Bolesna owulacja
Bolesna owulacja to uciążliwa przypadłość dotycząca wielu kobiet. Owulacja, inaczej jajeczkowanie, to uwolnienie dojrzałej komórki jajowej ze znajdującego się w jajniku pęcherzyka Graafa. Do owulacji dochodzi w wyniku działania hormonów, które są sterowane przez wydzielane przez przysadkę mózgową hormony tropowe FSH i LH.
1. Co to jest owulacja?
Odpowiedni poziom FSH wpływa na dojrzewanie komórki jajowej a w pęcherzyku jajnikowym produkowane są estrogeny, które oddziaływują na ilość wydzielanego FSH i LH na drodze sprzężenia zwrotnego. W momencie, gdy pęcherzyk jest już dojrzały a wraz z nim komórka jajowa, na kilka godzin przed owulacją dochodzi do wyrzutu dużej ilości hormonu luteinizującego LH, który powoduje uwolnienie komórki jajowej z jajnika.
Owulacja jest stosunkowo krótkim procesem. Dochodzi do niej na około 14 dni przed przewidywanym terminem następnej miesiączki, przy 28-dniowej długości cyklu. W zależności od długości cyklu, moment wystąpienia owulacji jest odpowiednio wcześniejszy, bądź późniejszy.
W warunkach fizjologicznych długość fazy lutealnej, czyli czasu od owulacji do miesiączki, jest raczej stała. Natomiast czas przed owulacją, czyli faza folikularna ma różną długość i jest to cecha osobnicza, często podlegająca zmianom.
2. Comiesięczne dolegliwości
Dla wielu kobiet dolegliwości związane z miesiączką powodują poważne utrudnienia w funkcjonowaniu. Pogarsza się samopoczucie, pojawia zmęczenie, obrzęki oraz silne bóle brzucha. Niektóre kobiety doświadczają takich nieprzyjemnych dolegliwości częściej niż raz w miesiącu. Dotyka ich bowiem również ból owulacyjny, pojawiający się mniej więcej w połowie cyklu. Jest to zjawisko stosunkowo częste, obserwowane u około 20% kobiet.
Ból ten pomimo tego, że jest bardzo dokuczliwy, bardzo rzadko ma poważne konsekwencje. Kobiety doświadczające bólu owulacyjnego, opisują go jako ból o średnim natężeniu, o ostrym początku. Ból początkowo jest kłujący, następnie jest odczuwany jako tępy ból podbrzusza. Jednakże zdarza się, że ból jest na tyle silny, iż nie pozwala na funkcjonowanie i przypomina ból występujący w przebiegu zapalenia wyrostka robaczkowego. Czasami wraz z bólem pojawiającym się w połowie cyklu, wystepują plamienia międzymiesiączkowe oraz nudności. Ból owulacyjny trwa zwykle od 6 do 8 godzin, aczkolwiek są kobiety, które cierpią nawet do 48 godzin.
Dolegliwości mogą występować po obu stronach, ale znamiennie częściej występują po stronie prawej. Mogą pojawić się w trakcie stosunku płciowego lub być potęgowane przez stosunek, czy inną aktywność fizyczną. Bolesne jajeczkowanie może wystąpić w każdym miesiącu, ale zazwyczaj pojawia się w co trzecim lub czwartym cyklu.
3. Ból menstruacyjny
Bolesna owulacja jest prawdopodobnie spowodowana przez niewielki wyciek krwi z jajnika, który występuje w czasie owulacji. Krew, która jest później reabsorbowana, jest najprawdopodobniej przyczyną podrażnienia ściany brzucha, co powoduje ból. Stopień bólu, który pacjentka odczuwa zależy od indywidualnego progu bólu i objętości krwi, która zostaje wydalona. Odległość pomiędzy jajnikiem a ścianą brzucha kobiety, wydaje się mieć również istotne znaczenie, może bowiem wpływać na nasilenie podrażnienia.
Bolesna owulacja nie prowadzi do powikłań, ale inne choroby mogą się przyczyniać do wystąpienia bólu owulacyjnego, jak np. zespół policystycznych jajników.
Owulacja, jak wspomniano wyżej, występuje zwykle około dwóch tygodni od pierwszego dnia każdego cyklu miesiączkowego, więc czas wystąpienia bólu ułatwia rozpoznanie.
Najlepszym sposobem na diagnozowanie bolesnej owulacji jest prowadzenie przez pacjentkę comiesięcznych zapisków, zawierających datę rozpoczęcia każdej miesiączki oraz datę wystąpienia bólu podbrzusza w trakcie trwania cyklu. Lekarz, w procesie diagnostycznym, korzysta z zapisków pacjentki w połączeniu z wywiadem chorobowym, badaniem fizykalnym i badaniami laboratoryjnymi oraz obrazowymi. Wszystkie te działania maja na celu wykluczenie innej przyczyny bólu, przed postawieniem diagnozy, iż jest to ból owulacyjny.
U niektórych kobiet konieczne okazuje się wykonanie badania laparoskopowego, które polega na wziernikowaniu jamy brzusznej i stosowana jest do diagnostyki jamy otrzewnej, wykonywania biopsji oraz szeregu zabiegów. Jeżeli ból okazuje się bardzo silny lub lekarz stwierdzi nieprawidłowości podczas badania fizykalnego, zaleca się wykonanie badań uzupełniających takich jak zdjęcie rentgenowskie, czy ultrasonografia jamy brzusznej.
W przypadku wystąpienia bólu owulacyjnego należy pamiętać, aby przyjmować duże ilości płynów. Pomocne są również gorące kąpiele. Leków przeciwbólowych oraz rozkurczowych, dostępnych bez recepty pacjenci nie powinni jednak przyjmować w nadmiernych ilościach i bez konsultacji z lekarzem. Nawet w przypadku powtarzających się dolegliwości owulacyjnych, może się okazać, iż przyczyną bólu jest np. stan zapalny w obrębie jamy brzusznej.
W takiej sytuacji uśmierzanie bólu lekami przeciwbólowymi jest niecelowe i może nawet stanowić zagrożenie, gdyż maskuje objawy rzeczywistej choroby. Sygnałem alarmującym powinna być zawsze zmiana lokalizacji i charakteru bólu oraz przedłużanie się dolegliwości do 24-48 godzin.
Należy zwrócić również uwagę na objawy towarzyszące - przede wszystkim podwyższoną temperaturę ciała, dolegliwości gastryczne, czy spadek ciśnienia, omdlenia i zawroty głowy, krew w wymiocinach lub w stolcu, zaburzenia oddychania, obrzęk brzucha lub trudne i bolesne oddawanie moczu.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.