W jakich przypadkach lekarz może stracić prawo do wykonywania zawodu?
Utrata prawa wykonywania zawodu jest zawsze konsekwencją odpowiedzialności zawodowej lekarza. W tym miejscu należy tylko zaznaczyć, że odpowiedzialność zawodowa jest dodatkowym rodzajem odpowiedzialności obok tych podstawowych, tj. odpowiedzialności karnej i cywilnej. Każdy ze wskazanych powyżej reżimów odpowiedzialności jest niezależny, tj. podlega odrębnym przepisom, a postępowania w sprawie odpowiedzialności cywilnej, karnej oraz zawodowej mogą być prowadzone równolegle. Jak zresztą wynika z praktyki tak często się dzieje.
Postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej opiera się na przepisach ustawy z dnia 17 maja 1989 o izbach lekarskich (Dz. U. Nr 30, poz. 158, z 1990 r. Nr 20, poz. 120, z 1996 r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 28, poz. 152, z 1998 Nr 106, poz. 668, z 2001 r. Nr 126, poz. 1383 z późn. zmm.).
Sąd lekarski, który prowadzi postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej może stosować szereg innych sankcji wobec lekarza takich jak: - upomnienie; - nagana; - kara pieniężna; - zakaz pełnienia funkcji kierowniczych w jednostkach organizacyjnych ochrony zdrowia na okres od roku do pięciu lat; - ograniczenie zakresu czynności w wykonywaniu zawodu lekarza na okres od sześciu miesięcy do dwóch lat; - zawieszenie prawa wykonywania zawodu na okres od roku do pięciu lat; - pozbawienie prawa wykonywania zawodu.
Należy wyraźnie zaznaczyć, że wskazana kolejność to również kolejność, w jakiej ustawodawca wymienia, w art. 83 ust. 1 ustawy o izbach lekarskich kary przewidziane, jako sankcje orzekane w postępowaniu w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej (czyli w razie skazania lekarza za przewinienie zawodowe). W cytowanym przepisie wskazane kary zostały wymienione w kolejności od najłagodniejszej do najsurowszej. Tą najsurowszą jest właśnie sankcja pozbawienia prawa wykonywania zawodu.
Kolejność, w jakiej wymienione są, sankcje w art. 83 ust. 1 ustawy o izbach lekarskich należy interpretować w ten sposób, że sąd lekarski powinien w każdym rozpatrywanym przypadku w pierwszej kolejności rozważyć zasadność orzeczenia sankcji łagodniejszej, a dopiero w następnej sankcji surowszej.
Pozbawienie prawa wykonywania zawodu jest ostatnią z kar wymienionych art. 83 ust. 1 ustawy o izbach lekarskich, co w istocie oznacza, że należy ją traktować jako karą najsurowszą. Zresztą chyba nie można mieć wątpliwości, że w hierarchii kar możliwych do orzeczenia przez sąd lekarski jest to kara najsurowsza, bowiem uniemożliwia ona lekarzowi wykonywanie zawodu, a więc postpowanie, do którego uzyskał on kompetencję w wyniku odbycia studiów, stażu i specjalizacji. Orzeczenie tej sankcji prowadzi do sytuacji, w której lekarz traci możliwość pracy zarobkowej.
Te wszystkie wymienione względy sprawiają, ze sankcja w postaci pozbawienia prawa wykonywania zawodu powinna być stosowana wyjątkowo, tj. za najpoważniejsze przewinienia przeciwko prawu oraz przeciwko zasadom etyki wykonywania zawodu.
W tym miejscu trzeba wyraźnie zaznaczyć, że przepisy prawa, nie wskazują przypadków,
w których można i należy zastosować sankcję w postaci pozbawienia prawa wykonywania zawodu. Jest ta zawsze decyzją sądu lekarskiego, który powinien rozważyć dokładnie okoliczności sprawy będącej przedmiotem rozstrzygania.
Ze swojej strony mogę wymienić następujące okoliczności, które mogą wpływać na pozbawienie lekarza prawa wykonywania zawodu.
Do pozbawienia lekarz prawa wykonywania zawodu może dojść w sytuacji, kiedy lekarz swoim działaniem lub zaniechaniem doprowadzi do rozbawienia pacjenta życia lub trwałego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia (kalectwa), To co w takiej sytuacji może być poważnym argumentem za pozbawieniem lekarza praw wykonywania zwodu to np. bardzo poważne zaniedbania ze strony lekarza.
Decydującą okolicznością przemawiającą za pozbawieniem lekarza prawa wykonywania zwodu może okoliczność, iż został on już prawomocnie skany za przestępstwo przez sąd. Lekarz może ponosić odpowiedzialność karną za nieudzielenie pomocy człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (przepis ten wprawdzie ma charakter ogólny i nie odnosi się wprost do lekarza, ale do każdego człowieka znajdującego się w takiej sytuacji).
Lekarz może ponieść odpowiedzialność karną za przestępstwa przeciwko zdrowiu lub życiu, tj. za zabicie człowieka na jego żądanie i pod wpływem współczucia dla niego (tzw. eutanazja), za nieumyślnie lub umyślnie spowodowanie śmierci człowieka, lub za naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia.
W takich przypadkach odpowiedzialność karna, będzie przemawiała na niekorzyść lekarza i jest wysoce prawdopodobne, że będzie skutkować pozbawieniem lekarza prawa wykonywania zawodu przez sąd lekarski.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.