W Danii zakazane, ale nie w Polsce. "Mają działanie aterogenne i rakotwórcze"

Tłuszcze trans są od dawna na cenzurowanym, a niektóre kraje zdecydowały się na ich wycofanie. Pionierem była Dania, która zrobiła to już ponad 20 lat temu.

Przypomnijmy, że dowodem na spektakularne efekty tej decyzji były badania przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Kopenhadze, Duńskiego Uniwersytetu Technicznego oraz brytyjskiego Uniwersytetu w Liverpoolu. Wynika z nich, że wprowadzony zakaz w ciągu 16 lat uratował w życie ponad tysiącu osobom chorym na serce. Zanotowano aż 1191 mniej zgonów z powodu chorób układu krążenia (ok. 11 proc. ogólnego spadku śmiertelności).

Tymczasem badań naukowych, które potwierdzają, że dieta bogata w tłuszcze trans jest bardzo szkodliwa dla zdrowia, cały czas przybywa. Może się ona przyczyniać do wielu poważnych problemów, w tym m.in.:

• chorób serca,

• choroby Alzheimera,

• cukrzycy typu 2,

• zaburzeń płodności,

• nowotworów (dotyczy to m.in. raka jelita grubego).

Nic więc dziwnego, że lekarze i dietetycy konsekwentnie apelują o ich maksymalne ograniczenie.

Jednym z najnowszych doniesień, które dają do myślenia, są wyniki badań opublikowanych w maju tego roku na łamach "European Journal of Clinical Nutrition". Wskazują one, że spożywanie ponad 7 gramów margaryny dziennie wiązało się z 29 proc. wyższym ryzykiem chorób serca i 41 proc. większym ryzykiem rozwoju cukrzycy typu 2.

Według rekomendacji Światowej Organizacji Zdrowia, tłuszcze trans nie powinny przekraczać 1 proc. dziennej wartości energetycznej z diety.

Tymczasem tłuszcze trans są wszechobecne, a Polacy sięgają po nie nagminne. Można je znaleźć m.in. w margarynie, chipsach, tłuszczach smażalniczych, a także produktach cukierniczych jak ciastka, czy wyroby czekoladowe).

- Do takich wypieków są bardzo często używane tłuszcze, z których mogą powstawać tzw. kwasy tłuszczowe typu trans, jak margaryna czy olej palmowy, które mają działanie aterogenne (przyspieszają rozwój zmian miażdżycowych w tętnicach - red.) i rakotwórcze - podkreślał w rozmowie z WP abcZdrowie dietetyk Kamil Paprotny.

- Niestety wiele osób wybiera je też do domowych wypieków. Tymczasem z powodzeniem do wypieków można używać np. oleju rzepakowego czy nawet masła, które jest lepszym wyborem niż twarda margaryny - zaznaczał ekspert.

Źródła:

1. "Associations of common fats and oils with cardiometabolic health outcomes in the Framingham Offspring cohort", European Journal of Clinical Nutrition, 2025
2. WHO

Źródła

1. WP abcZdrowie
2. WHO