50 proc. Polek z rakiem szyjki macicy umiera. "To wynik tragiczny"

Rak szyjki macicy jest czwartym na świecie pod względem częstości występowania nowotworem złośliwym u kobiet. Każdego roku z tego powodu umiera ponad 340 tys. kobiet, w Polsce ta liczba sięga 1500 kobiet. - To wynik tragiczny – nie ma wątpliwości ekspert. Jakie są początkowe objawy raka szyjki macicy i czy można mu zapobiec?

1. Kobiety za późno zgłaszają się do lekarza

Styczeń jest miesiącem świadomości raka szyjki macicy. W całej Europie stwierdza się około 60 tysięcy zachorowań rocznie, a blisko 30 tysięcy kobiet umiera z powodu tego nowotworu. W Polsce choruje na niego obecnie ok. 3 tysiące kobiet, a połowa z nich umiera w ciągu kilku miesięcy od diagnozy.

- Niestety pomimo wprowadzania coraz lepszej i rozbudowanej diagnostyki sytuacja w Polsce się nie poprawia. Około 50 proc. śmiertelność raka szyjki macicy to wynik tragiczny – stwierdza profesor nauk medycznych, biotechnolog, diagnosta Piotr Rieske.

6/9 Niestety pomimo wprowadzania coraz lepszej i rozbudowanej diagnostyki sytuacja w Polsce się nie poprawia. Około 50% śmiertelność raka szyjki macicy to wynik tragiczny. pic.twitter.com/fEtovoyHEs

— Piotr Rieske (@rieske_piotr) January 11, 2023

Zobacz film: "Lekarze o polskiej lekomani. Pacjenci wierzą, że pigułka pomoże na wszystko"

Rak szyjki macicy to podstępny nowotwór, który rozwija się stosunkowo powoli. Powstaje w wieloetapowym procesie, trwającym nawet kilkanaście lat. W pierwszym okresie przebiega bezobjawowo i większość przypadków zostaje wykryta w fazie zaawansowanej, która jest trudna do wyleczenia. Właśnie dlatego ginekolodzy namawiają Polki do wykonywania cytologii, która potrafi wykryć komórki nowotworowe na bardzo wczesnym etapie.

- Cytologia jest badaniem przesiewowym w kierunku raka szyjki macicy. Jest to najważniejsze badanie w diagnostyce raka, ponieważ na bardzo wczesnym etapie pozwala wykryć nieprawidłowe komórki nabłonka, czyli zmiany, które w późniejszym czasie mogą skutkować nowotworem. Ministerstwo Zdrowia realizuje program bezpłatnych badań cytologicznych u pacjentek w wieku 25-59 raz na trzy lata. W niektórych przypadkach cytologię należy wykonywać częściej. W przypadku niepokojących zmian pacjentka wysyłana jest na dalszą diagnostykę - tłumaczy w rozmowie z WP abcZdrowie dr n. med. Agnieszka Ledniowska ginekolog i specjalistka medycyny estetycznej.

Obok regularnych badań cytologicznych niezwykle istotnym elementem profilaktyki przeciwnowotworowej są także szczepienia przeciw wirusowi HPV. Uważa się, iż wszystkie przypadki raka szyjki macicy spowodowane są przez wcześniejszą przewlekłą infekcję wirusem HPV.

- Szczepienia przeciwko HPV są niezwykle istotne, jeśli chodzi o profilaktykę, ponieważ u osób, które ją przyjęły, ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy znacząco spada. Nie można natomiast powiedzieć, że samo zaszczepienie jest równoznaczne z brakiem zachorowania na ten nowotwór. Ileż osób myśli, że skoro się zaszczepiły, to rak im nie grozi i nie muszą chodzić do ginekologa. To ślepa uliczka, ponieważ w Polsce główny problem polega na tym, że kobiety nie chodzą do lekarza i nie dają nam szans na szybką diagnozę – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Krzysztof Czajkowski, kierownik II Katedry i Kliniki Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

2/9 HPV sprzyja nie tylko rakowi szyjki macicy. W innych nowotworach (na niektóre chorują również mężczyźni) związanych z HPV nie ma tak zaawansowanej diagnostyki i powszechnie dostępnych możliwości premedykacji. https://t.co/Rflt8Em870 pic.twitter.com/n4bz25O4H0

— Piotr Rieske (@rieske_piotr) January 11, 2023

- Niestety podejście wielu Polek jest takie, że myślą, że jeśli zrealizowały już swoje plany rozrodcze, to wizyty u ginekologa nie są im potrzebne. Nie brakuje pacjentek, które ostatni raz u ginekologa były przed 10 albo i 20 laty, kiedy były w ciąży – dodaje ginekolog.

2. Jakie są objawy raka szyjki macicy?

W Polsce rak szyjki macicy najczęściej wykrywa się u pacjentek między 40. a 50. rokiem życia, aczkolwiek zdarza się, że chorują zarówno znacznie młodsze, jak i starsze pacjentki.

- Rak niestety może rozwinąć się u każdego, dlatego raz w roku zalecamy wykonywanie cytologii, a także badanie w kierunku wirusa HPV, który zwiększa ryzyko choroby. Wiemy, że u osób, które zaszczepiły się przeciwko HPV, ryzyko raka jest znacznie mniejsze. Szczepionka HPV powinna być podana przed rozpoczęciem współżycia seksualnego, po ukończeniu 9. roku życia. Optymalnym czasem szczepienia jest 11-12 rok. Wtedy jej skuteczność jest największa – dodaje prof. Czajkowski.

Jak podkreśla dr Ledniowska, rak szyjki macicy dość długo nie daje żadnych objawów, a jeśli już się pojawią, mogą oznaczać, że choroba przybiera bardziej zaawansowane stadium. Rzadkimi objawami raka szyjki macicy są ból miednicy oraz wydzielina z pochwy o nieprzyjemnym zapachu.

- Nieprawidłowe plamienia czy krwawienia z dróg rodnych są najczęstszymi objawami raka szyjki macicy, które mogą świadczyć o postępie choroby. Niestety wciąż wiele pacjentek, które zaobserwują takie objawy, boi się pójść do ginekologa, aby się zbadać, co sprawia, że choroba postępuje. Na szczęście coraz więcej kobiet jest świadomych nieprawidłowych zmian, które mogą świadczyć o nowotworze. Coraz więcej młodych kobiet także wie, jak ważne są szczepienia przeciwko HPV. Choć pamiętam, że w czasach, gdy pracowałam jeszcze w szpitalu, faktycznie spotykałam pacjentki, które ostatni raz u ginekologa były podczas ostatniej ciąży, czyli nawet 20 lat temu – podkreśla ginekolog.

Prof. Czajkowski dodaje, że bardzo często w momencie, kiedy pojawi się krwawienie samoistne, możliwe jest wykonanie operacji.

- Niestety nie dzieje się tak zawsze, krwawienie może się bowiem pojawić także na późniejszym etapie. Jeśli barwa wydzieliny przypomina popłuczyny mięsne, to z reguły jest to nowotwór w trzecim czy czwartym stopniu zaawansowania, więc sytuacja jest bardzo poważna. Niestety nie brakuje kobiet, które nie kojarzą takich objawów z nowotworem – przyznaje lekarz.

- Oprócz krwawienia u pacjentek z rakiem szyjki macicy mogą pojawić się wodniste upławy o nieprzyjemnym zapachu. Jeśli ten zapach jest intensywny, z reguły jest to zaawansowany nowotwór świadczący o tym, że dochodzi do rozkładu tkanek – wyjaśnia prof. Czajkowski.

Zdarza się, że chore zgłaszają się do lekarza z objawami takimi jak niedrożność jelit lub niewydolność nerek spowodowanymi zablokowaniem odpływu moczu. Objawy te świadczą jednak o bardzo zaawansowanej formie raka szyjki macicy. Wówczas jedyną formą leczenia zostaje chemioterapia.

Przypominamy, że w Polsce realizowany jest "Program profilaktyki raka szyjki macicy", skierowany do kobiet w wieku od 25 do 59 lat, które w ciągu ostatnich trzech lat nie miały wykonywanego badania cytologicznego w ramach ubezpieczenia NFZ. Kobieta zgłaszająca się na badanie nie musi posiadać skierowania. Wystarczy zgłosić się do ginekologa lub położnej.

Katarzyna Gałązkiewicz, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.