APTT - czym jest, jak badać, jak interpretować wyniki
APTT, czyli czas kaolinowo-kefalinowy, inaczej czas częściowej tromboplastyny po aktywacji, służy do oceny drogi wewnątrzpochodnej aktywacji układu krzepnięcia. Oznaczanie czasu APTT jest wykonywane przede wszystkim w celu monitorowania leczenia heparyną niefrakcjonowaną, a także w diagnostyce wrodzonych i nabytych skaz krwotocznych.
1. Czym jest APTT i jak przebiega
Czas kaolinowo-kefalinowy, czyli APTT, to badanie, które wykonuje się w celu określenia przyczyn zaburzeń krzepnięcia. Pozwala na potwierdzenie lub obalenie podejrzenia niedoborów jednego z czynników krzepnięcia lub fibrynogenu.
APTT oznacza się w próbce krwi pobranej najczęściej z żyły łokciowej. Materiałem do badania APTT jest, tzw. osocze cytrynianowe lub osocze cytrynianowe ubogopłytkowe, czyli osocze pobrane do probówki z 3,8 proc. roztworem cytrynianu sodu, co ma na celu związanie jonów wapnia i zahamowanie procesu krzepnięcia. Stosunek osocza do cytrynianu wynosi 9:1.
Do tak przygotowanego osocza dodaje się aktywator układu wewnątrzpochodnego jakim jest kaolin, a także fosfolipid kefalinę. Następnie dodaje się chlorek wapnia i mierzy czas do powstania w probówce skrzepu krwi.
W warunkach prawidłowych czas kaolinowo-kefalinowy wynosi od 26 - 40 sekund. Należy pamiętać, że aby wyniki badania APTT były prawidłowe trzeba przeprowadzić je na czczo, po co najmniej 8-godzinnym odstępie od ostatniego posiłku.
2. Jak interpretować wyniki badań
APTT bada się, aby stwierdzić czy doszło do wydłużenia czasu krzepnięcia. Poziom APTT dotyczy przede wszystkim w takich stanów chorobowych jak:
- hemofilia typu A (wrodzony niedobór VIII czynnika krzepnięcia krwi), typu B (wrodzony niedobór IX czynnika krzepnięcia krwi), typu C (wrodzony niedobór XI czynnika krzepnięcia krwi);
- niedobór czynników krzepnięcia X, protrombiny lub fibrynogenu (na przykład w przypadku różnych chorób wątroby, która to jest odpowiedzialna za syntezę tych czynników);
- choroba von Willebranda – związana z niedoborem czynnika von Willebranda, który warunkuje prawidłową adhezję płytek krwi oraz osłania czynnik VIII krzepnięcia;
- zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego DIC.
Czas APTT jest także przedłużony u osób leczonych niefrakcjonowaną heparyną. Oznaczanie APTT jest podstawowym sposobem monitorowania leczenia przeciwkrzepliwego za pomocą tej heparyny. W warunkach prawidłowych przy stosowaniu heparyny niefrakcjonowanej APTT powinien być przedłużony od 1,5 do 2,5 razy w stosunku do wartości prawidłowych.
PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT
Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem:
- Jaki wynik APTT świadczy o zakrzepicy? - odpowiada lek. Aleksandra Witkowska
- Co oznacza ten obniżony poziom APTT? - odpowiada dr n. med. Tomasz Grzelewski
- Jak często oznaczać APTT przy stosowaniu heparyn niefrakcjonowanych? - odpowiada lek. Diana Kupczyńska
Ponadto do wydłużenia APTT dochodzi przy stosowaniu doustnych antykoagulantów, jak acenokumarol i warfaryna, a także w niedoborach witaminy K.
Przyczyną skrócenia czasu APTT mogą być stany nadkrzepliwości krwi (ale nie ma to znaczenia diagnostycznego), a także nieprawidłowo wykonane badanie APTT.
Należy również pamiętać, że wartości APTT odbiegające od normy mogą pojawić się nie tylko w stanach chorobowych, ale także w okresie ciąży i przy krwawieniu miesiączkowym.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
