Biopsja jądra

Badanie jądra wykonuje się u mężczyzn, u których stwierdzono tzw. azoospermię, czyli brak plemników w nasieniu. Celem badania jest diagnostyka odróżniająca azoospermię wynikającą z niedrożności i azoospermię bez niedrożności przewodów wyprowadzających nasienie z jąder.
Biopsji jądra nie przeprowadza się, jeśli:

• w spermie wykrywa się pojedyncze plemniki;
• mężczyzna cierpi na hypogonadyzm hypogonadotropowy;
• pojawia się ejakulacja wsteczna;
• nie ma możliwości pobrania tkanki do zamrożenia.

Biopsja jądra jest zabiegiem dosyć bolesnym, dlatego też wykonuje się ją przy znieczuleniu ogólnym lub miejscowym. Badanie to jest jednak bezpieczne i występowanie powikłań jest bardzo rzadkie.

Biopsja jąder przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnym i polega na pobraniu wycinka tkanki. Badanie wykonuje się za pomocą przezskórnej punkcji aspiracyjnej cienkoigłowej (nakłucie jąder cienką igłą) bądź, jeśli zajdzie taka potrzeba, otwartego zabiegu chirurgicznego. Pobrany wycinek poddaje się badaniom histopatologicznym, które wykrywają obecność komórek plemnikotwórczych lub plemników w jądrze. Przy pozytywnym wyniku biopsji jądra można pobrać plemniki do zamrożenia i późniejszego zapłodnienia wspomaganego. Zdrowe i ruchliwe plemniki ekstraktuje się i używa w procesie zapłodnienia pozamacicznego, czyli in vitro (mikroiniekcji nasienia do komórki jajowej). Jest to wtedy biopsja terapeutyczna. Zazwyczaj przeprowadza się biopsję terapeutyczną i diagnostyczną równocześnie.
Przeprowadza się trzy rodzaje biopsji jądra. Są to:

• biopsja otwarta;
• biopsja gruboigłowa;
• biopsja cienkoigłowa.

Obecnie, ze względu na potencjalne ryzyko uszkodzenia naczyń oraz mniejszą dokładność innych metod, preferuje się wykonywanie biopsji otwartej. Najbardziej wiarygodną metodą pozwalającą na ocenę spermatogenezy jest ocena barwionych cienkich skrawków próbki. Najistotniejszy diagnostycznie nie jest dominujący materiał próbki, ale najbardziej zaawansowana forma rozwojowa spermatogenezy, która pozwala wnioskować o możliwości uzyskania plemników z nasienia.

Ten zabieg diagnostyczny jest przeprowadzany w znieczuleniu ogólnym, więc zazwyczaj wymagane jest zrobienie morfologii krwi i konsultacja z anestezjologiem.

Podczas biopsji można stwierdzić, czy niepłodność wynika z niedrożności nasieniowodów, czy też może innych zmian w jądrach. Biopsja jądra umożliwia wykrycie schorzeń, które powodują niepłodność, na przykład:

• upośledzenie spermatogenezy, czyli produkcji i dojrzewania plemników;
• zatrzymanie dojrzewania komórek rozrodczych;
• zespół Sertoliego – w kanalikach, w których powinny być produkowane plemniki, nie ma elementów plemnikotwórczych;
• zespół Klinefeltera.

Biopsja jądra umożliwia wyłączenie istnienia śródnabłonkowego rozrostu nowotworowego (CIS - carcinoma in situ) z komórek rozrodczych w kanalikach jądra, które występuje częściej u mężczyzn z jednostronnym zanikiem jądra (atrofia jądra) lub wnętrostwem.

Źródła

1. Nowotwory zarodkowe (germinalne) u dzieci i młodzieży
2. Chirurgiczne leczenie niepłodności męskiej, Przegląd Urologiczny 2008/9/3 (49)
3. Kazoń M. (red.), Urologia (Seria Lekarza Praktyka), Urban & Partner, Wrocław 1997, ISBN 83-85842-71-3
4. Babayan R.K., Oates R.D., Siroky M.B. Podręcznik urologii, diagnostyka i leczenie, Czelej, Lublin 2006, ISBN 83-89309-74-2