Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (861 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (402 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Akatyzja – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

Avatar placeholder
19.10.2022 14:33
Akatyzja to stała potrzeba poruszania się.
Akatyzja to stała potrzeba poruszania się. (adobestock)

Akatyzja jest zaburzeniem neurologiczno-ruchowym, istotą którego jest nadmierna potrzeba nieustannego poruszania się. To jedno z najczęstszych i najbardziej obciążających działań niepożądanych wywołanych przez leki przeciwpsychotyczne. Jakie są objawy akatyzji? Na czym polega diagnostyka i leczenie?

spis treści

1. Co to jest akatyzja?

Akatyzja to zespół zarówno subiektywnych, jak i obiektywnych objawów niepokoju ruchowego. Jego istotą jest nadmierne i bezcelowe poruszanie się. Pojęcie to wywodzi się z greki i doskonale je opisuje jako niemożność siedzenia.

Termin do nazewnictwa neurologicznego i psychiatrycznego w 1901 r wprowadził Ladislav Haškovec, czeski neuropsychiatra i neuropatolog z Uniwersytetu Praskiego.

Zaburzenie może występować równocześnie z tazykinezją oznaczającą przymus chodzenia. Jest przeciwieństwem akinezji polegającej na braku ekspresji twarzy i gestów, zmniejszeniu się wymachiwania rękami oraz spowolnieniu ruchowym. Czasem akatyzja bywa błędnie utożsamiana z pobudzeniem psychoruchowym czy drażliwością.

2. Objawy akatyzji

Zobacz film: "Polacy żyją aż 7 lat krócej niż Szwedzi"

Akatyzja jest zespołem objawów obejmujących:

  • pobudzenie ruchowe i przymus bycia w ciągłym ruchu. Obserwuje się nieustanne zmiany pozycji, kiwanie się, wstawanie i siadanie, poruszanie kończynami – prostowanie czy krzyżowanie nóg i rąk. Chory nie potrafi ani siedzieć, ani stać. Odczuwa wewnętrzny przymus poruszania się. Swoje ruchy pacjenci opisują jako mimowolne i niemożliwe do zatrzymania,
  • napięcie zlokalizowane głównie w kończynach, ale także szyi, klatce piersiowej i brzuchu,
  • rozdrażnienie, napięcie psychiczne, które może być rozładowanie wyłącznie ruchem,
  • lęk, trudny do zniesienia niepokój,
  • nietypowe odczucia sensoryczne w obrębie skóry.

Niepokój ruchowy utrzymuje się przez cały czas, nie wykazuje rytmiki dobowej, a czynniki przynoszące ulgę mają charakter niespecyficzny. Silna akatyzja zakłóca funkcjonowanie tak w ciągu dnia, jak i w nocy, ponieważ jest przyczyną bezsenności.

3. Przyczyny akatyzji

Występowanie objawów akatyzji jest wiązane z zaburzeniami w neuroprzekaźnictwie dopaminergicznym, noradrenergicznym i prawdopodobnie serotoninergicznym.

Do lat 50. XX wieku, to jest do pojawienia się leków neuroleptycznych, akatyzję wiązano głównie z chorobami neurologicznymi, schorzeniami układu pozapiramidowego ośrodkowego układu nerwowego (mózgu), zwłaszcza z chorobą Parkinsona.

Obecnie Międzynarodowa klasyfikacja chorób (ICD) zalicza ją do grupy zaburzeń ruchowych wywołanych lekami. Obok dystonii, parkinsonizmu i późnych dyskinez, akatyzja zaliczana jest do najczęstszych polekowych pozapiramidowych objawów niepożądanych wywołanych przez leki przeciwpsychotyczne stosowane w schizofrenii, chorobie afektywnej dwubiegunowej i w innych stanach psychotycznych, ale nie tylko.

Opisano ją również w przypadkach stosowania innych leków podczas terapii takich chorób jak nerwica, depresja, inne zaburzenia afektywne, a nawet nadciśnienie tętnicze.

Mogą ją wywołać takie substancje i preparaty jalk: selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (głównie fluoksetyna), metoklopramid, lewodopa, apomorfina, amfetamina, buspiron oraz etosuksymid, rezerpina, pemolina, werapamil, nifedypina, dilitiazem czy flunaryzyna. Ryzyko wystąpienia objawów akatyzji wzrasta wraz z szybkim tempem zwiększania dawki neuroleptyku.

4. Diagnostyka i leczenie

Do oceny nasilenia akatyzji stosuje się obecnie skalę akatyzji Barnesa (ang. Barnes Akathisia Rating Scale, BARS). Rozpoznanie akatyzji wymaga stwierdzenia przynajmniej jednego z objawów:

  • niespokojne lub wahadłowe ruchy nóg występujące w pozycji siedzącej,
  • przestępowanie z nogi na nogę w trakcie stania lub chodzenia w miejscu,
  • chodzenia bez przerwy dla rozładowania niepokoju i napięcia wewnętrznego,
  • niezdolność siedzenia lub stania w miejscu przez kilka minut.

W przypadku zdiagnozowania akatyzji leczenie polega na stopniowym zmniejszeniu dawki lub zmianie na lek o mniejszym potencjale jej wywoływania. Niewskazane jest odstawienie neuroleptyków, ponieważ objawy mogą się wówczas nasilić.

Wspomagająco wdraża się propranolol lub diazepam, małe dawki amitryptyliny lub klonidyny. Celem leczenia jest regulacja stężenia aktywnych neuroprzekaźników.

Akatyzja polekowa mija po odstawieniu, zmianie lub redukcji dawki danego leku, co niestety prowadzi do pogorszenie się stanu pacjenta. Ma to związek z nasileniem objawów psychiatrycznych wywołanych modyfikacją dotychczasowej terapii.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze