Badanie pola widzenia (perymetria) - wskazania i przebieg badania

Badanie pola widzenia, czyli inaczej perymetria, to badanie okulistyczne sprawdzające zasięg pola widzenia, czyli obszaru, który jesteśmy w stanie zobaczyć nieruchomym okiem. Istnieją dwie uzupełniające się metody przeprowadzania badania pola widzenia - rzutowanie siatkówki na powierzchnię kulistą (perymetria) i płaską (kampimetria). Badanie pola widzenia przeprowadza się za pomocą perymetrów. Stosowane są one w ciemnościach lub w jasnym pomieszczeniu. Coraz częściej wykonuje się perymetrię automatyczną, która pozwala na precyzyjne określenie czułości siatkówki w jednym punkcie.

1. Wskazania do badania pola widzenia

Prawidłowe pole widzenia świadczy o zachowaniu czynności siatkówki, która odbiera wrażenia wzrokowe na całym swoim obszarze, o prawidłowym przewodzeniu wrażeń wzrokowych przez włókna nerwowe, a także o prawidłowej funkcji płatów potylicznych kory mózgowej.

Istniejące ubytki w polu widzenia jednego i drugiego oka pacjenta są rejestrowane podczas perymetrii. Na schemacie można zobaczyć, jaka jest ich wielkość oraz umiejscowienie. Ubytki w polu widzenia mogą się pojawić z różnych przyczyn, na przykład:

Zobacz film: "Rak prostaty. Historia Stanisława"

• zmian chorobowych nerwu wzrokowego;
• schorzeń nerwu wzrokowego;
• chorób siatkówki i naczyniówki, np. odwarstwienie siatkówki;
• chorób układu nerwowego;
• jaskry.

Zauważane miejsca chorobowe najczęściej występują na siatkówce, gdzie bodźce świetlne nie są odbierane w wyniku pojawienia się zmian chorobowych w samej siatkówce bądź też na skutek uszkodzenia neuronów odprowadzających bodźce do ośrodków wzrokowych w mózgowiu.

Badanie pola widzenia wykonuje się na zlecenie lekarza. Poprzedza je badanie ostrości widzenia - jest ono konieczne, by ustalić pole widzenia. Perymetria to badanie całkowicie bezpieczne, ale nie wykonuje się go u małych dzieci, osób z ociężałością umysłową i osób starszych ze złą orientacją.

Z badaniem pola widzenia nie wiążą się żadne powikłania i może być ono wykonywane wielokrotnie. Zaleca się, by raz na jakiś czas, profilaktycznie, wykonać je w celu zdiagnozowania ewentualnych zmian w oku, skorygowaniu istniejącej wady, co w konsekwencji prowadzi do poprawy jakości życia.

2. Przebieg badania pola widzenia oka

Badanie perymetryczne polega na ocenie zdolności siatkówki do odróżniania jasności testowego znaczka od luminancji tła. Wykorzystuje się czułość siatkówki na światło, która jest najwyższa w centrum pola widzenia, zmniejszając się ku obwodowi. Badanie wymaga od pacjenta skupienia i dużej uwagi, gdyż na podstawie jego wypowiedzi określa się pole widzenia.

Badany siedzi przed czaszą perymetru, mając unieruchomioną głowę poprzez oparcie podbródka. Zasłonięte jest jedno oko, pacjent musi wpatrywać się w jeden punkt ustawiony na wprost. W innym miejscu pojawia się punkt, który się porusza. Zadaniem osoby badanej jest poinformowanie lekarza, kiedy widzi cały punkt, a kiedy przygasa i znika całkowicie z pola widzenia. Zakres pola widzenia zaznaczany jest przez lekarza na specjalnym schemacie. Na nim będzie także widoczna ślepa plama Mariotte'a jako miejsce, w którym pacjent nie może zobaczyć punktu.

Badanie można powtórzyć zmieniając średnicę, natężenie światła i/lub kolor poruszającego się znaczka. W czasie perymetrii nie wolno się poruszać, gdyż wynik może wyjść nieprawidłowy. Badanie trwa kilkadziesiąt minut.

To badanie okulistyczne możemy podzielić na kilka metod:

• perymetria statyczna - polega na prezentacji nieruchomych bodźców o stałej wielkości i zmieniającej się luminancji, w ściśle określonych punktach pola widzenia;
• perymetria kinetyczna - badanie przy użyciu znaczków testowych przesuwanych po powierzchni tła;
• perymetria automatyczna (komputerowa) - analiza progu siatkówki w różnych jej punktach w stosunku do poziomu prawidłowego, skorygowanego dla wieku.

Kampimetria jest metodą uzupełniającą badanie perymetryczne, gdy podejrzewa się możliwość istnienia małych mroczków (ubytków w polu widzenia) w środkowym polu widzenia 30°. W badaniu używa się kampimetr Bjerrume'a. Pacjent siedzi w odległości 2 m od ekranu i obserwuje przesuwający się biały punkt, podając dane, jak w perymetrii. Wymiary kątowe ewentualnie istniejącego mroczka wzrastają czterokrotnie w stosunku do perymetrii i stają się łatwiej wykrywalne.

Test Amslera to badanie jakościowych czynności plamki i jej najbliższej okolicy. Istnieje wiele jego rodzajów, podstawowym jest siatka o boku 10 cm z zaznaczonym punktem centralnym. W przypadku zmian chorobowych, pacjent, patrząc z odległości 30 cm na punkt centralny, zauważa zniekształcone linie.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.