa ryzyko czerniaka w dorosłym wieku - ostrzega dermatolog Katarzyna Pyrkosz.
2. Czy w cieniu jesteśmy bezpieczni?
Czy w cieniu albo pod parasolem nasza skóra jest bezpieczna? Katarzyna Pyrkosz wyjaśnia, że to nie wystarczy.
- Pozostanie w cieniu zmniejsza naszą ekspozycję na bezpośrednie promieniowanie UV, ale nadal dociera do nas jego pewna ilość, która uległa odbiciu od różnych przedmiotów. Możemy to sobie łatwiej wyobrazić, kiedy pomyślimy o tym, że UV zachowuje się podobnie do światła widzialnego - kiedy jesteśmy w cieniu, to chociaż jest tam ciemniej, to nadal widzimy, co się w nim znajduje. Czyli nadal dociera do nas część światła widzialnego - tłumaczy specjalistka dermatologii.
Jak się chronić przed promieniowaniem UV? Eksperci przypominają, że podstawą ochrony przed nowotworami skóry jest unikanie słońca w godzinach, kiedy promieniowanie jest najsilniejsze, czyli między 10:00 a 16:00, ważne jest też stosowanie kosmetyków z filtrami chroniącymi przed UVB i UVA oraz odpowiedniej odzieży ochronnej.
3. Ubrania chroniące przed słońcem
Ubrania z filtrem UV cieszą się sporą popularnością w Azji, u nas sięgają po nie głównie rodzice małych dzieci. Tymczasem taka odzież może być alternatywą dla kremów przeciwsłonecznych.
- Ubrania mogą nas chronić nawet lepiej niż kremy z filtrem - mówi doktor Pyrkosz. - Ochrona, którą uzyskamy przy stosowaniu kosmetyków z filtrami, jest w dużym stopniu zależna od sposobu ich stosowania. Powinniśmy je nakładać około 20 minut przed ekspozycją na słońce, w odpowiednio dużej ilości i ponawiać ich aplikację co około dwie godziny, a dodatkowo po kąpieli lub silnym spoceniu. Odpowiednie ubranie ochronne musimy tylko założyć, żeby nas chroniło - wyjaśnia.
- Do tego, stosując kilka warstw ubrań, możemy zwiększyć stopień ochrony. W przypadku kosmetyków z filtrami przeciwsłonecznymi nakładanie kilku warstw nie zwiększy poziomu ochrony powyżej deklarowanego. Np. dwie warstwy kremu z SPF50 nadal dają wskaźnik ochrony SPF50 - tłumaczy dermatolog.
Lekarka podkreśla, że nie wszystkie ubrania zapewniają wystarczającą ochronę. Kluczem jest wskaźnik UPF - Ultraviolet Protection Factor, czyli współczynnik ochrony przed promieniowaniem ultrafioletowym. Im wyższy, tym skuteczniejsza ochrona. UPF 50+ blokuje ponad 97 proc. promieni słonecznych.
- Europejską normą, która określa standardy ochrony przeciwsłonecznej odzieży, jest EN 13758-2. Tkaniny chroniące przed promieniowaniem UV, dla których deklarowana jest zgodność z tą normą, muszą posiadać współczynnik UPF, czyli współczynnik ochrony przed promieniowaniem UV (UPF) większy niż 40. Muszą też mieć średnią przepuszczalność promieniowania UVA niższą niż 5 proc. - wyjaśnia Pyrkosz i dodaje: Jeśli odzież jest zgodna z tą normą, to powinien być do niej dołączony piktogram oznaczony numerem normy EN 13758-2 i wskaźnik UPF 40+.
4. Czy zwykłe ubrania chronią przed promieniowaniem?
Każde ubranie w pewnym stopniu chroni skórę, jednak nie wszystkie tkaniny zapewniają wystarczającą ochronę przed promieniowaniem UV. Zwykła bawełniana koszulka ma współczynnik UPF na poziomie 10. Poziom ochrony zależy od wielu czynników: rodzaju materiału, grubości włókien, koloru, a nawet od tego, czy ubranie jest obcisłe, czy luźne. Ponadto jej skuteczność spada, gdy tkanina zostanie zmoczona lub rozciągnięta.
- Co może być zaskakujące, przed promieniowaniem UV najlepiej chronią nas materiały syntetyczne, jak poliester czy poliamid. Słabiej chroni wełna, jedwab i nylon, a najsłabiej bawełna, rayon, len i wiskoza. Przed UV lepiej chronią intensywne kolory, niekoniecznie te najciemniejsze. Stopień ochrony zmniejsza wybielanie. Co logiczne, grubsze i cięższe ubrania, np. z denimu, chronią nas lepiej. Im ubranie jest bardziej naciągnięte, tym większe będą w nim otwory, te "oczka", przez które przenika UV, dlatego luźna odzież daje lepszą ochronę niż ta obcisła - zaznacza Pyrkosz.
Producenci, dla zwiększenia ochrony skóry, proponują jeszcze jeden trik - proszki do prania, które zapewniają dodatkową warstwę ochronną.
- Takie proszki pokrywają ubrania substancjami absorbującymi UV. Efekty mają utrzymywać się przez określoną liczbę prań, jednak brak danych, w jaki sposób potwierdzono, że efekty utrzymują się właśnie tak długo - przyznaje lekarka.
Katarzyna Grzęda-Łozicka, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
