Zapalenie tkanki okołowątrobowej – przyczyny, objawy, leczenie

Zapalenie tkanki okołowątrobowej, inaczej zespół Fitz-Hugh-Curtisa to zapalenie tkanki okołowątrobowej z jednoczesnym zapaleniem przydatków u kobiet. Ta jednostka chorobowa powiązana jest z zakażeniami dróg rodnych, które najczęściej są wywołane przez bakterie Neisseria gonorrhoeae i Chlamydia trachomatis.

Neisseria gonorrhoeae, inaczej dwoinka rzeżączki to bakteria tlenowa, która wywołuje jedną z chorób przenoszonych drogą płciową: rzeżączkę. To przewlekła, ropna infekcja dróg moczowo-płciowych. Można się nią zarazić zarówno poprzez stosunek seksualny, jak i pościel, ręczniki czy muszlę klozetową, z którymi kontakt miała osoba chora. Chora matka podczas porodu może również zarazić dziecko, co prowadzi do rozwoju zapalenia spojówek. Wiele kobiet nie odczuwa objawów infekcji wywołanej przez patogen, a nieleczona rzeżączka może prowadzić do zapalenia narządów rodnych, a także stawów czy opon mózgowych.

Chlamydia trachomatis wywołuję chlamydiozę. To także choroba przenoszoną drogą płciową. Jest niebezpieczna, ponieważ długo może nie dawać żadnych objawów, a nieleczona wywołuje wiele komplikacji. Konsekwencją może być na przykład nieodwracalne uszkodzenie narządów rozrodczych. Tym samym do najczęstszych powikłań chlamydiozy należy nie tylko zapalenie okołowątrobowe, czyli zespół Fitz-Hugha i Curtisa, ale również niepłodność, zapalenie narządów miednicy mniejszej, chroniczny ból miednicy czy uszkodzenie jajowodów.

W większość przypadków za pojawienia się zapalenia tkanki okołowątrobowej odpowiadają bakterie Chlamydia trachomatis, rzadziej Neisseria gonorrhoeae. Specjaliści przypuszczają, że podłożem problemu jest zakażenie wątroby i otaczających je tkanek, które mogą być przenoszone przez układ krwionośny lub limfatyczny. Wydaje się, że drobnoustroje z ujścia wewnętrznego zakażonego jajowodu przedostają się do jamy otrzewnowej i dalej do przestrzeni okołowątrobowej. Inny schemat zakażenia ma polegać na przedostawaniu się bakterii z miednicy mniejszej drogą naczyń chłonnych. Inni naukowcy sugerują, że za zapalenie tkanki okołowątrobowej może odpowiadać nieprawidłowa reakcja układu immunologicznego na zakażenie Neisseria gonorrhoeae i Chlamydia trachomatis. Wówczas organizm atakuje zdrowe komórki, a to ma wpływ na rozwój chorób o podłożu bakteryjnym. Oznacza to, że proces, w którym infekcje bakteryjne stają się przyczyną zespołu Fitz-Hugh-Curtisa, wciąż nie jest do końca poznany.

Istotą zapalenia tkanki okołowątrobowej jest pojawienie się stanu zapalnego w błonach wyściełających żołądek i tkankach otaczających wątrobę. Infekcja wiąże się z nagłym atakiem bólu brzucha, który wprawdzie może rozprzestrzeniać się na inne obszary, jednak szczególnie dotkliwy jest w obrębie jego górnej, prawej części.

Inne objawy zapalenia tkanki okołowątrobowej to gorączka, dreszcze, bóle głowy i ogólne złe samopoczucie. Ponadto pojawiają się włókniste tkanki bliznowate (zrosty) między wątrobą i ścianami brzusznymi lub przeponą. Choroba dotyczy najczęściej młodych kobiet i w swoim przebiegu jest podobna do zapalenia pęcherzyka żółciowego, przebiegającego z objawami otrzewnowymi, zlokalizowanymi w prawym górnym kwadrancie brzucha.

Rozpoznanie choroby jest możliwe na podstawie stwierdzenia Ch. trachomatis w materiale biopsyjnym, pobranym podczas laparoskopii wątroby. Pomocne w ustaleniu diagnozy są wyniki testów na chlamydie w materiale pobranym z szyjki macicy. Potwierdzenie zapalenia tkanki okołowątrobowej opiera się również na wykluczeniu innych przyczyn i chorób, zwłaszcza tych, które mogą wywoływać ból w górnej części brzucha. Konieczne jest przeprowadzenie badań, takich jak badanie rentgenowskie, USG, laparoskopia diagnostyczna, jak również testy laboratoryjne.

Do leczenia zapalenia tkanki okołowątrobowej stosuje się antybiotykoterapię. Włącza się tetracyklinę, doksycyklinę, ofloksacynę, metronidazol i inne antybiotyki. Stosuje się również środki przeciwbólowe, takie jak acetaminofen czy kodeina . Częstym następstwem zapalenia tkanki okołowątrobowej są włókniste zrosty pomiędzy torebką wątroby i przeponą oraz torebką wątroby i powłokami brzusznymi. To dlatego czasem niezbędne jest wykonanie laparotomii, która pozwala je usunąć.