Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Magdalena Pikul

AFP - normy, interpretacja wyników

Avatar placeholder
Lek. Magdalena Pikul 07.10.2021 16:16
Oznaczanie AFP u kobiet ciężarnych jest wykorzystywane w diagnostyce wad cewy nerwowej u płodu lub wystąpienia zespołu Downa.
Oznaczanie AFP u kobiet ciężarnych jest wykorzystywane w diagnostyce wad cewy nerwowej u płodu lub wystąpienia zespołu Downa. (AdobeStock)

Białko płodowe alfa (AFP), inaczej alfa-fetoproteina, to glikoproteina o masie molowej 69 000. Wytwarzana jest ona w dużych ilościach przez pęcherzyk żółtkowy, a po jego zaniku przez przewód pokarmowy i wątrobę płodu.

spis treści

1. Jakie są normy AFP

Materiałem biologicznym do oznaczania AFP jest surowica krwi żylnej, pobranej do probówki "na skrzep", a następnie umieszczonej w wodzie z lodem.

Normy stężenia AFP są następujące:

Zobacz film: "Szczepienie przeciwko HPV"
  • osoby dorosłe: < 6-7 kU/l
  • kobiety w ciąży (16. - 18. tydzień): 23-100 kU/L (28-120 ng/ml).

U noworodków stężenie białka płodowego alfa (AFP) jest wyższe w pierwszej dobie życia. Wartość taką, jak u osoby dorosłej osiąga w ciągu sześciu miesięcy życia.

Najwyższe stężenie AFP we krwi płodu wynosi około 33% całkowitej ilości białek osocza i stwierdza się je w 13. tygodniu życia płodowego. Po urodzeniu, jego stężenie we krwi noworodka spada i do końca pierwszego roku życia osiąga wartości prawidłowe.

W związku z przechodzeniem AFP przez łożysko podwyższone stężenie AFP stwierdza się również u kobiet ciężarnych. Oznaczanie AFP u kobiet ciężarnych jest wykorzystywane w diagnostyce wad cewy nerwowej u płodu lub wystąpienia zespołu Downa.

Ponadto do podwyższenia poziomu AFP dochodzi u osób z nowotworami, przede wszystkim z rakiem wątrobowokomórkowym oraz z guzami zarodkowymi jajników i jąder.

Ważne badania krwi, które powinien wykonać każdy
Ważne badania krwi, które powinien wykonać każdy [7 zdjęć]

Oprócz morfologii krwi, którą wykonuje się najczęściej w laboratorium, należy zwrócić również uwagę

zobacz galerię

2. Interpretacja wyników AFP

W przypadku diagnostyki prenatalnej oznaczenia AFP w surowicy krwi matki dokonuje się między 14., a 18. tygodniem ciąży. Jeżeli po 10. tygodniu ciąży obserwuje się niskie stężenia białka płodowego alfa, wówczas może to sugerować wystąpienie zespołu Downa. Równie przydatne są oznaczenia AFP w płynie owodniowym. W tym przypadku wzrost stężenia AFP w płynie sugeruje wady rozwojowe cewy nerwowej płodu.

Spośród chorób nowotworowych oznaczenia AFP mają przede wszystkim znaczenie w diagnozowaniu i monitorowaniu leczenia raka wątrobowokomórkowego (pierwotny rak wątroby). W tym przypadku AFP służy jako marker nowotworowy. Jego skuteczność w wykrywaniu tego nowotworu jest bardzo wysoka, a stopień wzrostu stężenia AFP jest zależny od wielkości guza.

AFP bywa także wykorzystywany jako badanie przesiewowe u osób zagrożonych wystąpieniem raka wątrobowokomórkowego, przede wszystkim z zakażeniem WZW typu B i WZW typu C. Zdarza się niekiedy, że dochodzi do podwyższenia AFP w przypadku przerzutów nowotworowych z innych narządów do wątroby, w przypadku niezłośliwych guzów wątroby oraz chorób nienowotworowych takich jak marskośćczy przewlekłe zapalenie wątroby.

Oznaczanie AFP ma także zastosowanie w wykrywaniu nowotworów zarodkowych jąder i jajników, zwłaszcza nienasieniakowych nowotworów jąder. Często AFP oznacza się jednocześnie z HCG (gonadotropina kosmówkowa) w celu bardziej precyzyjnego określenia rodzaju nowotworu.

AFP jest wykorzystywane do monitorowania choroby po leczeniu chirurgicznym oraz po radioterapii oraz chemioterapii. Obniżanie się stężenia tego markera po leczeniu świadczy o jego skuteczności. Natomiast nagły wzrost stężenia AFP po pewnym czasie od skutecznego leczenia zwykle świadczy o wystąpieniu miejscowej wznowy lub ujawnieniu się odległych przerzutów, nawet długo przed pojawieniem się ich w badaniach obrazowych.

W pewnym procencie przypadków podwyższenie AFP stwierdza się także u chorych na raka żołądka, dróg żółciowych, trzustki) oraz płuca.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze