Zmienią zalecenia co do tej witaminy? Pojawiły się nowe badania
Nowe badania pokazują, że zarówno niski, jak i wysoki poziom witaminy B12 może negatywnie wpływać na funkcje poznawcze. Szczególną uwagę należy zwrócić na poziom aktywnej kobalaminy, a nie tylko całkowitą ilość we krwi. Jednak co to właściwie oznacza?
Zarówno niedobór, jak i nadmiar szkodzi mózgowi
W tym artykule:
Witamina B12
Witamina B12, nazywana również kobalaminą, jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, produkcji czerwonych krwinek oraz syntezy DNA i RNA. Występuje głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak ryby, mięso, jaja i nabiał, a także w wzbogaconych płatkach śniadaniowych i drożdżach odżywczych.
Mimo że niedobór tej witaminy jest stosunkowo rzadki (dotyka ok. 3 proc. dorosłych), niski lub graniczny poziom B12 jest powszechny - może dotyczyć nawet 40 proc. populacji krajów zachodnich.
Najnowsze badania sugerują, że zarówno niższe, jak i wyższe poziomy witaminy B12 mogą mieć wpływ na funkcje poznawcze u osób starszych, nawet jeśli mieszczą się w uznawanym za normę zakresie.
Niedobór witaminy B12. Jakie są objawy?
Zobacz także: Objawy mogą wskazywać na chorobę Parkinsona. Przyczyną jest niedobór jednej z witamin
Wpływ niedoboru na funkcje poznawcze
W badaniu opublikowanym w czasopiśmie "Annals of Neurology" naukowcy przeanalizowali poziom witaminy B12 u 231 zdrowych osób starszych (średnia wieku: 71,2 lat) z Brain Aging Network for Cognitive Health na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Francisco.
Uczestnicy badania zostali podzieleni na dwie grupy - z poziomem B12 powyżej i poniżej średniej wartości 408 pmol/L. Po uwzględnieniu takich czynników jak wiek, płeć, czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego, BMI, obecność allelu APOEε4 (zwiększającego ryzyko choroby Alzheimera), poziom glukozy we krwi i wykształcenie, naukowcy doszli do istotnych wniosków.
Osoby z niższymi poziomami B12 miały:
wolniejsze przewodzenie sygnałów w mózgu – co wykazano poprzez pomiary potencjału wywołanego wieloogniskowego (mfVEP),
wolniejsze tempo przetwarzania informacji – im niższy poziom B12, tym większe opóźnienia w funkcjach poznawczych.
zwiększone zmiany w istocie białej mózgu – związane z pogorszeniem funkcji poznawczych.
"Nasza praca pokazuje wiele negatywnych skutków związanych z poziomem B12 w dolnym zakresie normy. Obejmuje to spowolnioną transmisję sygnałów w mózgu, wolniejsze tempo przetwarzania informacji w testach poznawczych oraz zmiany w istocie białej mózgu, widoczne na MRI. Co ważne, efekty te były najsilniejsze w odniesieniu do 'aktywnej' formy B12, a nie całkowitego poziomu B12 we krwi" - podkreślił dr Ari J. Green, główny autor badania.
Wyniki badania sugerują, że zmniejszona ilość B12 może prowadzić do uszkodzenia osłonek mielinowych otaczających włókna nerwowe, co powoduje pogorszenie transmisji impulsów nerwowych i spadek funkcji poznawczych.
Czy wysoki poziom B12 też jest problemem?
Nie tylko niski, ale także wysoki poziom witaminy B12 może być związany z problemami neurologicznymi.
Osoby z wyższym poziomem B12 miały zwiększoną ilość białka T-Tau, które jest biomarkerem neurodegeneracji i demencji. Najsilniejszy związek zaobserwowano u osób z wysokim poziomem nieaktywnej formy B12 (holo-HC) i niską ilością aktywnej B12.
"Wysoki poziom 'nieaktywnej' B12 może wiązać się z biomarkerami uszkodzenia neuronów. Nie mieliśmy bezpośredniej możliwości zmierzenia poziomu nieaktywnej B12, ale nasze wyniki sugerują, że całkowity poziom B12 we krwi może być mylący i nie zawsze oznacza odpowiedni poziom aktywnej formy tej witaminy" - zauważył dr Green.
Obecnie Narodowe Instytuty Zdrowia (NIH) zalecają spożycie 2,4 µg witaminy B12 dziennie dla osób powyżej 14. roku życia. Jednak autorzy badania uważają, że wartości referencyjne powinny być przemyślane na nowo, uwzględniając nie tylko całkowity poziom B12, ale także aktywną i nieaktywną formę tej witaminy.
Osoby starsze mogą być szczególnie narażone na spadek poziomu B12, dlatego w tej grupie normy mogą wymagać dostosowania.
Gdzie znajduje się kobalamina?
Aby utrzymać właściwy poziom B12, należy spożywać produkty bogate w tę witaminę. Najlepsze źródła to:
mięso (szczególnie wołowina i drób),
ryby i owoce morza (np. łosoś, tuńczyk, małże),
jaja i nabiał,
wzbogacone produkty roślinne (płatki śniadaniowe, drożdże odżywcze, mleka roślinne).
Osoby na diecie wegańskiej lub z zaburzeniami wchłaniania B12 mogą skorzystać z suplementacji. Choć konieczne są dalsze badania, naukowcy sugerują, że normy mogą wymagać rewizji, a suplementacja powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb.
Dominika Najda, dziennikarka Wirtualnej Polski
Źródła
- Annals of Neurology
- NIH
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
