Co każdy pacjent powinien wiedzieć o znieczuleniu? Wywiad z dr n. med. Stanisławą Barham, specjalistą anestezjologii i intensywnej terapii ze szpitala Żagiel Med w Lublinie
Operacja to wydarzenie, obok którego nie można przejść obojętnie. Wiąże się zazwyczaj z dużym stresem. Z pewnością to zdenerwowanie można zmniejszyć poprzez właściwe przygotowanie do operacji. Jak to zrobić? Oczywiście warto, a nawet trzeba porozmawiać z osobą, która będzie przy niej asystowała, czyli z anestezjologiem. O czym warto pamiętać przed operacją? Czy znieczulenie wiąże się z jakimś niebezpieczeństwem dla zdrowia? Na te i inne ważne pytania dotyczące przygotowania do operacji odpowiada dr n. med. Stanisława Barham, specjalista anestezjologii i intensywnej terapii ze szpitala Żagiel Med w Lublinie.
WP abcZdrowie: Pani doktor, co pacjent powinien wiedzieć, zanim podda się operacji ze znieczuleniem ogólnym? Jak powinien się przygotować?
dr n. med. Stanisława Barham: W doborze postępowania anestezjologicznego należy zaufać lekarzowi anestezjologowi. Przed operacją pacjent powinien odbyć z nim rozmowę, podczas której dowie się, w jakich warunkach przeprowadzone będzie znieczulenie i rozwieje wszelkie wątpliwości. Przed zaplanowanym zabiegiem lekarz musi mieć dostęp do dotychczasowej dokumentacji medycznej chorego. Pacjent powinien przygotować także zaświadczenie o przebytym szczepieniu przeciwko żółtaczce typu B. Należy również wykonać wszystkie zlecone badania dodatkowe, łącznie z oznaczeniem grupy krwi. Niezwykle ważne jest też, by zastosować się do zaleceń lekarza prowadzącego odnośnie odstawienia leków przeciwkrzepliwych i stosowania leków zażywanych na stałe.
Czy zabiegi ze znieczuleniem miejscowym wymagają również odpowiedniego przygotowania?
Podczas zabiegów w znieczuleniu miejscowym może zajść konieczność zmiany rodzaju znieczulenia na ogólne, dlatego też przygotowanie pacjenta jest analogiczne jak do znieczulenia ogólnego. Zawsze wskazane jest wykonanie podstawowych badań krwi czyli morfologii, czynności układu krzepnięcia oraz określenia grupy krwi.
Jakie są jeszcze rodzaje znieczuleń? I w jakich przypadkach się je stosuje?
Znieczulenia dzielimy na: znieczulenia ogólne, przewodowe i analgosedację.
Znieczulenie ogólne powoduje sen, brak odczuwania bólu i w koniecznych przypadkach zmniejszenie napięcia mięśni.
Do niektórych zabiegów operacyjnych wystarczy czasowe przerwanie przewodnictwa w nerwach lub strukturach nerwowych umożliwiające przeprowadzenie operacji określonej okolicy ciała bez odczuwania bólu przy zachowaniu świadomości. Takie cechy spełnia znieczulenie przewodowe. Do tego typu znieczuleń zaliczamy:
- znieczulenie nasiękowe, polegające na blokadzie receptorów odczuwania bólu. Jest to ostrzyknięcie środkiem znieczulającym wybranego miejsca, np. znieczulenie cewki moczowej do cystoskopii, znieczulenie śluzówki jamy ustnej w stomatologii. Stosuje się je także w przypadku usuwania znamion czy wykonywania makijażu permanentnego.
- blokady obwodowe, polegające na podaniu środka znieczulającego w okolice nerwów lub splotów nerwowych. Stosuje się je głównie do zabiegów w obrębie kończyn czy powierzchownych struktur klatki piersiowej.
- blokady centralne, polegające na zablokowaniu przewodnictwa w korzeniach nerwowych wychodzących z rdzenia kręgowego. Stosowane jest w położnictwie i ginekologii, ortopedii, urologii, zabiegach naczyniowych, leczeniu bólu pooperacyjnego.
Innym rodzajem znieczulenia jest wspomniana analgosedacja, która polega na jednoczesnym zastosowaniu leków o działaniu uspokajającym i przeciwbólowym. Stosowana jest np. przy bolesnych zabiegach diagnostycznych (gastroskopia, bronchoskopia, kolonoskopia) oraz w intensywnej terapii.
Na ile przed operacją pacjent powinien skontaktować się z anestezjologiem?
Wszystko zależy od danej placówki medycznej i obowiązujących tam procedur. Na pewno pacjenci obciążeni chorobami przewlekłymi powinni zgłosić się minimum dwa tygodnie wcześniej przed planowanym zabiegiem operacyjnym, w celu ustalenia ewentualnych koniecznych konsultacji lekarzy innych specjalności. Pacjenci ogólnie zdrowi (bez chorób towarzyszących) zgłaszają się do szpitala zazwyczaj kilka godzin przed zabiegiem operacyjnym i wtedy przeprowadzana jest wizyta preanestetyczna.
Jak długo dochodzimy do siebie po operacji ze znieczuleniem ogólnym?
Wszystko zależy od rodzaju i techniki operacji, postępowania anestezjologicznego oraz od stanu zdrowia pacjenta. Bezpośrednio po wybudzeniu zawsze występuje senność, niewyraźne widzenie, trudności z otwieraniem oczu, często dezorientacja, dreszcze, czasami nudności i wymioty. Te dolegliwości mijają po niedługim czasie. U pacjentów niewystarczająco nawodnionych w czasie uruchamiania mogą wystąpić zawroty głowy. Czasem chrypka, ból gardła, zmęczenie może utrzymywać się do kilku dni. U osób starszych zdarzają się problemy z pamięcią i mogą mieć charakter przetrwały.
Czy znieczulenie może wywołać komplikacje zdrowotne?
Sam zabieg operacyjny to spore zaburzenie równowagi organizmu. Znieczulenie nigdy nie jest obojętne dla pacjenta, ale w rękach doświadczonego anestezjologa ryzyko powstania uszczerbku na zdrowiu spada do minimum. To nie znieczulenie ogólne jest niebezpieczne dla zdrowia i życia, a wypadkowa, na którą składają się stan ogólny pacjenta, rodzaj schorzenia towarzyszącego i powikłania śródoperacyjne.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
