Powikłania cukrzycy

Do najczęstszych powikłań cukrzycy należy neuropatia. Wielu chorych doświadcza również hipoglikemii. O hipoglikemii mówimy, gdy stężenie glukozy we krwi spada poniżej 2,5-2,8 mmol/l (lub 45-50mg/dl). U cukrzyków wartości, przy których odczuwalne są objawy hipoglikemii mogą znacznie się różnić od tych „książkowych”, zmieniają się także na przestrzeni lat. Nie ulega jednak wątpliwości, że niezależnie od tego, czy niedocukrzenie) jest, czy nie jest odczuwalne przez chorego, niski poziom cukru ma wpływ na organizm, przede wszystkim na tkankę nerwową.

1. Przyczyny hipoglikemii

Przyczyną hipoglikemii jest przedawkowanie insuliny. Nie musi to oznaczać, że lekarz przepisał za dużą dawkę, ponieważ niektóre sytuacje, np.: biegunka, wymioty, wysiłek fizyczny, alkohol, a nawet miesiączka mogą mieć wpływ na obniżenie stężenia glukozy we krwi. Hormony, które podnoszą poziom glukozy we krwi to adrenalina i glukagon – przez 2-4 godziny po hipoglikemii. Kortyzol i hormon wzrostu działają po 3-4 godzinach od hipoglikemii.

Glukagon podaje się domięśniowo i zastrzyk może wykonać ktoś z otoczenia cukrzyka. Utrata przytomności nie jest kryterium do podania glukagonu, ponieważ przy zaawansowanej hipoglikemii chory nie myśli logicznie, jest agresywny i może odmawiać przyjęcia płynów czy pokarmu. Można mu w takiej sytuacji wstrzyknąć glukagon, a następnie doustnie podać cukier prosty (może być nawet woda z cukrem). Jeżeli cukrzyk straci przytomność, pojawia się problem. Musimy wiedzieć, czy objawy hipoglikemii nie są skutkiem doustnych leków albo alkoholu. Glukagon jest też nieskuteczny, gdy organizm wyczerpał zapasy glukozy.

2. Objawy hipoglikemii

Zobacz film: "Nefropatia cukrzycowa"

Cukrzyk, gdy zauważy u siebie objawy hipoglikemii, powinien (jeśli nie ma możliwości zbadania poziomu glukozy zjeść lub wypić coś słodkiego. Najbliższe otoczenie osoby chorej także powinno znać objawy hipoglikemii, aby móc w porę zareagować. Jeżeli dojdzie do utraty przytomności, niezbędna staje się hospitalizacja.

Hipoglikemia stanowi poważne zagrożenie dla osób chorych na cukrzycę. Do charakterystycznych jej objawów należą:

• rozdrażnienie,
• problemy z koncentracją,
• nadpobudliwość,
• senność,
• zawroty głowy,
• ból brzucha,
• osłabienie,
• przyspieszenie tętna,
• obfite pocenie się (tzw. zimne poty),
• głód,
• bladość skóry,
• drętwienie palców, warg i języka.

W ostrej hipoglikemii tkanka nerwowa nie ma wystarczającej do funkcjonowania ilości glukozy i pojawiają się symptomy, takie jak:

• brak logicznego myślenia,
• zaburzenia pamięci,
• zaburzenia widzenia.

Przy spadku stężenia glukozy poniżej 2,2 mmol/l (lub 40mg/dl):

• apatia,
• lęk,
• niezdolność do podjęcia działań, mających powstrzymać hipoglikemię.

3. Wstrząs hipoglikemiczny

Nasz organizm posiada mechanizm obronny przed hipoglikemią, uwalnia:

• adrenalinę - która zwiększa ciśnienie i powoduje przez to zmniejszenie wchłaniania glukozy przez tkanki;
• glukagon – odpowiedzialny za mobilizację glukozy z wątroby;
• kortyzol – mobilizuje aminokwasy z tkanek obwodowych i przyspiesza glukoneogenezę w wątrobie, zmniejsza zużycie glukozy przez mięśnie;
• hormon wzrostu – w gospodarce węglowodanowej przyspiesza glikogenolizę, czyli uwalnianie glukozy z wątroby.

Skutkiem wstrząsu hipoglikemicznego jest senność, utrata przytomności, drgawki, uszkodzenie tkanki nerwowej. Są to poważne powikłania w cukrzycy.

Cukrzycy powinni także zwracać uwagę na symptomy związane z hipoglikemią w nocy. Jeżeli są zaburzenia snu, zaleca się węglowodany złożone na kolację.

4. Co to jest neuropatia?

Neuropatia cukrzycowa to nazwa określająca zespół powikłań. Powikłania dotyczą układu nerwowego. Cukrzyca 1 typu powoduje, że neuropatia następuje nagle. Jej rozwój jest gwałtowny. Jednak już po 2 latach powikłania zwalniają swój rozwój lub też całkowicie się zatrzymują. Cukrzyca 2 typu wywołuje inny przebieg powikłań. Tutaj zmiany następują powoli i stopniowo.

Skutkiem cukrzycy jest podwyższony poziom cukru we krwi. Wywołuje to uszkodzenie nerwów. W konsekwencji przewodzenie bodźców jest znacznie wolniejsze. Powikłania cukrzycy początkowo wywołują mrowienie stóp i rąk, zmniejszają wrażliwość na dotyk, ukłucia i temperaturę. Później dochodzi do drętwienia stóp i rąk, gwałtowne zmiany odczuwania zimna i ciepła. Chory odczuwa pieczenie i swędzenie skóry, a także nieprzyjemną jej nadwrażliwość. Osoba cierpiąca na neuropatię ma wrażenie, jakby chodziła po ostrym podłożu. Neuropatia atakuje różne części układu nerwowego.

5. Rodzaje neuropatii cukrzycowej

Neuropatia czuciowa (polineuropatia) – atakuje nerwy obwodowe. Objawia się mrowieniem w stopach (mrowienie skarpetkowe) lub dłoniach (mrowienie rękawiczkowe), długotrwałym bólem mięśni nóg i rąk. W skrajnych przypadkach neuropatia czuciowa powoduje deformację stóp.

Neuropatia autonomiczna – dotyka nerwy, które działają niezależnie od naszej woli. Może przyczyniać się do paraliżu niemal wszystkich organów. Wywołuje nocne biegunki cukrzycowe, omdlenia, pogarsza trawienie, zaburza proces połykania, powoduje wymioty, zwłaszcza po jedzeniu, wywołuje jadłowstręt, bóle pod żebrami, zaparcia.

Neuropatia ogniskowa – uszkadza nerwy w jednej części ciała. Powoduje powstanie zakrzepu, który wywołuje nagły i silny ból. Poza tym objawia się podwójnym widzeniem, opadaniem stopy, bólem barków lub kręgosłupa.

Neuropatyczna stopa cukrzycowa – powikłania cukrzycy powodują pojawienie się dolegliwości związanych z kończynami dolnymi.

Stopa cukrzycowa wywołuje: brak odczuwania bólu, dotyku, ukłucia, mrowienie, pieczenie w zajętej chorobą nodze. Skóra na owej stopie staje się sucha, szybciej pęka. Zaczyna zanikać chrząstka stawowa.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.