Angiotensyna I i II
Angiotensyna jest hormonem, który poprzez kilka mechanizmów odpowiada za podwyższanie ciśnienia tętniczego krwi. Wchodzi w skład tzw. układu RAA (renina- angiotensyna- aldosteron). U osób z nadciśnieniem tętniczym można oznaczać tzw. aktywność reninową osocza, której miarą jest stężenie powstającej angiotensyny I.
1. Układ RAA, rola angiotensyny w organizmie
Nazwa układ RAA pochodzi od pierwszych liter tworzących go związków: reniny, angiotensyny i aldosteronu. Związki te są nierozłącznie ze sobą związane i wzajemnie wpływają na swoje stężenie -renina pobudza produkcję angiotensyny, angiotensyna zwiększa wytwarzanie aldosteronu, aldosteron i angiotensynazaś hamują uwalnianie reniny. Renina jest enzymem produkowanym w nerkach w obrębie tzw. aparatu przykłębuszkowego.
Produkcję reniny pobudzają np. hipowolemia (czyli spadek objętości krwi krążącej) czy spadek stężenia jonów sodowych w osoczu. Uwolniona do krwi renina działa na angiotensynogen, czyli jedno z białek osocza, wytwarzane głównie w wątrobie. Renina odczepia od angiotensynogenu peptyd o nazwie angiotensyna I, która stanowi prekursor dla angiotensyny II. W krążeniu płucnym, pod wpływem enzymu o nazwie konwertaza angiotensyny, angiotensyna I przekształcana jest do czynnej biologicznie formy, czyli angiotensyny II. Angiotensyna II pełni w organizmie wiele ról, m.in.:
- pobudza uwalnianie aldosteronu z kory nadnerczy (hormon ten z kolei wpływa na gospodarkę wodo - elektrolitową, powodując zatrzymywanie w organizmie jonów sodu i wody a zwiększając wydalanie przez nerki jonów potasu- prowadzi to do wzrostu objętości krwi krążącej - czyli do wzrostu wolemi, a co za tym idzie wzrostu ciśnienia tętniczego).
- działając na receptory znajdujące się w ścianie naczyń, prowadzi do skurczu naczynia, co skutkuje wzrostem ciśnienia tętniczego.
- wpływa również na ośrodkowy układ nerwowy, zwiększając wytwarzanie wazopresyny , czyli hormonu antydiuretycznego ADH (wazopresyna zwiększa nerkową resorpcję zwrotną wody, czyli zwiększa ilość zatrzymywanej w organizmie wody, a więc i ilość krwi krążącej, wpływa ponadto na naczynia krwionośne powodując ich skurcz oraz pobudza ośrodek pragnienia - wszystkie te mechanizmy prowadzą do wzrostu ciśnienia).
2. Oznaczanie aktywności reninowej osocza (ARO), normy zawartości we krwi angiotensyny I i angiotensyny II
Oznaczanie aktywności reninowej osocza (ARO) jest badaniem, które wykonuje się u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym. Jak już wspomniano miarą aktytywności reninowej osocza jest ilość angiotensyny II. Badanie polega na pobraniu od pacjenta krwi żylnej po 6-8 godzinach snu nocnego przy diecie zawierającej 100-120 mmol soli na dobę (jest to tzw. badanie bez aktywacji wydzielania reniny). Badanie z aktywacją wydzielania reniny polega na badaniu krwi pacjentów po trzydniowym stosowaniu diety z ograniczeniem spożycia solido 20 mmol na dobę oraz po 3-4 godzinnej pionizacji. Oznaczenie poziomu angiotensyny II w próbkach krwi dokonuje się przy użyciu metod radioimmunologicznych. Norma ARO w badaniu bez aktywacji wydzielania reniny wynosi u osób zdrowych ok. 1,5 ng/ml/godz. , w badaniu po aktywacji wrasta 3-7 razy. Wzrost ARO obserwuje się:
- u osób z nadciśnieniem tętniczym pierwotnym (czyli nadciśnieniem, które rozwija się samoistnie i nie można ustalić jego przyczyny) u tych pacjentów pomiar ARO może pomóc w doborze odpowiednich leków przeciwnadciśnieniowych,
- w nadciśnieniu złośliwym,
- niedokrwieniu nerek, np. w przebiegu zwężenia tętnicy nerkowej,
- u kobiet stosujących doustne środki antykoncepcyjne,
- w przebiegu nowotworów produkujących reninę.
Jeżeli chodzi o normy zawartości angiotensyny I i angiotensyny II oznaczanych we krwi, wynoszą one odpowiednio 11 – 88 pg/ml i 12 – 36 pg/ml.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.