W wielu krajach go zakazują. "W Polsce jest on bardzo popularny i chętnie kupowany"
Popularny metamizol stosowany na ból i gorączkę, może wywołać groźne powikłania. W niektórych krajach został wycofany lub jest dostępny wyłącznie na receptę, ale w Polsce nadal można go kupić na własną rękę, bez wyraźnego wskazania lekarza. - Zachowajmy ostrożność. Jest wiele innych skuteczniejszych i przede wszystkim bezpieczniejszych leków, które nie wywołują takich powikłań - zaznacza Łukasz Pietrzak, farmaceuta i popularyzator wiedzy naukowej.
1. Metamizol - kiedy i jak się go stosuje?
Metamizol to pochodna pirazolonu, którą odkryto na początku lat 20. ubiegłego wieku. Mimo to nadal mechanizm działania tego związku nie został do końca poznany. Może on też wywoływać śmiertelnie niebezpieczne powikłania. Dlatego został wycofany w Australii, Norwegii, Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Danii, Szwecji, Litwie, Irlandii, Arabii Saudyjskiej, Malezji, Ghanie, Nepalu, Jemenie, Zimbabwe, Maroku, Armenii i Bahrajnie. W wielu innych krajach, w tym Niemczech, Szwajcarii, Hiszpanii, Czechach, Grecji, Włoszech i na Węgrzech, jest dostępny wyłącznie na receptę (z ograniczeniem do określonych wskazań).
Tymczasem w Polsce jest on powszechnie stosowanym lekiem na ból (m.in. po operacjach, przy bólu stawów, migrenie) i gorączkę. Wiele preparatów z metamizolem jest dostepnych bez recepty.
Przy jego stosowaniu trzeba jednak zachować wyjątkową ostrożność. - Jest wiele innych skuteczniejszych i przede wszystkim bezpieczniejszych leków, które działają przeciwbólowo oraz przeciwgorączkowo, więc bez metamizolu moglibyśmy się spokojnie obyć - zaznacza w rozmowie z WP abcZdrowie Łukasz Pietrzak, farmaceuta i popularyzator wiedzy naukowej.
- W Polsce wciąż można kupić wiele preparatów zawierających ten związek bez recepty. Mało tego, niedawno rozszerzono dostęp do tego leku, który można stosować również u dzieci. Co prawda te krople są dostępne na receptę, więc ordynuje je lekarz, ale nie ma żadnego racjonalnego powodu, żeby zastępować nim inne dostępne na rynku leki - dodaje.
U osób dorosłych i młodzieży powyżej 15. roku życia jednorazowo można stosować maksymalnie dwie tabletki (1000 mg), dawkę tę w ciągu doby można powtarzać czterokrotnie w odstępach ok. 6-8 godzin. Maksymalna dobowa dawka, której nie należy przekraczać, to 4000 mg. Z kolei dla dzieci i młodzieży do 14. roku życia zalecana pojedyncza dawka to 8-16 mg na kilogram masy ciała.
2. Groźne interakcje i powikłania
Stosowanie metamizolu wiąże się z ryzykiem śmiertelnie niebezpiecznych powikłań.
- Lek ma silny wpływ na krew i może wywoływać agranulocytozę. To groźne powikłanie oznaczające zmniejszenie liczby granulocytów, zwłaszcza tych obojętnochłonnych, czyli neutrofilów. To znacznie obniża odporność i może zwiększać ryzyko groźnych infekcji - zaznacza Łukasz Pietrzak.
Agranulocytoza może doprowadzić nawet do śmierci.
- Niestety w Polsce jest on bardzo popularny i chętnie kupowany w dużej mierze przez seniorów, co wynika z faktu, że lek z metamizolem został wprowadzony i był bardzo popularny w czasach PRL - dodaje.
Wśród innych działań niepożądanych są m.in. uszkodzenie wątroby, niedociśnienie tętnicze, zmiany skórne, reakacje anafilaktyczne (zwłaszcza przy astmie).
Metamizol może też wchodzić w interakcje z niektórymi lekami. Nasila działanie leków przeciwzakrzepowych i przeciwcukrzycowych (m.in. metforminy). Może też zmniejszać skuteczność leków m.in. moczopędnych i obniżających ciśnienie krwi.
Metamizolu nie powinno się stosować u kobiet w ciąży i karmiących piersią oraz osób:
- u których kiedykolwiek wystąpiła agranulocytoza po przyjęciu tego leku lub innych podobnych (np. fenazonu, propyfenazonu, fenylobutazonu),
- z astmą indukowaną przez nieopioidowe leki przeciwbólowe (np. paracetamol, diklofenak, ibuprofen, kwas acetylosalicylowy i inne),
- które po zastosowaniu nieopioidowych leków przeciwbólowych doświadczyły kiedykolwiek objawów reakcji alergicznej, takich jak pokrzywka, obrzęk języka i gardła,
- z nieprawidłową funkcją szpiku kostnego (m.in. osoby z agranulocytozą, leukopenią, anemią, małopłytkowością, po chemioterapii niektórych nowotworów),
- z ostrą niewydolnością nerek i wątroby.
Katarzyna Prus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.