Leczenie raka prostaty - czym jest rak prostaty, objawy, chemioterapia, skutki uboczne
Leczenie raka prostaty przy użyciu tzw. chemioterapii zapobiega namnażaniu komórek rakowych. Leki cytostatyczne ograniczają progresję nowotworu i pozwalają zwiększyć komfort życia pacjenta. Jak wygląda rak prostaty? Jakie środki farmakologiczne wykorzystuje się w chemioterapii raka prostaty? Jakie są rokowania w przypadku nowotworu gruczołu krokowego?
1. Co to jest rak prostaty?
Rak prostaty, znany również jako rak stercza lub rak gruczołu krokowego zaliczany jest do nowotworów złośliwych.
Prostata, jako niewielki gruczoł, znajduje się u mężczyzn pod pęcherzem moczowym (dokładnie w miednicy mniejszej) i stanowi część układu rozrodczego. Głównym zadaniem gruczołu krokowego jest produkcja płynu, w którym znajdują się plemniki.
Rakiem gruczołu krokowego nie można się zarazić od innych osób, niemniej ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem pacjenta. Rak prostaty zwykle dotyka pacjentów powyżej 70 roku życia. Dominującą postacią złośliwego nowotworu prostaty jest gruczolakorak.
Jak leczyć raka prostaty? Szanse na całkowite wyleczenie nowotworu gruczołu krokowego przy szybkim rozpoznaniu są duże, jeśli u pacjenta nie występują przerzuty i zostanie w miarę szybko przeprowadzony zabieg operacji usunięcia guza. Leczenie przy użyciu środków cytostatycznych wdrażane jest z kolei wówczas, gdy pacjent zmaga się z zaawansowaną postacią raka.
2. Jak szybko rozwija się rak prostaty?
Rak prostaty rozwija się powoli. Od chwili pojawienia się pierwszych zmian nowotworowych w gruczole krokowym do wystąpienia guzka o objętości 1 ml mija około 10 lat.
Nowotwór rozwijający się w gruczole sterczowym bardzo często przebiega bezobjawowo, co sprawia, że może być trudno zauważyć go we wczesnych stadiach. Często pierwszym objawem zgłaszanym przez mężczyzn w gabinecie lekarskim jest ból kości, świadczący niestety o przerzutach.
3. Objawy raka prostaty
W początkowym stadium nowotwór prostaty przebiega praktycznie bezobjawowo. Z biegiem czasu złośliwy rak gruczołu krokowego może manifestować się:
- parciem na pęcherz, częstym oddawaniem moczu,
- bólem i pieczeniem podczas mikcji,
- dolegliwościami bólowymi brzucha,
- sennością, zmęczeniem,
- niekontrolowanym spadkiem wagi,
- krwią w moczu,
- bólem podczas ejakulacji.
Przerzuty raka prostaty do innych narządów mogą objawiać się w postaci:
- bólu kości i złamań,
- obniżonego poziomu czerwonych krwinek w organizmie.
4. Operacja raka prostaty
Operacja raka prostaty może zostać przeprowadzona w sytuacji, gdy zmiana nowotworowa ogranicza się do stercza. Specjaliści u chorych na raka gruczołu krokowego najczęściej wykonują prostatektomię radykalną lub laparoskopię z wycięciem stercza oraz pęcherzyków nasiennych lub węzłów chłonnych.
5. Leczenie raka prostaty – chemioterapia
Chemioterapia jest metodą ogólnoustrojowego leczenia przy użyciu przeciwnowotworowych środków cytostatycznych. Leki cytostatyczne wykorzystywane w chemioterapii mogą być podawane doustnie lub dożylnie. Działają one na cały organizm, a nie konkretny narząd. Należy podkreślić, że poza działaniem terapeutycznym, mogą powodować również pewne skutki uboczne.
Wykazując działanie toksyczne na komórki nowotworu cechujące się szybkimi podziałami, działają destrukcyjnie również na szybko dzielące się zdrowe komórki. Mogą wpływać na błony śluzowe bądź komórki włosów. Dlatego też terapia cytostatykami stosowana jest głównie w przypadkach dużego zaawansowania choroby, gdy korzyści z tak intensywnego leczenia przewyższają niekorzystne działania niepożądane.
Chemioterapię w leczeniu raka gruczołu krokowego wdraża się zwykle w sytuacji, gdy choroba nowotworowa przekroczyła granice narząd, a leczenie hormonalne nie przynosi zadowalających wyników. Ze względu na liczne i uciążliwe działania niepożądane, tego typu terapia nie jest stosowana we wczesnych stadiach choroby.
Podobnie jak hormonoterapia, chemioterapia nie prowadzi do całkowitego wyleczenia. Nie ma możliwości, aby jej wynikiem było zniknięcie wszystkich komórek nowotworowych. Jej stosowanie ma na celu poprawę jakości życia osoby chorej i spowolnienie procesu nowotworowego.
6. Jakie leki podaje się pacjentom chorującym na raka prostaty?
Podobnie jak w przypadku leczenia hormonalnego, chemioterapia nie jest w stanie całkowicie wyleczyć zaawansowanego raka prostaty. Jej głównym celem jest przede wszystkim wydłużenie czasu przeżycia oraz redukcja dolegliwości związanych z zaawansowanym nowotworem, co przyczynia się do poprawy jakości życia pacjentów.
Specjaliści zalecają stosowanie docetakselu u chorych z rakiem prostaty. Środek ten często podawany tym pacjentom, u których terapia hormonalna nie przyniosła oczekiwanych efektów. W przypadku leczenia paliatywnego, gdy inne metody nie przynoszą rezultatów, może być zastosowany mitoksantron.
Tego rodzaju terapia ma na celu złagodzenie objawów zaawansowanej choroby nowotworowej i poprawę komfortu życia pacjentów.
Inne leki stosowane w terapii raka prostaty to:
- doksorubicyna,
- winblastyna,
- estramusin,
- etopozyd,
- karboplatyna,
- paklitaksel.
7. Skutki uboczne chemioterapii raka prostaty
Chemioterapia wykorzystywana w leczeniu nowotworu gruczołu krokowego, oprócz komórek rakowych, może niszczyć również zdrowe, szybko dzielące się komórki organizmu. Skutkiem tej sytuacji mogą być zaburzenia w funkcjonowaniu organów oraz nieprzyjemne skutki uboczne. Działania niepożądane chemioterapii bywają bardzo różne. Szczególnie narażone są komórki szpiku, układu pokarmowego i rozrodcze.
Na skutek stosowania leków przeciwnowotworowych, u pacjenta mogą wystąpić takie działania niepożądane jak:
- mdłości i wymioty, (zwykle pojawiają się w pierwszej dobie po rozpoczęciu terapii, ustępują kilka dni po zakończeniu leczenia),
- rozwolnienie
- utrata apetytu;
- wypadanie włosów,
- obniżony nastrój,
- owrzodzenia w obrębie jamy ustnej,
- neutropenia,
- trombocytopenia,
- ciągłe zmęczenie,
- spadek odporności organizmu, która sprzyja rozwojowi zakażeń grzybiczych
- wybroczyny na skórze (małopłytkowość);
- niedokrwistość.
Działania niepożądane chemioterapii mijają zwykle tuż po zakończeniu leczenia.
8. Rak prostaty - rokowania
Najnowsze badania wskazują, że odsetek 5-letnich przeżyć mężczyzn z nowotworem gruczołu sterczowego wynosi w naszym kraju około 67 proc. Dla porównania, w krajach Unii Europejskiej odsetek ten wynosi 83 proc.
W ramach profilaktyki raka prostaty mężczyźni powyżej 50 roku życia powinni wykonywać badania przynajmniej raz w ciągu roku. Panom między 20, a 49 rokiem życia zaleca się z kolei, aby wykonywali badania prostaty przynajmniej raz na 2 lata.
Badania profilaktyczne w kierunku raka prostaty to między innymi:
- badanie palpacyjne prostaty (per rectum) w gabinecie urologa,
- USG transrektalne (przezodbytnicze, TRUS),
- badanie PSA, czyli swoisty antygen sterczowy.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.