Trwa ładowanie...

Wymienniki węglowodanowe

Wymienniki węglowodanowe
Wymienniki węglowodanowe

Wymiennik węglowodanowy to pojęcie zazwyczaj stosowane w diabetologii. Określa ono ilość przyswajalnych węglowodanów zawartych w produkcie, zgodnie z zasadą: 1 WW = 10g węglowodanów zawartych w danym produkcie. Zawartość węglowodanów w poszczególnych posiłkach powinna być utrzymana na równym poziomie i do uzyskania tego efektu stosuje się właśnie wymiennik węglowodanowy. Korzystając z tablic WW można wymienić produkty zawarte w jadłospisie na inne, z tej samej grupy produktowej, np.: warzywa na inne warzywa.

spis treści

1. Dieta w cukrzycy

Dieta osoby chorej na cukrzycę
Dieta osoby chorej na cukrzycę

Zdrowa, zbilansowana dieta jest podstawą zdrowia cukrzyka. Dieta cukrzycowa powinna opierać się na zasadach

zobacz galerię

Po pierwsze, po konsultacji z lekarzem i

Zobacz film: "Wiedza i świadomość pacjentów w dobie Internetu"

dietetyczką ustalamy indywidualną dla nas dietę. Powinna ona uwzględniać zarówno nasz tryb życia, jak i upodobania – w miarę możliwości, oczywiście. Jeżeli nasza dieta została przykładowo ustalona na poziomie 1800 kcal dziennie, to musimy pamiętać, że ok. 50% kalorii powinno pochodzić właśnie z węglowodanów, czyli:

50% * 1800 kcal = 900 kcal

Nie można nie wspomnieć o energii dostarczanej przez 1 g węglowodanów:

1g węglowodanów = 4 kcal

Xg węglowodanów dziennego zapotrzebowania = 900 kcal

Po rozwiązaniu prostego rówanania:

Xg = 1g * 900 kcal / 4 kcal

Dzienna dawka węglowodanów przewidziana w diecie to: 225g.

Aby przeliczyć uzyskany w gramach wynik na wymiennik węglowodanowy, należy go podzielić przez 10 (pamiętając o zasadzie, że 1 WW = 10g). W tym wypadku:

225g = 22,5 WW

2. Jak stosować wymienniki węglowodanowe?

Dieta cukrzyka nie musi być jednostajna. Wystarczy dobrze ją planować i pamiętać o tym, aby liczyć ilość przyjmowanych węglowodanów i dopasowywać do nich dawki insuliny. Podczas wymieniania jednych produktów na inne należy pamiętać, aby wymieniać produkty z tej samej grupy – warzywa na inne warzywa, produkty mleczne na inne produkty mleczne. W ten sposób, dzięki odpowiednio kontrolowanej diecie cukrzycowej, wahania cukru we krwi można zmniejszyć do minimum.

Należy pamiętać, że produkty spożywcze oprócz węglowodanów zawierają także białka i tłuszcze. Z tego powodu istnieje również pojęcie wymiennika białkowo-tłuszczowego. Ten wymiennik to 100 kcal pochodzących z białek i tłuszczów. Aby obliczyć jedną jednostkę, należy pomnożyć ilość białka w produkcie przez 4 kcal, a ilość tłuszczu przez 9 kcal. Wynik to ilość wymienników białkowo-tłuszczowych zawartych w produkcie i ilość jednostek insuliny, którą należy przyjąć, aby zrównoważyć poziom cukru we krwi. Stosuje się je więc tak samo jak wymienniki węglowodanowe.

Jeśli produkt zawiera zarówno węglowodany, jak i białka i tłuszcze, należy przeliczyć wymienniki węglowodanowe, jak i białkowo-tłuszczowe i je zsumować. Dopiero dzięki temu otrzymamy liczbę koniecznych do przyjęcia jednostek insuliny. W ciągu dnia połowa wszystkich kalorii powinna pochodzić z węglowodanów, reszta to białka i tłuszcze.

3. Co zawiera 1 wymiennik węglowodanowy?

Masa konkretnego produktu zawierającego dokładnie 1 WW to równoważnik węglowodanowy produktu spożywczego:

  • równoważnik węglowodanowy chleba razowego wynosi 25 gramów (1 kromka);
  • równoważnik węglowodanowy jabłka wynosi 100 gramów (1 jabłko);
  • równoważnik węglowodanowy banana wynosi 70 gramów (1/3 banana);
  • równoważnik węglowodanowy pomidora wynosi 400 gramów (5 średnich pomidorów);
  • równoważnik węglowodanowy ziemniaka wynosi 65 gramów (1 średni ziemniak);
  • równoważnik węglowodanowy rzodkiewki wynosi 500 gramów (50 sztuk);
  • równoważnik węglowodanowy twarogu wynosi 330 gramów (12 łyżek);
  • równoważnik węglowodanowy mleka 2% wynosi 250 ml gramów (1 szklanka);
  • równoważnik węglowodanowy czekolady wynosi 15 gramów (1/6 tabliczki 200-gramowej);
  • równoważnik węglowodanowy pączka wynosi 25 gramów (1/2 pączka).

4. Zawartość węglowodanów w produktach

Większość producentów żywności podaje ilość węglowodanów w produkcie, więc policzenie ile WW zamierzamy spożyć nie jest skomplikowane. Problem pojawia się w przypadku owoców, warzyw, pieczywa i kasz, gdyż konieczne jest ich ważenie i obliczanie wymiennika węglowodanowego z tablic, co wymaga dokładności, cierpliwości i wagi kuchennej. Poniżej przedstawiamy tabele węglowodanów z problematycznymi produktami. Znajdują się w nich zarówno masy produktów w gramach, dla tych którzy wagę kuchenną posiadają, oraz miara ilościowa – dla tych którzy muszą określać ilość produktu „na oko”.

Tabela wymienników węglowodanowych nr 1 – Owoce i warzywa

Nazwa produktuMasa produktu (g) zawierająca 1 WWMiara produktu
Truskawka160dziesięć sztuk
Morele80dwie sztuki
Jabłka100jedno, średniej wielkości
Gruszki100jedna mała
Banany701/ 3 sztuki
Mandarynki150dwie sztuki
Brzoskwinie100jedna sztuka
Pomarańcze1401 średnia sztuka
Arbuz1601 porcja
Czarne jagody1002/ 3 szklanki
Cytryna300dwie sztuki
Czarna porzeczka1601 szklanka
Czerwona porzeczka1501 szklanka
Czereśnie9020 sztuk
Maliny1401 szklanka
Fasolka zielona100½ szklanki
Groszek zielony80½ szklanki
Groszek konserwowy8080 g
Pomidor400pięć, średnich sztuk
Kapusta biała200sześć liści
Kapusta czerwona200sześć liści
Szpinak170dwie porcje
Szparagi1000czterdziści sztuk
Por200dwie średnie sztuki
Seler160½ sztuki
Papryka125jedna sztuka
Ogórek500pięć, średnich sztuk
Marchew100dwie, średnie sztuki
Kalafior500jedna, średnia sztuka
Cebula120dwie sztuki
Buraki160dwie, średnie sztuki
Ziemniaki65jedna sztuka

Tabela nr 2 – Zboża, pieczywo, ciasta i słodycze

Nazwa produktuMasa produktu (g) zawierająca 1 WWMiara produktu
Płatki kukurydziane15trzy czubate łyżki stołowe
Płatki owsiane24cztery łyżki stołowe
Ryż (suchy)20dwie łyżki stołowe
Kasza jęczmienna (ugotowana)20jedna płaska łyżka stołowa
Kasza gryczana16jedna płaska łyżka stołowa
Makaron (ugotowany)40jedna mała porcja
Mąka pszenna15jedna łyżka stołowa
Mąka żytnia201,5 płaskiej łyżki stołowej
Chleb pszenny (tostowy)25jedna kromka
Chleb typu Graham20jedna kromka
Chleb razowy25jedna kromka o grubości ok 0,5 cm
Chleb i bułki białe20jedna kromka lub pół bułki
Pumpernikiel25½ kromki
Pieczywo chrupkie151½ kromki
Krakersy15trzy sztuki
Paluszki1515 sztuk
Suchary151½ sztuki
Chipsy30mała paczka o wadze 30g
Ciasto drożdżowe30jedna mała porcja
Biszkopt30jedna mała porcja
Pączki25½ sztuki
Czekolada15jeden kubeczek
Miód15jedna łyżeczka
Mars, Snickers etc.161/5 batona

Tabela nr 3 – Mleko i jego przetwory

Nazwa produktuMasa produktu (g) zawierająca 1 WWMiara produktu
Mleko 0,5%250jedna szklanka
Mleko 2%250jedna szklanka
Mleko 3,2%250jedna szklanka
Jogurt (light)175jedna porcja
Kefir (light)250jedna szklanka
Ser twarogowy chudy33012 łyżek
Ser twarogowy półtłusty33012 łyżek
Śmietana 18%250jeden kubeczek
Serek homogenizowany250jeden kubeczek

Takie listy i tabele ww są bardzo ważne dla cukrzyka. Każdy posiłek musi być zważony i przeliczony. Trzeba pamiętać, że obróbka cieplna wpływa na indeks glikemiczny potraw, czyli wzrost poziomu cukru we krwi (im wyższy, tym trudniej utrzymać glikemię na równym poziomie).

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze