Ciśnieniomierz – rodzaje. Który wybrać?

Ciśnieniomierz to przyrząd do pomiaru ciśnienia krwi, czyli siły, z jaką ta naciska na ściany naczynia krwionośnego. Wykorzystuje się go zarówno w placówkach medycznych, jak i w domach.

Lekarze, jak i osoby kontrolujące ciśnienie krwi samodzielnie, używają wielu różnych ciśnieniomierzy. Podstawowy podział obejmuje ciśnieniomierze manualne i elektroniczne.

Ciśnieniomierze manualne

Ciśnieniomierze manualny wymaga ręcznego napompowania mankietu i odsłuchiwania tonów za pomocą słuchawek lekarskich: nad tętnicą ramieniową, poniżej założonego mankietu.

W użyciu są ciśnieniomierze rtęciowe, w których elementem równoważącym ciśnienie w mankiecie na ramieniu pacjenta jest rtęć. Odczytując wysokość jej słupa na skali można dokonać precyzyjnego pomiaru ciśnienia tętniczego.

Urządzenia są bardzo dokładne, a i umożliwiają pomiar nawet bardzo słabego ciśnienia, którego automatyczny sprzęt może nie wykryć, niestety dość trudne w obsłudze. Wymaga to umiejętności i doświadczenia. Ich wadą jest także duży rozmiar, waga oraz to, że zawierają toksyczną rtęć. Obecnie ich sprzedaż na terenie Europy jest już zakazana.

Ciśnieniomierz zegarowy (sprężynowy) jest łatwiejszy w obsłudze, ale i mniej dokładny. Wymaga również okresowej kalibracji. Ciśnieniomierze tego typu to tradycyjne aparaty, które wykorzystują do wykonania pomiaru metodą osłuchową Korotkoffa. To dlatego w skład zestawu podstawowego wchodzi: mankiet, gruszka i zegar.

Ciśnieniomierze elektryczne

Ciśnieniomierze elektryczne są prostsze w obsłudze, nie wymagają użycia słuchawek lekarskich, a wartość ciśnienia jest pokazywana na wyświetlaczu. Mają sporo zalet (są lekkie i poręczne oraz proste w obsłudze), ale i wady - niezbyt dokładnie mierzą ciśnienie.

Ciśnieniomierze automatyczne tego typu nadają się do samodzielnej kontroli ciśnienia krwi w warunkach domowych. Pomiar oparty jest na metodzie oscylometrycznej, uzależnionej od zmiany napięcia tętnicy ramiennej (aparaty naramienne) lub promieniowej (aparaty nadgarstkowe).

Z uwagi na udział pacjenta w badaniu ciśnienia wyróżnia się:

• ciśnieniomierz elektroniczny, który jest bardzo prosty w obsłudze. Ponieważ dobieranie odpowiedniej ilości powietrza i pomiar odbywają się automatycznie, by dokonać pomiaru wystarczy założyć mankiet i wcisnąć przycisk startu.
• ciśnieniomierz półautomatyczny, który wymaga napompowania ręcznego, ale sam pomiar odbywa się już mechanicznie. Nie jest polecany do samodzielnego pomiaru.

Ze względu na miejsce umieszczenia mankietu wyróżnia się:

• ciśnieniomierz nadgarstkowy (mankiet umieszczany jest na nadgarstku). To urządzenie elektroniczne, które jest lekkie i poręczne, ma niewielkie rozmiary. Może jednak dawać błędne bądź niedokładne wyniki, głównie przez możliwość zaburzeń w krążeniu kończyn. To sprawia, że ciśnieniomierz na nadgarstek nie jest wiarygodny,
• ciśnieniomierz naramienny (mankiet jest zakładany 2-3 cm nad zgięciem łokciowym. Dobry ciśnieniomierz naramienny jest bardzo dokładny (daje pomiar znacznie dokładniejszy niż w przypadku nadgarstkowego). Wiele modeli posiada zaawansowane funkcje.

Istnieje również ciśnieniomierz na palec. To zaawansowany pulsoksymetr, który mierzy nie tylko stopień utlenowania krwi, ale umożliwia także pomiar ciśnienia tętniczego i tętno, kontroluje również oddech pacjenta.

Dobry ciśnieniomierz powinien być dokładny. Bardzo ważne jest, by dawał powtarzalny pomiar. Ważna jest także łatwość obsługi i odczytu. Sprawdzają się modele z dużym i czytelnym wyświetlaczem.

Przydatną funkcją jest także możliwość łącznia się ze sprzętem za pomocą bluetooth i aplikacji telefonicznej (pozwala to na zapisywanie pomiarów i analizowanie zapisów archiwalnych).

Decydując się na ciśnieniomierz, trzeba wziąć pod uwagę zarówno jego rodzaj, jak i wielkość mankietu. To część tekstylna urządzenia, opaska, którą zakłada się na kończynę, aby wykonać pomiar.

Wyróżnia się część wewnętrzną mankietu ‒ poduszkę powietrzną, która po napompowaniu ściska kończynę i zamyka światło tętnicy oraz część zewnętrzną, która wyposażona jest w rzep umożliwiający dopasowanie mankietu do kończyny.

Gdy mankiet ciśnieniomierza jest zbyt wąski, może dać pomiar zawyżony. Mankiet zbyt szeroki lub za długi może dać wartości zaniżone. Producenci określają rozmiar mankietu stosownym oznaczeniem lub nazwą. Dostępne są w różnych rozmiarach:

• od 17 cm ‒ ciśnieniomierze dla dzieci i osób bardzo szczupłych,
• od 22 cm do 32 cm ‒ dla osób o standardowej wadze,
• od 42 cm ‒ dla osób otyłych.

Nie mogąc się zdecydować, szukając ciśnieniomierza dla siebie, warto poczytać opinie użytkowników na forach internetowych, prześledzić ranking ciśnieniomierzy lub poprosić o pomoc farmaceutę bądź sprzedawcę. Na zakup sprzętu medycznego dobrze jest wybrać aptekę czy sklep medyczny.