Dezynfekcja - metody i środki. Jak zrobić żel do rąk i płyn do odkażania?

Dezynfekcja to nic innego jak odkażanie, czyli postępowanie dążące do zniszczenia różnych drobnoustrojów. Nie oznacza jednak unicestwienia mikroorganizmów i ich form przetrwalnikowych – tym różni się od sterylizacji. Dezynfekcja polega na zredukowaniu liczby drobnoustrojów do bezpiecznego poziomu.

Można powiedzieć, że celem odkażania jest pozostawienie powierzchni bezpiecznej dla zdrowia. Efekt ten osiąga się różnymi metodami, w zależności od tego, co wymaga dezynfekcji.

Do dezynfekcji stosuje się metody fizyczne, chemiczne i termiczno-chemiczne.

Efektywność zabiegów zależy od kilku czynników:

• drobnoustroju (gatunku, liczby i aktywności fizjologicznej),
• zastosowanego środka dezynfekcyjnego (jego właściwości chemicznych i fizycznych, jak również stężenia i czasu działania),
• środowiska (panująca temperatura czy wilgotność powietrza).

Dezynfekuje się różne powierzchnie, narzędzia kosmetyczne czy chirurgiczne, klimatyzację, sprzęty domowego użytku, ale również dłonie, stopy czy rany. Z tego też względu dezynfekcję przeprowadza się na wiele różnych sposobów. Stosuje się parę wodną i promieniowanie (czynniki fizyczne), a także sole amonowe, alkohol, związki fenolowe, utleniacze czy tenzydy (czynniki chemiczne). Do dezynfekcji wody najczęściej stosuje się preparaty chlorowe o nieszkodliwym stężeniu. Możliwe jest również pranie z wykorzystaniem środków dezynfekujących.

Do odkażania służą również różne akcesoria. To na przykład specjalne wanienki do dezynfekcji, w których umieszcza się różne akcesoria. Stosuje się także maty dezynfekcyjne, które służą ograniczeniu rozprzestrzeniania się drobnoustrojów na butach i kołach. Najczęściej wykorzystuje się je w przemyśle i hodowli, w laboratoriach i na oddziałach o podwyższonych standardach higieny. Można także kupić nasączone gaziki przeznaczone do odkażania ran.

Do dezynfekcji, zarówno w szpitalach i przychodniach zdrowia, gabinetach kosmetycznych, szkołach czy przedszkolach, jak również w domach i mieszkaniach służą profesjonalne preparaty do dezynfekowania powierzchni, narzędzi, jak również rąk i ciała. Produkty dostępne są w różnych wariantach i pojemnościach, od kieszonkowych po pięciolitrowe.

Preparaty – płyny, żele czy spray’e - do dezynfekcji można kupić w wielu sklepach, tak stacjonarnie, jak i online, ale i zrobić samodzielnie w domu.

Żel antybakteryjny do rąk można zrobić samodzielnie w domu. Wystarczy przygotować kilka produktów. Składniki na 100 ml to:

• 20 ml żelu aloesowego (ma działanie łagodzące i przyspiesza gojenie się ran),
• 75 ml alkoholu o stężeniu 95 proc. (spirytus, który działa jak środek odkażający),
• 5 ml wody utlenionej (dla wzmocnienia działania),
• kilka kropli ulubionego, naturalnego olejku odkażającego. Doskonale sprawdzi się olejek z drzewa herbacianego, olejek lawendowy czy olejek eukaliptusowy.

Wszystkie składniki należy wlać do słoika, wymieszać i przelać do buteleczki z pompką lub atomizerem, którą można nosić wszędzie. Umożliwi to szybką dezynfekcję rąk w sytuacjach, kiedy nie ma możliwości dokładnego umycia rąk.

W domu, przy niewielkim nakładzie pracy, można również zrobić płyn antybakteryjny do dezynfekcji rąk. Aby uzyskać 100 ml produktu, wystarczy przygotować:

• 75 ml alkoholu o stężeniu 95% (spirytus, który działa jak środek odkażający),
• 25 ml wody, a jeszcze lepiej wody różanej czy hydrolatu lawendowego.

Obydwa składniki należy wymieszać i przelać do buteleczki z atomizerem.

W równie prosty sposób można zrobić środek do dezynfekcji różnych powierzchni w domu. Aby przygotować płyn antybakteryjny do czyszczenia i dezynfekcji mieszkania wystarczy wymieszać:

• 500 ml octu,
• 400 ml wody,
• 50 ml wody utlenionej.

Po wymieszaniu składników wystarczy namoczyć ściereczkę w płynie i przemyć nią wszystkie przestrzenie lub przelać środek do butelki ze spryskiwaczem. W przypadku delikatnych powierzchni warto sprawdzić działanie preparatu na niewidocznym fragmencie.

Aby dezynfekcja rąk i przedmiotów przyniosła pożądany efekt, trzeba zachować kilka zasad. Jak robić to skutecznie?

Po pierwsze robiąc samodzielnie żel i płyn do dezynfekcji należy zwracać uwagę na proporcje składników oraz wybierać alkohol o właściwym stężeniu, ponieważ tylko w ten sposób preparat może być skuteczny.

Po drugie warto pamiętać, by dezynfekować ręce w każdej sytuacji, która tego wymaga. Jednocześnie zawsze trzeba mieć na uwadze, że używanie środków do dezynfekcji dłoni nie zastępuje ich mycia pod bieżącą wodą z mydłem.