Trwa ładowanie...

Badanie radiologiczne górnego odcinka przewodu pokarmowego

Avatar placeholder
05.09.2013 14:43
Badanie radiologiczne górnego odcinka przewodu pokarmowego
Badanie radiologiczne górnego odcinka przewodu pokarmowego

Badanie radiologiczne górnego odcinka przewodu pokarmowego nazywane jest inaczej badaniem kontrastowym przełyku, żołądka i dwunastnicy. Wykonuje się je w celu uwidocznienia górnego odcinka przewodu pokarmowego. Pacjentowi podaje się doustnie środek cieniujący, zwany barytem (siarczan baru), który pochłania promieniowanie rentgenowskie. Wnika on między fałdy śluzówki przewodu pokarmowego. Przy obracaniu chorego w pozycji stojącej lub leżącej (zależnie od fazy badania radiologicznego) preparat dobrze pokrywa całą błonę śluzową żołądka i umożliwia dobór najlepszych projekcji.

spis treści

1. Cel badania radiologicznego górnego odcinka przewodu pokarmowego

Badanie radiologiczne górnego odcinka przewodu pokarmowego wykonuje się w celu uwidocznienia zmian (ubytków lub naddatków cieniowych) zaistniałych w obrębie przełyku, krtani, gardła i dwunastnicy. Badanie to może być wspomagane badaniem radioskopowym – w celu doboru optymalnej projekcji i diagnostyki zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego.
W badaniu żołądka wyróżnia się metodę jednokontrastową, polegającą na podaniu małej ilości środka cieniującego w celu uwidocznienia fałdów błony śluzowej oraz metodę dwukontrastową – oprócz kontrastu, pacjentowi podaje się do żołądka powietrze w celu uwidocznienia szczegółów powierzchni błony śluzowej i najmniejszych jej elementów – pól żołądkowych. Dopiero na drugim miejscu bierze się pod uwagę światło i zarysy ścian żołądka.

Wymienionych metod nie należy stosować jednocześnie, ponieważ każda z nich wymaga innej gęstości barytu. Badanie dwukontrastowe żołądka wykazuje największą wykrywalność owrzodzeń, zbliżoną do skuteczności metod endoskopowych (wziernikowanie). Pamiętać jednak należy, że w przypadku badań radiologicznych nie ma możliwości rozpoznania płaskich zmian śluzówki żołądka. Trudno też często jednoznacznie określić obraz radiologiczny i ustalić rozpoznanie histopatologiczne.
Badanie radioskopowe przewyższa jednak endoskopię przy ocenie czynności przełyku i dalszego odcinka przewodu pokarmowego - przepuklinę roztworu przełykowego łatwiej zdiagnozować dzięki badaniu radiologicznemu niż endoskopowemu. Badanie kontrastowe górnego odcinka przewodu pokarmowego można prowadzić dalej, obserwując stopniowe wypełnianie się środkiem cieniującym jelita cienkiego, a potem jelita grubego. Nazywa się je pasażem.

2. Wskazania i przebieg badania radiologicznego górnego odcinka przewodu pokarmowego

Zobacz film: "Badania krwi - limfocyty"

Badanie jest wykonywane na zlecenie lekarza. Chory kierowany jest w następujących sytuacjach:

  • objawy kliniczne patologii górnego odcinka przewodu pokarmowego, gdy nie ma możliwości wykonania badania endoskopowego lub są do niego przeciwwskazania;
  • wątpliwości diagnostyczne w badaniu endoskopowym górnego odcinka przewodu pokarmowego lub gdy badanie radiologiczne ma być uzupełnieniem badania endoskopowego, np. przy podejrzeniu przepukliny roztworu przełykowego lub ocenie fali perystaltycznej;
  • podejrzenie chorób jelita cienkiego.

Dzień przed badaniem pacjent nie może jeść kolacji. Na badanie zgłasza się na czczo. Gdy wykonywane jest po południu, chory może zjeść lekką kolację, ale od rana pozostaje na czczo, aż do badania. W dniu badania pacjentowi nie wolno też palić papierosów.

Badanie radiologiczne przewodu pokarmowego rozpoczyna się od podania pacjentowi około 50 ml zawiesiny barytu. Obracając pacjenta wokół własnej osi, badający wykonuje dokumentację zdjęciową, pomagając sobie radioskopią przy obserwacji niektórych faz badania. Pacjent badany jest zarówno w pozycji stojącej, jak i leżącej. W niektórych momentach lekarz może zastosować ucisk miejsc powłok brzusznych, aby uzyskać niezbędną ilość środka cieniującego na powierzchni śluzówki i by móc uwidocznić niektóre fragmenty przewodu pokarmowego. Badanie trwa kilkanaście minut, a jego wyniki przekazuje się w formie opisu. Niekiedy dołącza się zdjęcia radiologiczne.

Po przepuszczeniu przez ciało badanego wiązki promieniowania rentgenowskiego wykonuje się dokumentację zdjęciową. Uzyskany obraz odzwierciedla kształt zakontrastowanego przewodu pokarmowego. Badanie kontrastowe przełyku, żołądka i dwunastnicy przeprowadzane jest jednocześnie. Często, oprócz wykonywania dokumentacji badania w postaci zdjęć rentgenowskich, przeprowadza się również radioskopię. Dzięki zastosowaniu specjalnej aparatury obraz radiologiczny można zamienić na sygnał wizyjny, który jest rejestrowany na ekranie monitora. Daje to możliwość oceny zmian obrazu radiologicznego badanych struktur przewodu pokarmowego następujących w czasie.

Przed badaniem pacjent powinien poinformować lekarza o przyjęciu jakichkolwiek leków w tym dniu i o wszelkich nagłych dolegliwościach. Jeśli kobieta, u której przeprowadza się badanie jest w ciąży, również powinna powiadomić o tym lekarza.

Badanie radiologiczne przewodu pokarmowego nie jest obciążone ryzykiem powikłań. Można je okresowo powtarzać. Nie może być jednak wykonywane u kobiet ciężarnych. Należy też unikać wykonywania tego badania u kobiet w drugiej połowie cyklu miesiączkowego, u których istnieje podejrzenie co do możliwości zapłodnienia.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze