Zastrzyk przeciwzakrzepowy - charakterystyka, cel stosowania, działania niepożądane, interakcje, jak zrobić zastrzyk
Zastrzyk przeciwzakrzepowy zmniejsza krzepliwość krwi, a także zmniejsza ryzyko wystąpienia żylnej choroby zatorowo-zakrzepowej. Preparatami stosowanymi w formie zastrzyków podskórnych są heparyny. W niektórych środkach znaleźć możemy heparyny niefrakcjonowane, w innych z kolei heparyny drobnocząsteczkowe. Czy zastrzyki przeciwzakrzepowe mogą powodować jakieś działania niepożądane? Jak poprawnie wykonać taki zastrzyk?
1. Co to jest zastrzyk przeciwzakrzepowy i w jakim celu się go podaje?
Zastrzyk przeciwzakrzepowy wykorzystywany jest zarówno jako środek zapobiegający, jak i środek leczniczy w przypadku żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Podawany jest również pacjentom zmagającym się z zakrzepicą żył głębokich.
Zastrzyk przeciwzakrzepowy zmniejsza ryzyko wystąpienia skrzeplin i zakrzepów tworzących się w świetle naczynia krwionośnego. Powstanie zakrzepu nie jest równoznaczne z zagrożeniem życia. Bardziej niebezpieczne jest oderwanie się skrzepliny od ściany żylnej.
Konsekwencją przemieszczającego się zakrzepu żylnego w obrębie krwi może być zablokowanie tętnicy płucnej (może ono doprowadzić do nagłego zgonu pacjenta). Zakrzepica żył głębokich u niektórych osób przebiega bezobjawowo, u innych z kolei doprowadza do powstawania zakrzepów żylnych. Choroba ta jest szczególnie popularna wśród osób unieruchomionych, leżących przez długi czas w łóżku, osób w okresie rekonwalescencji. Zakrzepica żył głębokich może wystąpić również po niektórych rodzajach operacji.
Preparatami stosowanymi w formie zastrzyków podskórnych są heparyny. Wśród nich wyróżnić należy heparyny niefrakcjonowane oraz heparyny drobnocząsteczkowe. Warto nadmienić, że heparyna drobnocząsteczkowa charakteryzuje się wyższym bezpieczeństwem stosowania oraz więszą dostępnością biologiczną od heparyny niefrakcjonowanej.
Najpopularniejszym lekiem przeciwzakrzepowym, występującym w postaci zawiesiny do wstrzykiwań w ampułko-strzykawkach jest Clexane. Lek ten zawiera substancję czynną o nazwie enoksaparyna sodowa (występuje ona w postaci drobnocząsteczkowej heparyny). Mechanizm działania leku wykorzystuje właściwość heparyny wpływającą na utrudnienie procesu krzepnięcia krwi. W celu podania leku należy wykonać głębokie wstrzyknięcie podskórne w skórę w obrębie brzucha.
Leki przeciwzakrzepowe w formie ampułko-strzykawek wydawane są w aptekach za okazaniem recepty.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
2. Działania niepożądane zastrzyków przeciwzakrzepowych
Zastrzyk przeciwzakrzepowy, oprócz swojego działania leczniczego może wywoływać tzw. działania niepożądane. Częste iniekcje mogą doprowadzić do powstawania reakcji skórnych w miejscu ukłucia. Typowymi działaniami niepożądanymi są: obrzęk, ból, zasinienie, zaczerwienienie skóry. Dodatkowo, pacjent może uskarżać się na biegunkę, mdłości, gorączkę.
3. Interakcje z innymi lekami
Zastrzyki przeciwzakrzepowe mogą wchodzić w interakcje z:
- sulfinpirazonem,
- salicylanami,
- aspiryną,
- niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ),
- innymi lekami przeciwzakrzepowymi.
4. Jak zrobić zastrzyk przeciwzakrzepowy?
Zastrzyk przeciwzakrzepowy powinien być zawsze podawany na zdezynfekowaną skórę w okolicy brzucha, w odległości około pięciu centymetrów od pępka.
W przypadku regularnego wykonywania iniekcji, zalecane jest podawanie zastrzyków naprzemiennie – raz po lewej rap po prawej stronie brzucha. Zastrzyków podskórnych nie powinno się wykonywać na innych obszarach ciała, chyba, że lekarz zaleci inaczej. Zdezynfekowaną skórę w obrębie brzucha należy chwycić palcami jednej ręki, a następnie uformować z niej fałd. Następnym krokiem jest wbicie igły oraz podanie zawiesiny z ampułko-strzykawki.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
