Alogia i objawy negatywne schizofrenii – co warto wiedzieć

Alogia, czyli ubóstwo mowy, jest jednym z objawów schizofrenii. To ciężka i destrukcyjna choroba psychiczna, która ma bardzo zmienny przebieg. Jej objawy są bardzo różne i mogą być dominujące w zależności od osoby. To zaburzenie psychiczne zaliczane jest do grupy psychoz. Stany te charakteryzują się zmienionym chorobowo, nieadekwatnym postrzeganiem, przeżywaniem, odbiorem i oceną rzeczywistości.

Zubożenie mowy odnosi się zarówno do zasobu słów, jak i przekazywanych treści. Zdarza się, że jest obydwa czynniki występują jednocześnie. Alogia w schizofrenii występuje najczęściej z innymi objawami negatywnymi, takimi jak upośledzenie myślenia abstrakcyjnego czy zaburzenia pamięci operacyjnej.

Jak się objawia alogia? Chory odpowiada na zadawane mu pytania, jednak choć odpowiedź jest najczęściej na temat, zawarte w niej treści są tak ubogie, że nie dostarczają żadnych istotnych informacji. Wypowiedzi tracą na płynności, stają się ubogie w formie i treści. Można powiedzieć, że nic z nich nie wynika.

Alogia, czyli ubóstwo mowy czy brak logiki wypowiedzi, to jeden z objawów negatywnych schizofrenii. Owe symptomy to funkcje i wrażenia deficytowe, które zubożają psychikę i zachowanie w związku z chorobą. Są przewlekłe i postępują powoli.

Objawy negatywne są związane z ograniczeniem różnych czynności psychicznych. Ich występowanie ma związek z aktywnością objawów osiowych schizofrenii. To nie tylko alogia, ale i:

• abulia, czyli zaburzenie psychiczne polegające na braku motywacji do działania,
• apatia, czyli stan psychiczny, który charakteryzuje się zmniejszeniem zdolności do odczuwania emocji i bodźców fizycznych,
• anhedonia, czyli brak zdolności odczuwania radości oraz przyjemności: zmysłowej, cielesnej, emocjonalnej, intelektualnej czy duchowej,
• awolicja, czyli brak aktywności i motywacji, niechęć do podejmowania jakichkolwiek działań,
• aspontaniczność, czyli utrata zdolności do zachowań spontanicznych
• ograniczenia intencjonalności,
• stronienie od kontaktów społecznych, wycofanie emocjonalne,
• tzw. blady afekt, czyli osłabione reagowanie emocjonalne, osłabione reakcje emocjonalne - nieadekwatne do bodźców,
• brak dbałości o wygląd i higienę,
• stępienie, sztywność emocji,
• zaburzenia pamięci operacyjnej, przez co osoby chore mają trudności, by z wyprzedzeniem coś zaplanować bądź przewidzieć,
• zaburzenia myślenia, zmiany w formułowaniu myśli. Skojarzenia i skróty myślowe czytelne są tylko dla chorego, a jego wypowiedzi stają się nieskładne i niezrozumiałe.

Pojawiające się w schizofrenii objawy negatywne skutkują utratą zdolności do przeżywania oraz wyrażania emocji. Dzieli się je na:

• pierwotne objawy negatywne, które mają stabilny i przewlekły przebieg kliniczny. Stanowią integralną część procesu schizofrenicznego o charakterze idiopatycznym. Mogą być oporne na leczenie,
• wtórne objawy negatywne, które są skutkiem czynników związanych z chorobą, takich jak lęk, depresja, nałogi czy objawy pozytywne (psychotyczne).

Warto wiedzieć, że w obrębie objawów schizofrenii wyróżnia się także symptomy pozytywne (wytwórcze). Nie mają one jednak, wbrew temu, co sugeruje nazwa, korzystnego wpływu na funkcjonowanie chorego. To zjawiska i wrażenia wytwórcze, czyli dodatkowo wytwarzane przez umysł osoby chore.

Zdarza się, że alogia jest traktowana jako synonim afazji. Należy jednak pamiętać, że osoba dotknięta ubóstwem mowy może się wypowiadać, ma jedynie poważne kłopoty z organizacją toku myślenia.

Alogię należy odróżniać nie tylko od afazji, ale także od rozkojarzenia czy inkoherencji. Podejrzewając ją powinno się wykluczyć zaburzenia świadomości, w tym przede wszystkim somnolencję, a i brać pod uwagę spowolnienie psychoruchowe lub mutyzm.

W celu poprawy sytuacji pacjentów z objawami negatywnymi w schizofrenii kluczowa jest terapia kompleksowa, polegająca na farmakoterapii (leczenie schizofrenii w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat opierało się na środkach przeciwpsychotycznych), objęciu chorego opieką środowiskową, włączeniu różnych form terapii psychospołecznej (terapia indywidualna, terapia rodzin), a co za tym idzie, pomoc w przywróceniu do życia w społeczeństwie.