Badanie położnicze

Badanie powinno być wykonywane raz na miesiąc, podczas wizyt kontrolnych u ginekologa. Wskazaniem do częstszych badań w ciąży są wszystkie stany budzące niepokój kobiety ciężarnej (np. słabsze odczuwanie ruchów płodu, plamienie z dróg rodnych).

Badanie położnicze wykonywane jest również kilkakrotnie podczas porodu w różnych odstępach czasu. Nie wymaga specjalnych przygotowań oraz nie niesie za sobą żadnych powikłań. Podczas wykonywania badania należy informować badającego o nagle występujących dolegliwościach.
W skład badania położniczego wchodzi badanie lekarskie podmiotowe, tj. wywiad lekarski, m.in. o przebytych ciążach i o aktualnej oraz badanie lekarskie przedmiotowe, tj. osłuchiwanie, oglądanie, obmacywanie, opukiwanie.

Celem badania jest ocena długości, konsystencji, kierunku przebiegu osi, a także ewentualnego rozwarcia ujścia zewnętrznego i wewnętrznego szyjki macicy. W skład całościowego badania położniczego wchodzi również wysłuchanie akcji serca płodu, np. za pomocą słuchawki położniczej lub ultradźwiękowego detektora tętna. Jest to badanie ginekologiczne z uwzględnieniem elementów położniczych ważnych do oceny na wybranym etapie rozwoju płodu. Dzięki tak zebranym informacjom o pacjentce, lekarz ginekolog może rozpoznać wiele patologii związanych z ciążą, a podczas porodu badanie to umożliwia rzeczywiste rozpoznanie jego rozpoczęcia i pozwala prognozować jego dalszy przebieg.

Badanie przedmiotowe to jednoczesne:

1. Badanie zewnętrzne (ręce na brzuchu ułożone według chwytów Leopolda);

Chwyty Leopolda:

• I chwyt określa wysokość dna macicy oraz która część płodu znajduje się na jej dnie;
• II chwyt ocenia ustawienie płodu, tj. dookreśla, po której stronie znajduje się jego grzbiet, drobne cząstki (rączki, nóżki);
• III i IV chwyt umożliwiają określenie tego, co jest jego częścią przodującą i doprecyzowanie, jak głęboko w miednicy znajduje się główka płodu;
• V chwyt (tzw. dodatkowy lub Zangemeistera) dookreśla, czy istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia niewspółmierności porodowej, czyli czy wielkość główki pozostaje w dysproporcji do wielkości tkanek kostnych kanału rodnego;
• VI chwyt (dodatkowy) służy ocenie stopnia przygięcia główki przez ustalenie przebiegu bruzdy szyjnej w stosunku do płaszczyzny wchodu.

1. Badanie wewnętrzne (przez pochwę), które podczas badania na łóżku porodowym wymaga obmycia sromu i okolicy krocza.

Ważne jest, aby kobieta w trakcie ciąży zgłaszała się na kontrolne badania położnicze do ginekologa. Pozwoli to na wczesne wykrycie ewentualnych nieprawidłowości w przebiegu ciąży, co może zaważyć o życiu nienarodzonego jeszcze dziecka.

Źródła

1. Zasady postępowania w przypadku podejrzenia wady płodu lub rozpoznania wady u noworodka
2. Badanie położnicze, Encyklopedia Badań Medycznych, Wydawnictwo Medyczne MAKmed, Gdańsk 1996
3. Hanretty K. P. Położnictwo, Urban & Partner, Wrocław 2006, ISBN 83-89581-34-5
4. Bręborowicz G. Ginekologia i położnictwo, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005, ISBN 83-200-3082-X