Może zwiastować raka. Tak było w przypadku Anny Przybylskiej
Rak trzustki jest jedną z najtrudniejszych do zdiagnozowania i leczenia chorób. Dla wielu pacjentów, u których zostanie wykryty w zaawansowanym stadium, oznacza wyrok śmierci. - Badań przesiewowych w kierunku raka trzustki nie ma i niestety pewnie długo nie będzie - mówi chirurg Michał Kazanowski.
1. "Ogromne wyzwanie diagnostyczne"
Z serii "Krajowych Profili dotyczących nowotworów 2023" przygotowanej przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju oraz Komisję Europejską wynika, że ogólna umieralność z powodu chorób nowotworowych w Polsce jest o 15 proc. wyższa od średniej Unii Europejskiej.
Amerykańskie Towarzystwo Onkologiczne uznało w 2023 r. raka trzustki za najgorzej rokujący nowotwór. Tylko w 2020 r. zdiagnozowano go u 1747 mężczyzn oraz u 1808 kobiet - wynika z najnowszego raportu Krajowego Rejestru Nowotworów "Nowotwory złośliwe w Polsce w 2020 roku".
Ta sama analiza wykazała, że w ciągu ostatnich 30 lat zapadalność i śmiertelność na raka trzustki wzrosły ponad dwukrotnie. Choroba stanowi piątą przyczynę zgonów wynikających z nowotworów złośliwych w Polsce u kobiet i szóstą u mężczyzn. Tylko w 2020 r. rak trzustki spowodował prawie 5 tys. zgonów wśród Polaków.
- Rak trzustki stanowi ogromne wyzwanie diagnostyczne, ponieważ bardzo często ma niemy przebieg kliniczny, a objawy, jeśli się pojawiają, najczęściej związane są z zaawansowaniem choroby - zaznacza w rozmowie z WP abcZdrowie dr n. med. Michał Kunkiel, onkolog kliniczny z Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie.
2. Objawy, które powinny wzmóc czujność
- Badań przesiewowych w kierunku raka trzustki nie ma i niestety pewnie długo nie będzie, ponieważ nie jest to nowotwór, w którym możemy spodziewać się szybkiego i prostego narzędzia lub testu służącego diagnozie - podkreśla w rozmowie z WP abcZdrowie dr n. med. Michał Kazanowski z Dolnośląskiego Centrum Onkologii, Pulmonologii i Hematologii we Wrocławiu.
Lek. Michał Kunkiel wyjaśnia, że większość niepokojących symptomów raka trzustki jest długo bagatelizowanych.
Onkolog kliniczny wskazuje na objawy raka trzustki takie jak:
postępujące osłabienie,
brak apetytu,
utrata masy ciała,
biegunka,
nudności,
bóle okolicy lędźwiowej.
- Istnieją jednak sygnały, których wystąpienie powinno wzmóc czujność. Jednym z nich jest nowa diagnoza cukrzycy. Innym objawem, który może wskazywać na raka trzustki, jest zażółcenie powłok skórnych z towarzyszącym świądem skóry - wymienia specjalista.
Proces pojawienia się żółtaczki, czyli jednego z najbardziej charakterystycznych objawów raka trzustki, wyjaśnia chirurg. - Gdy guz zajmie przewód łączący wątrobę z dwunastnicą, dochodzi do zatamowania przepływu żółci z wątroby, co skutkuje nagromadzeniem bilirubiny w krwiobiegu. W konsekwencji może pojawić się żółtaczka - tłumaczy.
- Gdy dochodzi do naciekania nowotworu na nerwy, może pojawić się ból, który nie mija nawet po zażyciu środków przeciwbólowych. W późniejszym etapie rozwoju i ucisku na przewód pokarmowy mogą pojawić się wymioty oraz bóle brzucha nasilające się po posiłku - dodaje chirurg.
3. Rak trzustki potrafi się maskować
- Wczesna zmiana nowotworowa trzustki, w której możemy podjąć leczenie operacyjne, a wyniki podjętych przez nas działań są najbardziej skuteczne, zazwyczaj nie daje żadnych objawów - przypomina dr Kazanowski.
- Wiąże się to z lokalizacją narządu, który znajduje się w dużej odległości od naczyń i nerwów przewodu pokarmowego, dlatego objawy pojawiają się późno albo są na tyle niewyraźne, że pacjent nie widzi potrzeby diagnostyki dolegliwości, z jakimi się zmaga - dodaje chirurg.
Problemy żołądkowo-jelitowe mogą być manifestowane przez dziesiątki innych jednostek chorobowych, także tych w obrębie trzustki, ale nie tylko. Często objawy choroby są niejasne i łatwo pomylić je z innymi schorzeniami.
- Większość z nich może dotyczyć innych chorób w obrębie układu pokarmowego, jak choroba wrzodowa żołądka, kamica pęcherzyka żółciowego, stany zapalne trzustki. Te niecharakterystyczne objawy mogą maskować raka trzustki, a ich duża niespecyficzność i różnorodność przedłuża diagnostykę - zaznacza onkolog dr n. med. Michał Kunkiel.
Żółtaczka jest jednym z zauważalnych objawów raka trzustki
4. Depresja może zwiastować raka trzustki
Rak trzustki to choroba, która bywa niezwykle wyniszczająca. Choć częstość występowania problemów ze strony zdrowia psychicznego jest większa u pacjentów walczących z nowotworami w populacji ogólnej, ten rak jest pod tym względem wyjątkowy.
Brytyjscy naukowcy wykazali, że pacjenci z rakiem trzustki są narażeni na największe ryzyko wystąpienia depresji oraz lęku. Co więcej, u niektórych chorych depresja może poprzedzać diagnozę nowotworu.
Wyniki analiz eksperci opublikowali pod koniec kwietnia br. w "World Journal of Clinical Cases". Grupa badaczy podkreśliła, że rak trzustki jest nowotworem złośliwym, który charakteryzuje się największą częstością występowania ciężkiej depresji.
Autorzy badań wskazali, że depresja w przypadku tej choroby często nie jest skutkiem, a może być objawem, który później wpływa na rozwój innych symptomów choroby, np. utratę apetytu.
5. Mija dziewięć lat od śmierci Anny Przybylskiej
Z depresją zmagała się uwielbiana przez Polaków aktorka, która również walczyła z rakiem trzustki. Anna Przybylska zmarła 5 października 2014 r. w wieku zaledwie 36 lat. W jej przypadku depresja poprzedziła diagnozę choroby onkologicznej.
Aktorka regularnie monitorowała swój stan zdrowia, badała się i dbała o dietę oraz aktywność fizyczną. Utratę kilogramów, która zwiastowała nowotwór, początkowo tłumaczyła stresem oraz obowiązkami wynikającymi z opieki nad trójką dzieci.
Przybylska wiedziała, że znajduje się w grupie ryzyka, ponieważ ten sam nowotwór przyczynił się do śmierci jej ojca. Eksperci z Penn Medicine wskazują, że około 10 proc. przypadków raka trzustki ma charakter dziedziczny.
Dwa geny kojarzone głównie z większym ryzykiem raka piersi, czyli BRCA1 oraz BRCA2, mogą zwiększać ryzyko rozwoju nowotworu trzustki w rodzinie, dlatego tak istotne jest poznanie historii chorób nowotworowych wśród najbliższych.
W przypadku zmarłej aktorki guz trzustki rozwinął się głęboko między głową a trzonem narządu, co utrudniło diagnozę, ponieważ objawy pojawiły się bardzo późno.
Patrycja Pupiec, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.