Zamrażanie nadżerki, czyli kriokoagulacja - przebieg, wskazania, rekonwalescencja

Kriokoagulacja to bezbolesna i bezkrwawa metoda kriochirurgii, która jest wykorzystywana powszechnie w leczeniu nadżerek szyjki macicy. Polega na zastosowaniu bardzo niskiej temperatury. Warunkiem zastosowania tej metody jest wykluczenie procesu nowotworowego w danej zmianie, dlatego przed zabiegiem należy wykonać także m.in. cytologię. Na czym polega zabieg kriokoagulacji? Jak się do niego przygotować? O czym pamiętać po zabiegu?

1. Co to jest kriokoagulacja?

Kriokoagulacja to metoda kriochirurgii, będącej częścią krioterapii, polegająca na płytkim zniszczeniu chorej lub zbędnej tkanki bez naruszenia jej ciągłości. Dzieje się tak w konsekwencji zamrożenia, to jest poddania tkanki działaniu ujemnych i bardzo niskich temperatur.

Kriokoagulację stosuje się przy skrzywieniu przegrody nosowej (kriokoagulacja muszli nosowych), najczęściej jednak wykorzystywana jest w leczeniu szyjki macicy (kriokoagulacja nadżerki).

2. Kriokoagulacja nadżerki

Kriokoagulacja nadżerki, czyli wymrażanie nadżerki, to metoda lecznicza, w której wykorzystywany jest sprężony azot. Komórki wymrażane są zazwyczaj z zastosowaniem ciekłego azotu o temperaturze około -195 stopni.

Nadżerka to ubytek nabłonka, który najczęściej nie wywołuje niepowodujących objawów. Jest najczęstszą zmianą patologiczną dróg rodnych diagnozowaną u kobiet dojrzałych płciowo. Wykrywa się ją zwykle podczas rutynowego badania ginekologicznego, korzystając z wziernika.

Patologiczne zmiany powstają w wyniku infekcji bakteryjnych, wirusowych lub grzybiczych i są związane z ubytkiem tkanki nabłonkowej. Nadżerka nie jest groźna, jeśli jednak nie jest leczona, może doprowadzić do rozwoju stanów przedrakowych, a nawet do raka szyjki macicy. Zaniedbanie zmiany może również skutkować bezpłodnością.

Inne metody leczenia nadżerek to:

• elektrokoagulacja, potocznie nazywana wypalanką. Do usuwania zmian wykorzystuje się prąd o odpowiednio dobranym natężeniu. Zabieg ten nie jest polecany kobietom, które jeszcze nie rodziły, ponieważ powstałe blizny mogą wywołać powikłania w trakcie porodu,
• fotokoagulacja, czyli oddziaływanie promieniowaniem podczerwonym. Zabieg polega na tym, że na nadżerkę kieruje się promienie lasera. Efektem jest odwodnienie komórek, które następnie obumierają.

3. Na czym polega kriokoagulacja szyjki macicy?

Niska temperatura doprowadza do martwicy powierzchownych komórek szyjki macicy, a co za tym idzie – także samej nadżerki. Po zamrożeniu chorobowo zmienione komórki organizm może usunąć, a błona śluzowa ma szanse, by się zregenerować. Zabieg trwa kilka minut, jest nie tylko skuteczny, ale bezpieczny i bezbolesny. Nie wymaga znieczulenia ani szczególnego przygotowania, niemniej muszą być spełnione pewne warunki.

Rozpoczęcie leczenia poprzedza badanie ginekologiczne. Konieczne jest pobranie wymazu cytologicznego w celu sprawdzenia stanu komórek nabłonka szyjki macicy. Aby zabieg kriokoagulacji mógł zostać przeprowadzony, wynik badania cytologicznego musi być prawidłowy (tak samo jak wynik badania kolposkopowego).

Kriokoagulację wykonuje się w pierwszej fazie cyklu, bezpośrednio po miesiączce, by zapewnić organizmowi dostatecznie dużo czasu na wygojenie rany. Przeciwwskazaniem jest aktywny stan zapalny w pochwie i niezdiagnozowane zmiany na szyjce np. polipy lub mięśniaki.

Zabieg zamrażania ciekłym azotem nie uszkadza struktury szyjki macicy i nie powoduje zaburzeń w funkcjach rozrodczych. Zaleca się go pacjentkom, które jeszcze nie rodziły. Po kriokoagulacji nie pojawiają się problemy z miesiączkowaniem oraz trudności z rozwieraniem szyjki macicy w trakcie porodu. Zabieg ten nie wymaga hospitalizacji. Wykonuje się go w gabinecie ginekologicznym. Jego wadą jest to, że nie daje możliwości pobrania materiału do badania histopatologicznego.

4. Postępowanie po zabiegu

Kriokoagulacja nie prowadzi do powikłań, jeżeli tylko jest przeprowadzona przez doświadczonego lekarza. Zbyt głębokie wymrożenie tkanek może być szkodliwe.

Warto wiedzieć, że po zabiegu organizm zacznie usuwać martwe komórki. To dlatego pojawią się obfite, wodniste upławy, które znikają po maksymalnie 3 tygodniach. Krótko po zabiegu kobieta może odczuwać dyskomfort. To lekki ból, obrzęk, uczucie rozgrzania miejsca po zabiegu oraz upośledzenie funkcji szyjki macicy czy zaczerwienienie warg sromowych.

W okresie rekonwalescencji należy unikać pewnych sytuacji, by nabłonek szyjki macicy mógł się zregenerować. Mowa o:

• kontaktach seksualnych. Należy się od nich powstrzymać przez co najmniej 3 tygodnie po zabiegu. Okres ten może wydłużyć się w zależności od zdolności regeneracyjnych organizmu,
• kąpielach w wannie,
• stosowaniu tamponów,
• pływaniu w basenie.

Trzeba również zachować szczególną dbałość o higienę intymną w okresie gojenia. Co ważne od razu po zabiegu można wrócić do normalnej aktywności fizycznej.