Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (861 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (402 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Badanie DNA

Badanie DNA
Badanie DNA

DNA, czyli kwas deoksyrybonukleinowy, jest miejscem zapisu genów. To właśnie ciąg zasad w niciach DNA zawiera pełen projekt żywego organizmu, czyli materiał genetyczny. To w DNA zapisane są informacje o tym jaki mamy kolor oczu i włosów, ale także kształt podbródka czy skłonność do rozwijania nowotworów. Materiał genetyczny posiadamy nie tylko my ludzie. Ma je każda istota żywa od bakterii po rośliny i słonie. Badanie DNA pozwala wykrywać choroby oraz identyfikować ludzi - dzięki nim możliwe jest ustalenie ojcostwa.

spis treści

1. PCR łańcuchową reakcją polimerazy

PCR (polymerase chain reaction), czyli łańcuchowa reakcja polimerazy dokonała przełomu w badaniach DNA. Technika ta stała się podstawą wszystkich współczesnych badań DNA. Jest to bardzo prosta reakcja wykorzystująca dwa zjawiska przyrodnicze. Po pierwsze w wysokiej temperaturze podwójna helisa DNA rozplata się tworząc dwie oddzielne nici. Drugim aspektem jest fakt, że istnieją enzymy bakteryjne (polimerazy) zdolne powielać DNA i mogące przetrwać w tak wysokiej temperaturze. Tak więc PCR pozwala na dowolnie długie powielanie nici DNA.

W pierwszym etapie polimeraza, oryginalne DNA oraz koktajli nukleotydów (zestaw 4 rodzajów cegiełek z których zbudowane jest każde DNA) są ze sobą mieszane. Drugi etap polega na podgrzaniu całości tak, aby podwójna helisa DNA rozplotła się na 2 oddzielne nici.

Zobacz film: "Badania w RZS"

W trzecim etapie następuje schłodzenie do temperatury, w której może pracować polimeraza. Enzym ten dobudowuje do każdej z powstałych nici komplementarną nić DNA. Tym sposobem powstają 2. kopie oryginalnego DNA. W kolejnym etapie powtarzane są kroki od 1. do 4. i tworzą się 4 kopie, później 8, 16, 32, 64 i tak dalej, aż do uzyskania oczekiwanej liczby kopii. Oczywiście nie trzeba powielać całej nici. Modyfikując nieznacznie tą technikę można powielić wybrany fragment DNA: jeden lub kilka genów albo fragment niekodujący. Następnie za pomocą chromatografii można się dowiedzieć, czy dany fragment rzeczywiście występuje w danej nici.

2. Badanie kariotypu

Badanie kariotypu nie jest już tak szczegółowe. Jednak to właśnie dzięki temu badaniu można wykluczyć najpoważniejsze zmiany genetyczne - tak zwane aberracje chromosomalne. Chromosomy to specjalna, ściśle uporządkowana i upakowana struktura nici DNA.

Takie skompresowanie materiału genetycznego jest konieczne w czasie podziału komórki. Pozwala podzielić DNA dokładnie na pół i przekazać każdą połowę nowej komórce. Aberracje chromosomalne polegają na przeniesieniu, uszkodzeniu, powieleniu lub odwróceniu większych fragmentów DNA, widoczne w strukturze chromosomu. W takiej sytuacji nie ulegają zmianie pojedyncze geny, ale ich całe zestawy często kodujące tysiące białek. W wyniku aberracji chromosomalnych powstają choroby, takie jak zespół Downa czy białaczka.

Kariotyp polega ocenie struktury wszystkich chromosomów. Aby je zbadać najpierw zatrzymuje się pobrane komórki w fazie podziału, kiedy chromosomy są przygotowane do rozejścia się do dwóch potomnych komórek (są wtedy najlepiej widoczne). Następnie wybarwia się je i fotografuje. Ostatecznie przedstawia się na jednej kliszy wszystkie 23 pary. Dzięki temu wprawne oko specjalisty jest w stanie wyłapać przesunięcia, braki bądź powielenia fragmentów chromosomów.

Badanie kariotypu jest nieodłącznym elementem np. amniopunkcji.

3. Fish (fluorescencyjna hybrydyzacja in situ)

Fish (fluorescent in situ hybridization), czyli fluorescencyjna hybrydyzacja in situ to metoda pozwalająca wybarwić dany fragment DNA. Odbywa się to w prosty sposób. Najpierw syntezowane są krótkie nici DNA komplementarne do szukanego genu lub zestawu genów. Za komplementarne uznaje się fragmenty stanowiące „lustrzane odbicie” badanego genu. Mogą się połączyć tylko z nim, a nie będą pasować w żadnym innym miejscu. Następnie fragmenty te są spajane chemicznie z barwnikiem fluorescencyjnym.

Można na raz przygotować wiele fragmentów komplementarnych do różnych genów i każdy oznaczyć innym kolorem. Następnie w zawiesinie wybarwionych fragmentów zatapia się chromosomy. Fragmenty łączą się specyficznie z odpowiednimi miejscami w badanym DNA. Następnie po skierowaniu na próbkę promienia lasera zaczynają świecić. Wybarwione na kolorowo fragmenty można podobnie jak w kariotypie sfotografować i rozłożyć na jednej kliszy. Dzięki temu odrazu widać, czy jakiś gen został przeniesiony w inne miejsce chromosomu, lub nie jest powielony albo zupełnie go brak.

Jest to metoda znacznie dokładniejsza od klasycznego badania kariotypu.

4. Diagnostyka wirusologiczna

Niektóre wirusy tak dalece przystosowały się do życia w naszym organizmie, że integrują się z DNA zainfekowanej osoby. Właściwości takie ma np. wirus HIV, wirus żółtaczki zakaźnej typu B czy wirus HPV wywołujący raka szyjki macicy.

Aby odnaleźć wirusowe DNA, powiela się za pomocą PCR jedynie wbudowany fragment wirusowego genomu. Żeby to osiągnąć przygotowuje się wcześniej krótkie sekwencje komplementarne do wirusowego DNA. Łączą się one z wbudowanym materiałem genetycznym i zostają powielone techniką PCR. Dzięki chromatografii można określić czy, poszukiwany fragment został powielony. Jeśli tak, stanowi to dowód na obecność wirusowego DNA w komórce człowieka.

Istnieje też możliwość oznaczania wirusowego RNA i DNA znajdujące się poza komórkami. W tym celu również wykorzystuje się techniki PCR.

5. Badania identyfikacyjne

Niektóre ludzkie geny są polimorficzne. Oznacza to, że istnieją więcej niż dwa warianty danego genu. Sekwencje STR (short terminal repeats) posiadają setki a nawet tysiące różnych wersji, dlatego prawdopodobieństwo, że dwoje ludzi ma ten sam zestaw STR jest bliskie zeru. Właśnie dlatego stanowią one podstawę identyfikacyjnych metod badania DNA.

Dzięki porównaniu sekwencji STR można nie tylko udowodnić winę mordercy, identyfikując jego DNA z miejsca zbrodni, ale również wykluczyć lub potwierdzić ojcostwo.

6. Biochipy

Badanie pojedynczych genów i sekwencjonowanie DNA wciąż jest bardzo drogie. Aby zmniejszyć koszty, naukowcy wymyślili biochipy. Metoda ta polega na połączeniu na jednej płytce bardzo wielu komplementarnych fragmentów DNA, które badałyby obecność setek a nawet tysięcy chorób genetycznych na raz.

Jeśli na takiej płytce DNA pacjenta połączy się z fragmentem komplementarnym odpowiadającym danej chorobie, zostanie to odebrane w postaci sygnału elektrycznego. Cały biochip podpina się do komputera, który na podstawie analizy wielu fragmentów DNA na raz jest w stanie wyliczyć prawdopodobieństwo wystąpienia chorób genetycznych u pacjenta oraz jego dzieci.

Biochipy można również zastosować w onkologii, w celu określenia wrażliwości nowotworu na daną grupę leków. Badania DNA są obecnie wykorzystywane w wielu gałęziach medycyny. Wykorzystuje je się m.in. w testach na ojcostwo, gdzie pozwalają niemal ze 100-procentową pewnością ustalić ojcostwo. Wykorzystuje się je także wykonując testy genetyczne w onkologii.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze