Zbadali mózgi otyłych i szczupłych. Zaskakujące wnioski
Otyłość zmienia mózg, a zmiany mogą być nieodwracalne. Najnowsze badania opublikowane na łamach "Nature Metabolism" sugerują, że u ludzi otyłych zmiany w mózgu dotyczące ośrodka sytości nie ulegają zbyt szybko poprawie. Nawet jeśli masa ciała zostanie zredukowana o 10 proc.
1. Otyłość powoduje zmiany w mózgu
Otyłość jest związana z wieloma problemami zdrowotnymi, w tym z chorobami serca czy cukrzycą typu 2. Okazuje się także, że zwiększa ryzyko chorób mózgu, takich jak depresja czy demencja.
Mechanizm, przez który otyłość może prowadzić do tych problemów zdrowotnych, nie jest w pełni zrozumiany, natomiast naukowcy przypuszczają, że przyczynia się do tego m.in. stan zapalny, do którego prowadzi choroba. Zapalenie to może wpływać na mózg, prowadząc do uszkodzenia komórek nerwowych.
Najnowsze badanie opublikowane na łamach "Nature Metabolism", które było kontrolowanym badaniem klinicznym, w którym udział wzięło 60 osób - 30 uznanych za medycznie otyłych oraz 30 osób o normalnej wadze - otrzymywało węglowodany, tłuszcze lub wodę. Każdą grupę składników odżywczych podawano bezpośrednio do żołądka przez zgłębnik w oddzielne dni.
- Chcieliśmy ominąć jamę ustną i skupić się na połączeniu jelita z mózgiem, aby zobaczyć, jak składniki odżywcze wpływają na mózg niezależnie od widzenia, wąchania lub smakowania jedzenia – powiedziała główna autorka badania, dr Mireille Serlie, profesor endokrynologii w Yale School of Medicine w New Haven, Connecticut.
W noc poprzedzającą badanie wszyscy uczestnicy badania zjedli ten sam posiłek na kolację i nie jedli ponownie do następnego ranka. Gdy cukry lub tłuszcze przedostawały się do żołądka przez rurkę, naukowcy wykorzystali funkcjonalne obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (fMRI) i tomografię emisyjną pojedynczych fotonów (SPECT), aby uchwycić reakcję mózgu w ciągu 30 minut.
2. Mimo utraty wagi ośrodek sytości pozostał bez zmian
Naukowcy byli zainteresowani tym, w jaki sposób tłuszcze i glukoza indywidualnie wyzwalają różne obszary mózgu związane z satysfakcjonującymi aspektami jedzenia. Chcieli wiedzieć, czy będzie inaczej u osób z otyłością w porównaniu z osobami o normalnej wadze.
- Byliśmy szczególnie zainteresowani prążkowiem, częścią mózgu zaangażowaną w motywację do szukania pożywienia i jedzenia go – powiedziała prof. Serlie. Prążkowie odgrywa również rolę w tworzeniu emocji i nawyków.
U osób o normalnej wadze badanie wykazało spowolnienie sygnałów mózgowych w prążkowiu w momencie, gdy do układu pokarmowego wprowadzano cukry lub tłuszcze – był to dowód, że mózg rozpoznał, że ciało zostało nakarmione.
- To ogólne zmniejszenie aktywności mózgu ma sens, ponieważ gdy jedzenie znajdzie się w twoim żołądku, nie musisz sięgać po więcej jedzenia - wyjaśniła Serlie. W tym samym czasie poziom dopaminy wzrósł u osób o normalnej wadze, sygnalizując, że ośrodki nagrody w mózgu również zostały aktywowane.
Gdy te same składniki odżywcze podawano przez sondę osobom uważanym za medycznie otyłych, aktywność mózgu nie zwalniała, a poziom dopaminy nie wzrastał.
Było to szczególnie zauważalne, gdy pokarmem były tłuszcze. Eksperci twierdzą, że łatwo to wytłumaczyć, ponieważ im wyższa zawartość tłuszczu, tym bardziej satysfakcjonujące jedzenie: dlatego wolimy zjeść burgera zamiast brokułów, bo tłuszcz wywołuje biologicznie lepszą reakcję w mózgu - wytłumaczyli autorzy badań.
Następnie poproszono grupę otyłych o redukcję masy ciała o 10 proc. Badania powtórzono jak poprzednio - z zaskakującymi wynikami. Okazało się, że utrata wagi nie doprowadziła do zmian w mózgu u osób z otyłością.
- Nic się nie zmieniło - mózg nadal nie rozpoznawał sytości, ani nie czuł się usatysfakcjonowany - powiedziała prof. Serlie.
- Teraz możemy powiedzieć, że trzy miesiące to za mało na takie zmiany, albo, że redukcja masy ciała nie była wystarczająca. Niemniej odkrycie to może również wyjaśniać, dlaczego ludzie z powodzeniem tracą na wadze, a następnie odzyskują całą wagę kilka lat później - wpływ na mózg może nie być tak odwracalny, jak byśmy tego chcieli - podsumowała.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.