Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Magdalena Pikul

Białko Bence'a-Jonesa w moczu

Avatar placeholder
11.04.2019 09:47
Białko Bence'a-Jonesa w moczu
Białko Bence'a-Jonesa w moczu (iStock)

Białko Bence-Jonesa to występujące w moczu łańcuchy lekkie immunoglobulin. Białko to pojawia się w moczu w przebiegu grupy chorób określanych jako gammapatie monoklonalne, w tym przede wszystkim w przebiegu szpiczaka mnogiego (szpiczaka plazmocytowego). Schorzenia te powstają w wyniku nowotworowego rozrostu pojedynczego klonu komórek nazywanych plazmocytami. Komórki te produkują w nadmiarze jeden rodzaj immunoglobulin, czyli tak zwane białko M, których lekkie łańcuchy są z łatwością przefiltrowywane przez nerki do moczu i wykrywane w badaniach jako białko Bence–Jonesa. Jego oznaczenie jest bardzo pomocne w diagnostyce szpiczaka mnogiego i innych gammapatii monoklonalnych.

spis treści

1. Sposób oznaczania białka Bence-Jonesa

Oznaczenia tego białka dokonuje się w próbce moczu. Podczas jej pobierania obowiązuje takie samo postępowanie jak przy pobieraniu moczu do badania ogólnego. Przed pobraniem próbki moczu należy umyć okolice intymne wodą z mydłem i dokładnie je spłukać. Pierwszych kilkanaście kropli powinno się oddać do toalety, a następnie zapełnić część sterylnego pojemnika i jak najszybciej dostarczyć go do laboratorium. Niekiedy oznaczenia dokonuje się w dobowej zbiórce moczu. Wówczas do specjalnego pojemnika oddaje się mocz od drugiej porcji pierwszego dnia, do pierwszej porcji dnia następnego i podobnie - dostarcza się do laboratorium.

W zdrowych nerkach białka osocza przedostają się do moczu w bardzo małych ilościach ze względu na zbyt duży rozmiar i ujemny ładunek. Białko Bence'a-Jonesa jednak jest na tyle małe, że z łatwością przedostaje się przez błonę filtracyjną do moczu. Ten rodzaj białkomoczu określa się jako białkomocz z przeładowania, inaczej białkomocz nadmiarowy. Badaniem ogólnym moczu możemy wykryć występowanie białkomoczu, jednak, aby dokładnie określić rodzaj wydalanego białka konieczne są bardziej szczegółowe badania. Dawniej w celu wykrycia białkomoczu Bence-Jonesa wykorzystywano zjawisko precypitacji termicznej. W tym badaniu podgrzanie moczu do 60°C powodowało, że w przypadku gammapatii monoklonalnych łańcuchy lekkie immunoglobulin zaczynały zbijać się w grudki.

Zobacz film: "Badania krwi - limfocyty"

Obecnie stosowana jest metoda elektroforezy białek moczu na żelu agarozowym, która pozwala na dokładne określenie rodzaju białkomoczu, w tym wykrycie białka Bence-Jonesa. Jeśli natomiast chcemy określić ilościowo zawartość tego białka, oznaczenia dokonuje się w dobowej zbiórce moczu

2. Interpretacja wyniku oznaczenia białka Bence-Jonesa

U zdrowego człowieka nie wykrywa się w moczu białka Bence-Jonesa. Badanie to jest wykonywane przy podejrzeniu gammapatii monoklonalnych, takich jak szpiczak mnogi czy makroglobulinemia Waldenstroma. Stanowi ono jedno z ważnych kryteriów diagnostycznych w tych chorobach. Białko to może też być wykryte zupełnie przypadkowo, kiedy to w badaniu ogólnym moczu stwierdzi się białkomocz, a w bardziej szczegółowych badaniach okazuje się, że jest to białkomocz Bence-Jonesa. Należy wówczas natychmiast rozpocząć dalszą diagnostykę w kierunku gammapatii monoklonalnych. Sama obecność tego białka w moczu często staje się przyczyną niewydolności nerek w przebiegu szpiczaka mnogiego, ponieważ gromadzące się w nich złogi łańcuchów lekkich działają na nerki uszkadzająco.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze