Bielactwo nabyte - przyczyny, objawy, rodzaje, diagnostyka, leczenie

Bielactwo nabyte nie ma jeszcze do końca ustalonych przyczyn, choć jego źródła szuka się w zmianach immunologicznych, neurologicznych i metabolicznych. Osoby z chorą tarczycą, cukrzycą, niedokrwistością złośliwą, chorobą Addisona lub zaburzeniami układu odpornościowego są bardziej narażone nabielactwo nabyte. Teorie przyczyn bielactwa nabytego to:

• teoria autoimmunologiczna i cytotoksyczna: problemy w układzie immunologicznym wywołują uszkodzenie melanocytów;
• teoria neuronalna: mediator neurochemiczny uszkadza lub niszczy melanocyty;
• teoria mechanizmów oksydacyjnych: produkty metabolizmu syntezy melaniny wywołują uszkodzenia melanocytów;
• teoria defektów w melanocytach - melanocyty mają wadę, która upośledza ich wzrost i funkcjonowanie.

W chorobie tej występują na skórze białe plamy o wyraźnych, ciemnych, nieregularnych brzegach. Uwidaczniają się szczególnie latem, gdy zdrowa skóra się opala. Promienie słoneczne mogą też powodować rumień w obrębie zmiany. Wykwit bielaczy na skórze głowy owłosionej powoduje pojawienie się odbarwionego pasma włosów. Zmiany pojawiają się nagle lub stopniowo i nie są bolesne. Same plamy nie są szkodliwe, jednak szpecą i mogą być problemem dla chorych. Najczęściej dotykają skóry:

• twarzy,
• dłoni,
• stóp,
• łokci,
• kolan.

Objawy bielactwa pojawiają się około 10-20 roku życia.

Bielactwo nabyte dzieli się ze względu na rozmieszczenie plam pozbawionych barwnika:

• ograniczone w formie skupionej - segmentowej (czyli po jednej stronie ciała) lub dotykające tylko błon śluzowych;
• uogólnione w formie dotykającej twarzy i kończyn, bielactwo zwykłe (plamy rozmieszczają się symetrycznie na ciele), bielactwo mieszane;
• całkowite, obejmujące ponad 80 proc. skóry.

Aby potwierdzić diagnozę bielactwa nabytego, należy przeprowadzić kilka testów:

• dokładny wywiad lekarski, aby upewnić się, że nie istnieją inne objawy;
• test za pomocą lampy Wooda emitującej światło ultrafioletowe (skóra dotknięta bielactwem powinna „świecić” na biało),
• biopsja skóry,
• badanie krwi (aby stwierdzić, jaka jest przyczyna zmian).

Bielactwo nabyte jest bardzo trudne do leczenia, można jednak zminimalizować objawy i zamaskować plamy na skórze. We wczesnej fazie choroby można stosować:

• fototerapię,
• kortykosterydy miejscowe,
• kremy i maści immunosupresyjne.

Aby zapobiec poparzeniom słonecznym, należy stosować na plamy kremy z mocnymi filtrami (SPF powyżej 20 oraz blokujące promieniowanie UVA i UVB). Można także sprawić, by plamy były mniej widoczne, nie opalając się i nie stosując samoopalaczy. W przypadkach, kiedy choroba zajęła większą powierzchnię skóry, stosuje się także rozjaśnianie skóry niedotkniętej bielactwem.

Źródła

1. Kaszuba A. (red.), Dermatologia - diagnostyka różnicowa, Urban & Partner, Wrocław 2009, ISBN 978-83-7609-039-9
2. Kaszuba A. (red.), Leczenie chorób skóry, Urban & Partner, Wrocław 2009, ISBN 978-83-7609-027-6
3. Kokot F. (red.), Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006, ISBN 83-200-3368-3
4. Szczeklik A. (red.), Choroby wewnętrzne, Medycyna Praktyczna, Kraków 2011, ISBN 978-83-7430-289-0