Anemia a miesiączka
Anemia (niedokrwistość) jest stanem, w którym dochodzi do obniżenia poziomu hemoglobiny (nośnika tlenu w czerwonych krwinkach), co niekorzystnie wpływa na funkcjonowanie organizmu. Nawet niewielka anemia może powodować uciążliwe, choć nie do końca specyficzne, dolegliwości, takie jak zmęczenie, problemy ze skórą, włosami, a ciężka anemia może zagrażać życiu.
1. Przyczyny anemii
Przyczyn anemii jest wiele, choć na pierwszy plan wysuwa się niedokrwistość z niedoboru żelaza. Jednym z mechanizmów istnienia niedoboru żelaza w organizmie jest utrata tego cennego pierwiastka podczas krwawienia miesiączkowego u kobiet.
W warunkach fizjologicznych, w czasie miesiączki dochodzi do utraty średnio 30–60 ml krwi zawierającej 15–30 mg żelaza. Dzienne zapotrzebowanie dorosłej kobiety to około 2 mg żelaza dziennie (2,5–3 mg podczas ciąży i 3,5 mg w czasie karmienia piersią). Prawdziwy problem stanowią bardzo obfite lub przedłużające się krwawienia miesiączkowe.
2. Nieprawidłowo obfite miesiączki
Występują głównie u młodych dziewcząt i kobiet przechodzących menopauzę. W okresie dojrzewania pierwsze miesiączki są zazwyczaj nieregularne i obfite ze względu na niedojrzałość układu hormonalnego. Czasami może dochodzić nawet do krwotoków, które – co należy podkreślić – nie są zwykle związane z patologią i mają charakter przejściowy. Utrata krwi może być prawie 3–5 razy większa niż przy prawidłowych miesiączkach.
Kobiety są narażone na nadmierne krwawienia miesiączkowe także podczas menopauzy, kiedy dochodzi do wygasania funkcjonowania jajników i niedoborów hormonalnych. Obfite miesiączki częściej występują także u pań palących papierosy.
- Cykle miesiączkowe bez owulacji.
- Zaburzenia hormonalne.
- Mięśniaki macicy.
- Rak trzony macicy.
- Stosowanie wkładek wewnątrzmacicznych jako antykoncepcji.
- Stres.
- Nadmierne spożycie alkoholu.
- Drastyczne diety.
- Nadmierne ćwiczenia fizyczne.
- Nieprawidłowe przyjmowanie leków zawierających kwas acetylosalicylowy lub innych leków przeciwkrzepliwych (doustne antykoagulanty, heparyna).
- Infekcja.
- Endometrioza.
- Cukrzyca.
- Nadciśnienie tętnicze.
- Ciąża pozamaciczna.
- Poronienie.
- Schorzenia krwi.
3. Objawy nadmiernych krwawień miesięcznych
Za nieprawidłowe krwawienie miesiączkowe można uznać sytuację, kiedy miesiączka utrzymuje się przez okres dłuższy niż 5–7 dni lub konieczne jest zużycie do 6 podpasek dziennie. Dodatkowo mogą dołączać się rozmaite dolegliwości w postaci kurczowych bólów podbrzusza. Jeśli poza tym czujesz się osłabiona, ciągle zmęczona, przeszkadzają ci bladość skóry, problemy z paznokciami i włosami, koniecznie zasięgnij porady specjalisty.
4. Diagnostyka nadmiernych krwawień miesięcznych
Aby rozpoznać anemię, wystarczy zazwyczaj badanie krwi (morfologia). Przy niedoborze żelaza, oprócz obniżenia poziomu hemoglobiny, hematokrytu i czerwonych krwinek, zazwyczaj dochodzi do zmniejszenia objętości krwinki czerwonej (MCV). Lekarz może także zlecić dokładniejsze badania (zazwyczaj poziom żelaza, TIBC).
Należy także koniecznie wyjaśnić przyczynę nadmiernych krwawień miesiączkowych.
Diagnostyka może obejmować:
- Badanie ginekologiczne (zwykle plus USG dopochwowe i badanie cytologiczne).
- Badanie ogólne moczu.
- Określenie poziomu hormonów płciowych we krwi (estrogeny, progesteron, FSH, LH).
- Czasami histeroskopia (wziernikowanie jamy macicy).
- Czasami laparoskopia zwiadowcza (mało inwazyjna operacja polegająca na ocenie narządów jamy brzusznej za pomocą kamery wprowadzonej przez powłoki brzuszne).
5. Leczenie nadmiernych krwawień miesięcznych
Przede wszystkim jest skierowane na usunięcie przyczyny lub wyrównanie zaburzeń prowadzących do nadmiernych krwawień miesiączkowych. Równolegle należy uzupełniać niedobory żelaza w organizmie.
W przypadku zaburzeń hormonalnych lekarz może zalecić przyjmowanie doustnych leków antykoncepcyjnych. U kobiet z nadmiernymi krwawieniami z powodu zaburzeń związanych z menopauzą ginekolog może włączyć hormonalną terapię zastępczą, upewniając się przedtem, że u podłoża nadmiernych krwawień nie leży proces nowotworowy.
Jeżeli przyczynąobfitych miesiączek są mięśniaki macicy, prowadzi się leczenie hormonalne lub zaleca zabieg chirurgiczny, szczególnie u kobiet po okresie rozrodczym.
W przypadku niedokrwistości, która nie jest bardzo nasilona, lekarz zaleca zazwyczaj przyjmowanie preparatów zawierających żelazo doustnie (najczęściej w dawce 120 mg na dzień). Należy zaznaczyć, że preparaty te powinny być przyjmowane najlepiej 30–60 minut przed posiłkiem, ponieważ pokarm powoduje zmniejszenie wchłaniania żelaza z przewodu pokarmowego. Tabletki najlepiej popijać niegazowaną wodą mineralną.
Jeżeli niedokrwistość jest bardziej nasilona, czasami konieczne staje się podanie żelaza dożylnie przez pewien okres, a następnie kontynuacja leczenia w sposób doustny. Podanie żelaza dożylnie pozwala na szybsze uzupełnienie jego niedoboru, a także jest zalecane u osób, które nie tolerują żelaza w formie doustnej ze względu na schorzenia przewodu pokarmowego.
6. Dieta w anemii
Z domowych sposobów, które można wykorzystać w przypadku problemów z nadmiernymi miesiączkami – oczywiście poza leczeniem zaleconym przez lekarzy – jest zalecane stosowanie chłodnych okładów na okolicę podbrzusza podczas miesiączki. W aptece dostępne są zioła, które mogą wspomagać leczenie obfitych miesiączek: mącznica lekarska (nalewka, kapsułki), tasznik pospolity (picie naparu), kwiat pokrzywy, przywrotnika (picie naparu), a także olej z wiesiołka (kapsułki), nagietka. Dodatkowo zaleca się dietę bogatą w żelazo (mięso, warzywa – szczególnie zielone, owoce morza, ryby, pieczywo pełnoziarniste, produkty z pełnego przemiału, suszone morele), a także w witaminę C, która ułatwia przyswajanie żelaza i wzmacnia naczynia krwionośne (owoce, orzechy). Zaleca się również ograniczenie picia płynów na 2–5 dni przed wystąpieniem miesiączki.
Należy unikać produktów zawierających kofeinę (kawa, napoje energetyzujące, cola) oraz teinę (mocna herbata), a także ograniczyć palenie tytoniu lub zaprzestać go. W trakcie miesiączki zaleca się unikanie czynności związanych z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, szczególnie gimnastyki, aerobiku i ćwiczeń na siłowni.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.