Usuwanie składników krwi - charakterystyka zabiegu, przeciwwskazania i skutki uboczne
Usuwanie składników krwi polega na usunięciu całej krwi od dawcy lub pacjenta i wydzieleniu z niej poszczególnych jej komponentów, aby jeden z nich mógł być usunięty. Następnie usunięty element jest ponownie wprowadzany do krwioobiegu. Procedura ta jest wykorzystywana do pobierania składników krwi dawcy (np. płytek krwi lub osocza), jak również w leczeniu niektórych schorzeń, w których część krwi, zawierająca elementy powodujące chorobę, jest usuwana. Usuwanie składników krwi ma także inne określenia, które mogą wskazywać na konkretny element krwi, który jest usuwany: plazmafereza (usuwana jest plazma), trombofereza (trombocyty), leukofereza (oddzielanie leukocytów we krwi), oddziela się także czerwone krwinki.
Usuwanie składników krwi
W tym artykule:
Charakterystyka zabiegu usuwania składników krwi
Każda procedura usunięcia składników krwi wymaga zebrania krwi pacjenta lub dawcy do specjalnego urządzenia, które oddziela jej komponenty. Odbywa się to poprzez filtrację lub odwirowanie. Po oddzieleniu właściwy komponent jest usuwany, podczas gdy pozostałe składniki krwi wprowadzane są do pacjenta. Cała procedura jest bezbolesna i zajmuje zwykle około 2 godziny.
Usuwanie składników krwi może być wykorzystywane w leczeniu takich chorób, jak: miastenia, makroglobulinemia Waldenströma, choroba z obecnością przeciwciał przeciwko błonie podstawnej kłębków nerkowych, hipercholesterolemia rodzinna, zespół HELLP, zatkania naczyń krwionośnych spowodowane znacznie zwiększoną liczbą białych krwinek w białaczce, poważne podwyższenie stężenia płytek krwi w białaczce lub chorobach mieloproliferacyjnych. Procedura może być również skuteczna w określonych przypadkach: tocznia z powikłaniami zagrażającymi życiu, ciężkiego zapalenia naczyń, zapalenia wielomięśniowego i zapalenia skórno-mięśniowego, ciężkiego reumatoidalnego zapalenia stawów, szybko postępującego kłębuszkowego zapalenia nerek, przewlekłej autoimmunologicznej polineuropatii, przeszczepiania narządów o wysokim ryzyku odrzucenia.
Przeciwwskazania i skutki uboczne usuwania składników krwi
Omawiana procedura nie jest zwykle stosowana u pacjentów z infekcją, chorobami płuc i serca, niskim poziomem białych krwinek lub płytek krwi, z tendencjami do krwawień, znacząco niskim ciśnieniem krwi. Poważne komplikacje usunięcia składników krwi są rzadkie. Mniej poważne mogą obejmować krwawienie w miejscu pobierania krwi i zawroty głowy. Poważniejsze komplikacje mogą zdarzyć się, gdy procedura wykorzystywana jest w leczeniu poważnych chorób, a mogą to być: krwawienia, infekcje, niskie ciśnienie krwi, skurcze mięśni.
Jak należy się przygotować do zabiegu?
Osoby, które są dawcami poszczególnych składników krwi, zazwyczaj zgłaszają się do szpitala w dniu pobrania. Wówczas należy przyjść wypoczętym, po nocnym spoczynku. Rano należy zjeść lekkie beztłuszczowe śniadanie. Bezpośrednio przed pobraniem, jak i po pobraniu nie należy spożywać alkoholu ani palić papierosów. Po pobraniu składników krwi należy pić dużo wody oraz nie należy prowadzić pojazdów mechanicznych.
Źródła
- Rosiek A. Hemafereza lecznicza, Journal of Transfusion Medicine 2010, 3, 92–98
- Antoszewski Z., Maciejewski D., Skalski J. Hemotransfuzja, autohemotransfuzja i hemodylucja sterowana w zastosowaniu klinicznym, Śląsk, Katowice 2000, ISBN 83-7164-226-1
- Korsak J., Łętowska M. Transfuzjologia kliniczna, Alfa Medica Press, Bielsko-Biała 2009, ISBN 978-83-7522-040-7
- Dmoszyńska A., Robak T. Podstawy hematologii, Czelej, Lublin 2003, ISBN 83-88063-94-4
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
