Trwa ładowanie...

Cesarskie cięcie - wskazanie, zalety, wady, powikłania

Z roku na rok wzrasta liczba porodów przez cesarskie cięcie
Z roku na rok wzrasta liczba porodów przez cesarskie cięcie (Zdjęcie autorstwa Illusive Photography / CC BY 2.0)

Cesarskie cięcie to zabiegowe ukończenie ciąży) przez otwarcie powłok oraz macicy i wydobycie płodu, które wykonywano już w starożytności. Jest to operacja, która, ze względu na liczne możliwe powikłania, powinna być wykonywana ze ścisłych wskazań lekarskich. Cesarskie cięcie wykonuje się zwykle w znieczuleniu podpajęczynówkowym lub zewnątrzoponowym („do kręgosłupa”), a więc przy pełnej świadomości kobiety.

spis treści

1. Cesarskie cięcie na życzenie

Cesarskie cięcie można wykonać wyłącznie wtedy, gdy istnieją wyraźne wskazania lekarskie związane ze zdrowiem matki i/lub dziecka. Cesarskie cięcie jest bowiem operacją chirurgiczną, niosącą ze sobą ryzyko powikłań. W Polsce z roku na rok wzrasta jednak odsetek porodów przez cesarkę na życzenie, ponieważ wielu lekarzy ulega namowom pacjentek, które panicznie boją się porodu siłami natury. W wielu przypadkach cesarka na życzenie to przywilej majętnych kobiet, ale też trend wśród pań nowoczesnych i wyzwolonych.

Na zachodzie Europy cesarka na życzenie przybiera czasem dość niebezpieczne formy. Pacjentki wybierają sobie nawet datę przyjścia dziecka na świat i w danym dniu każą wykonywać sobie cesarskie cięcie. Niekiedy cesarka na żądanie jest uzasadniona. Tak bywa np. w przypadku stwierdzonych wad u matki lub tokofobii. Tokofobia to paniczny lęk przed ciążą i porodem. Psychogenne źródła obaw związanych z porodem mogą również stanowić podstawę do rozwiązania ciąży przez cesarskie cięcie.

Zobacz film: "Powikłania cesarskiego cięcia"

Cesarskie cięcie to zabieg chirurgiczny, który polega na przecinaniu po kolei powłok skórnych, otrzewnej oraz mięśnia macicy i na wydobyciu dziecka oraz łożyska. Cięcie cesarskie wykonywane jest metodą Planenstiela, która polega na wykonaniu nacięcia nad spojeniem łonowym i następnie zeszyciu rany szwem śródskórnym. Przed zabiegiem cesarskiego cięcia w miejscu nacięcia powłok brzucha goli się włosy. Ciężarnej zakłada się również cewnik w celu opróżnienia pęcherza moczowego. Po porodzie cesarskim kobieta może mieć problemy z karmieniem piersią. Po operacji mleka w piersiach jest mało, co często zniechęca do karmienia naturalnego.

Cesarskie cięcie wymaga znieczulenia. Najczęściej wykonywane jest znieczulenie zewnątrzoponowe. W takim rodzaju znieczulenia kobieta jest w pełni świadoma, ale jest pozbawiona czucia od pasa w dół. Rzadko operacja odbywa się w warunkach znieczulenia ogólnego (pacjentka śpi). Ten sposób ukończenia ciąży może nastąpić planowo – jeśli przeciwwskazania do porodu naturalnego wystąpią już w trakcie trwania ciąży lub nawet przed nią, lub (częściej) ze wskazań nagłych – kiedy jest to jedyna metoda uratowania zdrowia bądź życia dziecka i/lub matki.

Najczęściej cesarskie cięcie wykonywane jest z powodu zagrażającej zamartwicy wewnątrzmacicznej płodu, czyli bezpośredniego zagrożenia jego życia spowodowanego niedotlenieniem. Objawia się to np. zaburzeniami rytmu serca płodu, rozpoznawanymi na podstawie badania KTG.

Wskazania położnicze, związane z matką i dzieckiem, to:

  • nieprawidłowe położenie płodu, gdy dziecko w macicy przoduje pośladkami bądź miednicą, a nie główką np. położenie poprzeczne, ułożenie twarzowe lub czołowe, a także położenie miednicowe;
  • nieprawidłowe wstawianie się główki do kanału rodnego (tzw. wysokie proste stanie główki);
  • nieudana próba porodu u kobiety, której poprzednia ciąża ukończona była cięciem;
  • miednica zbyt wąska, by możliwy był poród drogami natury;
  • łożysko przodujące;
  • guz w macicy (np. mięśniak) blokujący kanał rodny;
  • duża masa płodu;
  • choroby matki – serca, płuc, oczu, układu kostno-stawowego, neurologiczne i psychiatryczne – w niektórych przypadkach;
  • przedwczesny poród i poród siłami natury niebezpieczny dla płodu;
  • zbyt wolne tętno dziecka lub brak prawidłowej czynności skurczowej macicy;
  • ryzyko wypadnięcia pępowiny;
  • przedwczesne odklejenie łożyska czy podejrzewanie krwotoku wewnętrznego;
  • inne ryzyko zagrożenia ciąży.

Do cesarskiego cięcia dochodzi również wtedy, gdy matka ma zatrucie ciążowe, czyli wysokie ciśnienie tętnicze w połączeniu z białkomoczem.

Wskazania pozapołożnicze do zastosowania cesarskiego cięcia, związane z matką i jej stanem zdrowia, to ciężkie choroby układu krążenia i płuc, które mogą być przyczyną przedwczesnego porodu. Ponadto, odwarstwienie siatkówki oraz zmiany naczyniowe na dnie oka, a także patologie położnicze w obrębie kręgosłupa uniemożliwiają poród naturalny.

2. Zalety i wady cesarskiego cięcia

Kobiety planując rozwiązanie przez cesarskie cięcie zwracają szczególną uwagę na korzyści płynące z poddania się temu zabiegowi.

Zalety cesarskiego cięcia:

  • terminowość, co pozwala uniknąć kobiecie stresu związanego z oczekiwaniem na poród;
  • nie zmieni się wygląd narządów rodnych, a przy każdym naturalnym porodzie nacina się krocze;
  • zmniejszenie ryzyka niedotlenienia dziecka;
  • uniknięcie zmęczenia dziecka w czasie porodu;
  • brak dolegliwości poporodowych, takich jak nietrzymanie moczu czy kłopoty z siedzeniem;
  • cięcie cesarskie trwa krócej niż poród naturalny.

Zanim jednak zdecydujesz się na zrezygnowanie z porodu siłami natury powinnaś zapoznać się z wadami cesarskiego cięcia.

Wady cesarskiego cięcia:

  • po cesarce kobieta ma mniej siły i ma problemy z zajmowaniem się dzieckiem, szczególnie na początku;
  • po cięciu cesarskim odczuwa się ból w okolicy rany pooperacyjnej, który uniemożliwia cieszenie się z noworodka, na którego przyjście tyle kobieta czeka;
  • możliwości powikłania pooperacyjnego, np. zakażenie błon śluzowych macicy, infekcje rany lub rozejście się szwów po ranie;
  • zwiększenie szoku porodowego u dziecka;
  • mogą powstawać zrosty w macicy, bliznowce i powikłania cesarskiego cięcia;
  • zawsze zostają blizny, które się długo goją;
  • konieczność podania znieczulenia przy porodzie, czasami narkozy, która może wywoływać mdłości i wymioty;
  • po wykonaniu cesarskiego cięcia w kolejną ciążę będzie można zajść po minimum roku od operacji, aby blizny się zagoiły.

3. Powikładnia po "cesarce"

Należy jasno sobie uzmysłowić, że poród przez cesarskie cięcie obciążony jest licznymi potencjalnymi powikłaniami, które przy obecnym postępie medycyny nie zdarzają się często, ale mogą być bardzo groźne, np.:

  • uszkodzenie pęcherza moczowego lub moczowodów;
  • krwotok, w skrajnym przypadku prowadzący do konieczności wycięcia macicy;
  • zator płynem owodniowym;
  • zakrzepica;
  • zakażenia;
  • niedrożność jelit;
  • zapalenie otrzewnej;
  • zakażenie rany pooperacyjnej.

Wykonanie cesarki może też być przyczyną utrudnionego zajścia w kolejną ciążę i komplikacji w jej trakcie, takich jak: łożysko przodujące, przyrośnięte lub wrośnięte, pęknięcie macicy w bliźnie, utrudniony poród siłami natury.

Płód w 40 tygodniu ciąży (zdjęcia 3D)
Płód w 40 tygodniu ciąży (zdjęcia 3D) [3 zdjęcia]

Nadządy są przygotowane do samodzielnego działania, dziecko jest gotowe do przyjścia na świat

zobacz galerię

4. Cesarskie cięcie na życzenie

Wydaje się, że cesarskie cięcie na życzenie stanowi efekt światowego trendu. Przez wiele kobiet w ciąży cesarskie cięcie traktowane jest jako swojego rodzaju nobilitacja, symbol współczesności i manifest feminizmu. Wiele z tych kobiet zapomina jednak, że cesarskie cięcie to chirurgiczna ingerencja w ciało, która niesie ze sobą ryzyko powikłań.

Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), tylko 10-15% porodów powinno odbywać się poprzez cięcie cesarskie. Jak pokazują dane statystyczne, liczba porodów cesarskich w ostatnich latach w Polsce sięga około 30%. Najczęstszym powodem, dla którego kobiety decydują się na rodzenie przez cesarkę, jest obawa przed bólem.

Do wielu kobiet nie przemawia również argument, że ból porodowy można złagodzić poprzez zastosowanie znieczulenia zewnątrzoponowego. Wykonanie cesarskiego cięcia na życzenie i kilka dni pobytu w klinice po porodzie to w zależności od miasta i renomy placówki kwota około 3-8 tysięcy złotych.

Zdobycie skierowania na cesarskie cięcie od ginekologa prowadzącego ciążę lub innego specjalisty wiąże się z kwotą około 2-3 tysięcy złotych. Niektóre kobiety „załatwiają sobie” cesarkę na życzenie, dając lekarzowi łapówkę. Czasami kobieta nie musi udowadniać, że powinna mieć wykonaną cesarkę przy porodzie. Istnieją bowiem pewne wskazania do wykonania cesarskiego cięcia, takie jak np. poważna wada wzroku czy wada serca u ciężarnej.

Jeśli istnieje ryzyko zagrożenia ciąży, cesarka jest najlepszą metodą rozwiązania. Cesarskie cięcie nie powinno całkowicie zastąpić porodu naturalnego. Gdy masz predyspozycje do urodzenia dziecka drogą naturalną i jesteś zdrowa, warto zastanowić się, czy rzeczywiście musisz wybrać tę metodę rozwiązania. Twoje wątpliwości rozwieje lekarz, który oceni, jaki poród będzie dla ciebie i dziecka najlepszy.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze